พบโมเลกุลใหม่ที่ช่วยลดอาการซึมเศร้าได้ยาวนาน เตรียมพัฒนาเป็นยารักษา

ภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวลเป็นปัญหาสุขภาพจิตที่พบมากทั่วโลก โดยคาดว่ามีผู้ได้รับผลกระทบกว่า 260 ล้านคนจากภาวะซึมเศร้า และกว่า 280 ล้านคนจากโรควิตกกังวล ภาวะซึมเศร้ามักทำให้รู้สึกเศร้า เบื่อหน่าย และหมดความสนใจในสิ่งรอบตัว ส่วนโรควิตกกังวลจะเกี่ยวข้องกับความกลัวและความกังวลที่มากเกินไป

แม้ปัจจุบันจะมียาและการบำบัดหลายรูปแบบ แต่ก็ไม่ได้ผลสำหรับทุกคน ทำให้การค้นหาวิธีรักษาใหม่ที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพยังเป็นสิ่งจำเป็น

ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยโอซาก้า มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์โกเบ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ฮามามัตสึ และสถาบันอื่นๆ ในญี่ปุ่น ได้พัฒนาโมเลกุลใหม่ชื่อว่า PA-915 ซึ่งอาจเป็นก้าวสำคัญในการรักษาภาวะซึมเศร้า ความวิตกกังวล และโรคที่เกี่ยวข้องกับความเครียด งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Molecular Psychiatry ระบุว่า โมเลกุลนี้ช่วยลดพฤติกรรมที่คล้ายภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวลในหนูที่ถูกกระตุ้นให้เกิดความเครียดอย่างหนัก

นักวิจัยอธิบายว่า ความผิดปกติจากความเครียดเกี่ยวข้องกับสารสื่อประสาทชนิดหนึ่งชื่อ PACAP และตัวรับของมันที่เรียกว่า PAC1 ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการตอบสนองต่อความเครียด PA-915 เป็นโมเลกุลขนาดเล็กที่ทำหน้าที่ยับยั้งตัวรับ PAC1 ทำให้ช่วยลดอาการจากความเครียดได้

ในการทดลอง นักวิจัยได้ทำให้หนูเกิดภาวะเครียดอย่างต่อเนื่อง เช่น การเผชิญกับหนูที่มีนิสัยก้าวร้าว การฉีดฮอร์โมนความเครียด และการแยกให้อยู่ลำพัง ก่อนจะให้หนูทดลองได้รับ PA-915 จากนั้นได้ทดสอบพฤติกรรมต่างๆ เช่น การว่ายน้ำ การเดินในพื้นที่เปิด การหลบแสง และการจำวัตถุใหม่ๆ

ผลการทดลองพบว่า หนูที่ได้รับ PA-915 มีอาการซึมเศร้าและวิตกกังวลลดลงอย่างเห็นได้ชัด พวกมันว่ายน้ำนานขึ้น เคลื่อนไหวคล่องขึ้น และมีความจำดีขึ้น ผลของยานี้ยังคงอยู่ได้นานถึง 8 สัปดาห์ หลังได้รับเพียงครั้งเดียว ซึ่งใกล้เคียงกับฤทธิ์ของยาคีตามีน แต่ไม่พบผลข้างเคียงอย่างภาวะตื่นตัวเกินไป การเสพติด หรือการทำงานของสมองที่ถดถอย

ที่สำคัญคือ หนูที่ไม่ได้อยู่ในภาวะเครียดเมื่อได้รับ PA-915 ก็ไม่เกิดพฤติกรรมผิดปกติใดๆ ซึ่งบ่งชี้ว่ายามีความปลอดภัยสูง

ผลลัพธ์ทั้งหมดชี้ให้เห็นว่า การยับยั้งตัวรับ PAC1 อาจเป็นแนวทางใหม่ที่มีศักยภาพในการรักษาโรคซึมเศร้าและโรควิตกกังวลได้อย่างมีประสิทธิภาพ นักวิจัยตั้งเป้าว่าขั้นตอนต่อไปจะพัฒนา PA-915 ให้ดียิ่งขึ้น และทดลองในสัตว์ชนิดอื่น ก่อนเข้าสู่การทดลองทางคลินิกในมนุษย์ ซึ่งอาจนำไปสู่การใช้จริงในวงการแพทย์ในอนาคต