อยู่ๆน้ำตาก็ไหล อึดอัดใจกับอะไรไม่รู้ แบบนี้ผิดปกติหรือไม่? จิตแพทย์มีคำตอบ

ในแง่จิตวิทยา อาการร้องไห้โดยไม่มีเหตุการณ์กระตุ้นชัดเจน อาจเกี่ยวข้องกับกลไกของร่างกายและจิตใจหลายอย่าง เช่น

1. การสะสมของความเครียดโดยไม่รู้ตัว  

บ่อยครั้งที่เราไม่ได้รู้สึกเครียดจากเหตุการณ์ใหญ่ แต่กลับสะสมความเครียดจากเรื่องเล็กๆในแต่ละวันโดยไม่รู้ตัว สมองของเราจะเก็บข้อมูลเหล่านี้ไว้ในระบบ limbic system โดยเฉพาะ Amygdala ซึ่งเกี่ยวข้องกับอารมณ์และความทรงจำเชิงลบ  

2. ความอึดอัดแบบไม่มีชื่อ (Nameless Emotions)  

บางครั้งเรารู้สึกอึดอัด แต่ไม่สามารถเรียกชื่ออารมณ์นั้นได้ งานวิจัยทางจิตวิทยาเรียกสิ่งนี้ว่า Alexithymia แบบชั่วคราว ซึ่งเกิดขึ้นได้แม้ในคนทั่วไปในช่วงที่สมองรับข้อมูลมากเกินไป หรืออยู่ในภาวะเหนื่อยล้าทางอารมณ์  

3. ร้องไห้แบบไม่รู้สาเหตุ พบได้ในผู้ใหญ่ 1 ใน 5 คน  

ข้อมูลจากงานวิจัยชี้ว่า ผู้ใหญ่ประมาณ 20% เคยประสบอาการร้องไห้โดยไม่มีสาเหตุชัดเจนอย่างน้อยหนึ่งครั้งในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา และในจำนวนนี้ มีเพียง 5–10% เท่านั้นที่มีความผิดปกติทางจิตเวชที่ต้องรักษา  

4. กลไกเยียวยาตัวเองตามธรรมชาติ  

น้ำตาเป็นหนึ่งในกลไกที่ร่างกายใช้ระบายฮอร์โมนความเครียด เช่น Cortisol ออกมา การร้องไห้จึงเป็นกระบวนการที่ช่วยลดระดับความเครียดและทำให้เรารู้สึก “เบาลง” ได้หลังจากนั้น  

5. ควรพบผู้เชี่ยวชาญเมื่อใด?  

หากอาการร้องไห้บ่อยขึ้น ถี่ขึ้น และเริ่มกระทบต่อการทำงาน การนอน หรือความสัมพันธ์ เช่น รู้สึกไร้ค่า ไม่อยากอยู่ต่อ หรือนอนไม่หลับมากกว่า 2 สัปดาห์ ควรปรึกษาจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาเพื่อประเมินภาวะซึมเศร้า