แสงแดดช่วยยกระดับอารมณ์ได้เทียบเท่ายาต้านซึมเศร้า วิจัยเผย

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา “วิตามินดี” หรือที่หลายคนเรียกว่า วิตามินแสงแดด ได้รับความสนใจอย่างมากในวงการแพทย์และสุขภาพจิต งานวิจัยใหม่หลายชิ้นพบว่า การเสริมวิตามินดีอาจช่วยปรับอารมณ์ ลดภาวะซึมเศร้า และเพิ่มความรู้สึกเป็นอยู่ที่ดีได้อย่างมีนัยสำคัญ และในบางกรณีให้ผลใกล้เคียงกับยาต้านซึมเศร้าแบบดั้งเดิม แต่แทบไม่มีผลข้างเคียง

วิตามินดีคืออะไร และเกี่ยวข้องกับอารมณ์อย่างไร

วิตามินดีเป็นวิตามินที่ร่างกายสร้างได้เมื่อผิวหนังได้รับแสงแดด โดยเฉพาะแสงอัลตราไวโอเลตบี (UVB) นอกจากจะช่วยดูดซึมแคลเซียมและเสริมสร้างกระดูกแล้ว วิตามินดี ยังมีบทบาทสำคัญต่อสมองและระบบประสาท เนื่องจากมีตัวรับวิตามินดี (Vitamin D Receptors) อยู่ในหลายบริเวณของสมอง เช่น ฮิปโปแคมปัส ซึ่งเป็นศูนย์กลางของความจำและอารมณ์

วิตามินดีช่วยควบคุมการทำงานของสารสื่อประสาท เช่น เซโรโทนิน (Serotonin) ซึ่งมีบทบาทในการควบคุมอารมณ์ สมาธิ และความสมดุลทางจิตใจ หากร่างกายขาดวิตามินดี อาจทำให้ระดับเซโรโทนินลดลง ส่งผลให้รู้สึกเศร้า เหนื่อยล้า หรือเกิดภาวะซึมเศร้าได้ง่ายขึ้น

ผลการศึกษาใหม่วิตามินดีช่วยอารมณ์ดีขึ้นได้จริง

งานวิจัยล่าสุดจากหลายสถาบันทั่วโลกพบว่า ผู้ที่ได้รับวิตามินดีเสริมมีอารมณ์ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ การวิเคราะห์รวมงานวิจัย (Meta-analysis) ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Psychological Medicine พบว่า การเสริมวิตามินดีช่วยลดอาการซึมเศร้าได้ชัดเจนเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้รับการเสริม โดยผลลัพธ์ในบางงานเทียบได้กับยาต้านซึมเศร้าแบบดั้งเดิม

การศึกษาอื่น ๆ ยังระบุว่า การเสริมวิตามินดีมีผลดีต่อระดับพลังงาน สมาธิ และความเป็นอยู่ทางจิตใจโดยรวม ที่สำคัญคือ วิตามินดีมีผลข้างเคียงต่ำกว่ายาในกลุ่ม SSRIs หรือ SNRIs ซึ่งมักทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ เวียนหัว หรือปัญหาการนอน

ทำไมวิตามินดีถึงช่วยเรื่องอารมณ์

นักวิจัยอธิบายกลไกของวิตามินดีต่อสมองไว้ดังนี้

 • ควบคุมการสร้างเซโรโทนินและโดปามีน ซึ่งเกี่ยวข้องโดยตรงกับความสุขและแรงจูงใจ

 • ลดการอักเสบในสมอง ซึ่งพบว่าเกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าในหลายกรณี

 • เสริมการทำงานของเซลล์ประสาท (Neuroprotection) ช่วยลดการเสื่อมของระบบประสาท

 • ปรับสมดุลฮอร์โมนความเครียด เช่น คอร์ติซอล

ทั้งหมดนี้ช่วยให้สมองทำงานได้สมดุลขึ้น ส่งผลให้อารมณ์และความคิดเชิงบวกกลับมาอย่างเป็นธรรมชาติ

วิตามินดีไม่ใช่ทางลัด แต่เป็นผู้ช่วยสำคัญ

แม้วิตามินดีจะมีศักยภาพในการปรับอารมณ์ แต่ผู้เชี่ยวชาญเน้นว่า ไม่ควรใช้แทนการรักษาทางจิตเวชหรือยาในผู้ป่วยซึมเศร้ารุนแรง อย่างไรก็ตาม การเสริมวิตามินดีสามารถใช้ร่วมกับการดูแลสุขภาพจิตแบบองค์รวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น

 • รับแสงแดดยามเช้า 15–30 นาทีต่อวัน

 • รับประทานอาหารที่อุดมด้วยวิตามินดี เช่น ปลาแซลมอน ไข่แดง เห็ด

 • ออกกำลังกายเป็นประจำ

 • นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

 • ตรวจระดับวิตามินดีในเลือด โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะซึมเศร้าเรื้อรัง