จับตา "สหรัฐฯ-จีน" เจรจาการค้าวันนี้ ปมส่งออกแร่หายาก

เจ้าหน้าที่ระดับสูง 3 คนของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ  มีกำหนดพบกับเจ้าหน้าที่ระดับสูงของทางการจีน ณ กรุงลอนดอน สหราชอาณาจักร ในวันจันทร์นี้ ( 9 มิถุนายน 2568 ) เพื่อหารือเกี่ยวกับการแก้ไขข้อพิพาททางการค้าระหว่างสองประเทศที่มีเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดของโลก  และตลาดทั่วโลกต่างก็จับตาไปที่การหารือดังกล่าวยังคงวิตกกังวล

ประธานาธิบดีทรัมป์ โพสต์บนแพลตฟอร์ม Truth Social ของเขา ระบุว่า เขารู้สึกยินดีที่จะประกาศว่า "สก็อตต์ เบสเซนต์" รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังสหรัฐฯ,  "ฮาเวิร์ด ลุตนิค" รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์  และ "จามีสัน กรีเออร์" ผู้แทนการค้าสหรัฐฯ จะเป็นตัวแทนของสหรัฐฯ ในการเจรจากับทางการจีน ในวันจันทร์นี้ โดยไม่ได้ให้รายละเอียดเพิ่มเติม

สอดคล้องกับกระทรวงต่างประเทศของจีนที่กล่าวเมื่อวันเสาร์ ( 7 มิถุนายน 2568 ) ระบุว่า "เหอ หลี่เฟิง" รองนายกรัฐมนตรีของจีน จะอยู่ที่สหราชอาณาจักรระหว่างวันที่ 8 มิถุนายนถึง 13 มิถุนายน 2568 นี้ โดยเสริมว่าการประชุมครั้งแรกของกลไกการปรึกษาหารือด้านเศรษฐกิจและการค้าระหว่างจีนและสหรัฐฯ จะจัดขึ้นในระหว่างการเยือนครั้งนี้ โดยทรัมป์ระบุว่า “การประชุมน่าจะผ่านไปด้วยดี” 

ก่อนหน้านี้เมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา ( 5 มิถุนายน 2568 ) ผู้นำของสองชาติได้พูดคุยกันโดยตรงเป็นครั้งแรกนับจากความตึงเครียดทางการค้าที่ก่อตัวขึ้น โดยเฉพาะปมการส่งออกแร่ธาตุสำคัญ ประธานาธิบดีทรัมป์ได้พูดคุยทางโทรศัพท์กับประธานาธิบดีจีนสีจิ้นผิง โดยถือเป็นการพูดคุยระหว่างผู้นำที่ไม่ค่อยเกิดขึ้นบ่อยนัก  และผลออกมาในเชิงบวก ทรัมป์และสีจิ้นผิงตกลงจะไปเยี่ยมเยียนกัน และขอให้เจ้าหน้าที่ของพวกเขาหารือกันในระหว่างนี้

สำนักข่าวรอยเตอร์ รายงานว่า ทั้งสองประเทศต่างอยู่ภายใต้แรงกดดันในการคลายความตึงเครียด โดยเศรษฐกิจโลกตกอยู่ภายใต้แรงกดดันจากการที่จีนควบคุมการส่งออกแร่ธาตุหายากซึ่งจีนเป็นผู้ผลิตรายใหญ่ และนักลงทุนส่วนใหญ่มีความวิตกกังวลเกี่ยวกับความพยายามที่กว้างขึ้นของทรัมป์ที่จะเรียกเก็บภาษีสินค้าจากพันธมิตรทางการค้าส่วนใหญ่ของสหรัฐฯ

ในขณะเดียวกัน จีนพบว่าอุปทานสินค้านำเข้าสำคัญจากสหรัฐฯเช่น ซอฟต์แวร์ออกแบบชิป และชิ้นส่วนโรงงานนิวเคลียร์ลดลง

ทั้งนี้ทั้งสองประเทศได้บรรลุข้อตกลง 90 วันเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2568 ที่นครเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เพื่อยกเลิกภาษีศุลกากรที่สูงถึงสามหลักที่ต่างก็เรียกเก็บต่อกัน นับตั้งแต่วันที่ทรัมป์ได้กลับมาดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีในเดือนมกราคม 2568  โดยข้อตกลงเบื้องต้นดังกล่าวครั้งนั้นได้กระตุ้นให้ตลาดหุ้นทั่วโลกฟื้นตัวขึ้น และดัชนีของสหรัฐฯ ที่เคยอยู่ในระดับตลาดหมีหรือใกล้เคียงก็ได้ฟื้นตัวกลับมาจากความสูญเสียส่วนใหญ่แล้ว

ดัชนี S&P 500 ดัชนีหุ้นซึ่งอยู่ที่จุดต่ำสุดในช่วงต้นเดือนเมษายน ลดลงเกือบ 18% หลังจากทรัมป์เปิดเผยภาษีศุลกากรครั้งใหญ่ "วันปลดปล่อย" สำหรับสินค้าจากทั่วโลก ปัจจุบันอยู่ต่ำกว่าระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์เมื่อกลางเดือนกุมภาพันธ์เพียง 2% เท่านั้น การเพิ่มขึ้นหนึ่งในสามครั้งสุดท้ายเกิดขึ้นหลังจากข้อตกลงสงบศึกระหว่างสหรัฐฯ และจีนที่เจนีวา

อย่างไรก็ตาม ข้อตกลงชั่วคราวดังกล่าวยังไม่ได้แก้ไขข้อกังวลในวงกว้างที่กดดันความสัมพันธ์ทวิภาคี นับตั้งแต่การค้าเฟนทานิลที่ผิดกฎหมาย ไปจนถึงสถานะของการร้องเรียนของไต้หวันและสหรัฐฯ ที่ปกครองแบบประชาธิปไตยเกี่ยวกับรูปแบบเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนด้วยการส่งออกและอยู่ภายใต้รัฐบาลจีน

ทรัมป์มีการออกขู่หลายครั้งว่าจะดำเนินการใช้มาตรการลงโทษคู่ค้าหลายครั้ง แต่สุดท้ายมักจะมีการยกเลิกมาตรการบางส่วน แนวทางที่เปลี่ยนแปลงไปมาบ่อยครั้ง ทำให้บรรดาผู้นำโลกมึนงงและผู้บริหารธุรกิจต่างหวาดผวา

อย่างไรก็ตามทางการจีนมีการส่งออกแร่ธาตุสำคัญอยู่ในมือและเป็นแหล่งสร้างอิทธิพล ดังนั้นการหยุดการส่งออกแร่ธาตุหายากดังกล่าว จึงอาจสร้างแรงกดดันทางการเมืองภายในประเทศต่อประธานาธิบดีสหรัฐจากพรรครีพับลิกันได้ เนื่องจากบริษัทเอกชนต่างๆ ไม่สามารถผลิตผลิตภัณฑ์ที่ขับเคลื่อนด้วยแร่ธาตุได้ และมีผลไปถึงการเติบโตทางเศรษฐกิจที่จะซบเซาลง 

ก่อนหน้านี้ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ เคยระบุว่าจีนเป็นคู่แข่งทางภูมิรัฐศาสตร์อันดับหนึ่ง และเป็นประเทศเดียวในโลกที่สามารถท้าทายสหรัฐฯ ทางเศรษฐกิจและการทหารได้