อันตรายน้ำอัดลม เปลี่ยนจุลินทรีย์ในลำไส้ ทำให้เป็นซึมเศร้าได้

น้ำอัดลม เครื่องดื่มดับกระหาย เพิ่มความสดชื่นที่หลายคนชื่นชอบ แต่การดื่มในปริมาณมาก และต่อเนื่องไม่ดีต่อสุขภาพ เพราะนอกจากมีน้ำตาลสูง ทำให้โรคอ้วนหรือโรคเบาหวานได้แล้ว งานวิจัยล่าสุดบอกว่า การดื่มน้ำอัดลม เปลี่ยนจุลินทรีย์ในลำไส้ ทำให้เป็นซึมเศร้าได้

เรื่องนี้ ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสมองและระบบประสาท ได้ให้ความรู้ผ่านเพจสาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์ เกี่ยวกับเรื่อง การดื่มน้ำอัดลมเปลี่ยนจุลินทรีย์ทำให้ซึมเศร้า ว่า

ดื่มน้ำอัดลมเปลี่ยนจุลินทรีย์ทำให้ซึมเศร้า

ซึมเศร้ามันเยอะจริง ๆ ไม่ว่าจะสังคม ผู้คน หรือโลก ไม่ได้กล่าวลอย ๆ แต่มันมีหลักฐานจริง ผู้ร้ายที่ถูกกล่าวโทษมากที่สุด คือ โซเซียลมีเดีย การเสพสังคมออนไลน์

วันนี้มีผู้ร้ายตัวใหม่มานำเสนอ คือน้ำอัดลม  ที่เราชอบดื่มชอบกิน ทั่วบ้านทั่วเมือง

น้ำอัดลมควรเป็นเหตุแห่งความสุขไม่ใช่เหรอ ในวันที่อากาศร้อนจนแทบละลาย เสียงเปิดฝาขวดน้ำอัดลม เสียง “ปุ๊ง” ที่ดังขึ้น เหมือนจะปลดล็อกความสุขทันทีที่กลิ่นซ่าลอยออกมา แต่ความสุขชั่วคราว มันจะเป็นการก่อตัวของการเปลี่ยนแปลงจุลินทรีย์ในลำไส้ ให้ก่อความเศร้าแบบที่เราไม่ตั้งใจ

งานวิจัยใหม่จาก JAMA Psychiatry กันยายน 2025 โดย Thanarajah และทีมวิจัยนานาชาติ พบว่า การดื่มน้ำอัดลมสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้า ผ่านการเปลี่ยนแปลงของจุลินทรีย์ในลำไส้ 

จุลินทรีย์ที่เกี่ยวข้องชื่อ Eggerthella และ Hungatella มันอาศัยอยู่ในตัวเรามานาน บางชนิดช่วยเราย่อยอาหาร บางชนิดช่วยสร้างสารที่สมองใช้ เช่น ซีโรโทนิน (serotonin) และโดปามีน (dopamine) แต่เมื่อสมดุลเปลี่ยนไป ผลลัพธ์ก็อาจไม่ใช่แค่ท้องอืด แต่อาจลามไปถึงอารมณ์และความคิด

จุลินทรีย์ไม่สมดุล ส่งผลต่อสภาพอารมณ์ 

กลไกที่นักวิจัยพูดถึงมีอยู่หลายทาง แกนลำไส้–สมอง (gut–brain axis) คือกลไกที่เป็นได้ เหมือนหากเครียด เราก็ท้องผูกท้องเสีย ตัวจุลินทรีย์ผลิตสารสื่อประสาท ส่งสัญญาณไปยังสมองผ่านเส้นประสาทเวกัส (vagus nerve) และคุมอารมณ์ จุลินทรีย์ขาดสมดุล อารมณ์ก็ล่ม 

นอกจากนี้ น้ำตาลสูงจากน้ำอัดลมที่ shoot ขึ้นในเลือดอย่างรวดเร็ว อาจกระตุ้นจุลินทรีย์บางชนิดให้ปล่อยสารก่อการอักเสบ (pro-inflammatory cytokines) ทำให้สมองอยู่ในสภาพ “หม่นหมอง” มากขึ้น

พูดให้ง่ายคือ แก้วน้ำซ่าที่เราดื่มเพื่อ “แก้เครียด” อาจกำลังเขียนโปรแกรมใหม่ให้จุลินทรีย์ในลำไส้ และสิ่งที่ลำไส้ส่งขึ้นไปบอกสมองนั้น กลับกลายเป็นความรู้สึกเศร้า เหงา หรือซึมแทน

แต่แน่นอน บริษัทน้ำอัดลมไม่ได้เล่าเรื่อง Eggerthella หรือ cytokines ให้เราเห็นในโฆษณา เขาเล่าเพียงว่า น้ำอัดลมคือความสดชื่นของเพื่อนฝูง ความสุขของครอบครัว และสัญลักษณ์แห่งความสนุก 

จนผู้บริโภคยอม “จ่ายค่าตั๋วเข้าสู่ภาวะซึมเศร้า” ที่อาจเป็นภัยไม่รู้ตัว

มันมีหลายปัจจัย ซึมเศร้า ไม่ใช่ทุก คนดื่มจะเป็น ดื่มได้ แต่อย่าบ่อย