ก่อนอื่นมาดูภาพรวม SMEs ในไทย พบว่า มีจำนวนทั้งหมด 5.2 ล้านราย  แบ่งเป็น SMEs ในสำมะโนธุรกิจ 3.1 ล้านราย คิดเป็น 60% SMEs ทั้งหมด  ส่วนใหญ่เป็นรายเล็กมาก(SS) 2.6 ล้านราย หรือ 84% โดยเป็นกลุ่มผู้ประกอบการขายปลีก , อาหารและเครื่องดื่ม ,บริการ 

ส่วน SMEs นอกสำมะโนธุรกิจ 2.1 ล้านราย คิดเป็น 40%  ส่วนใหญ่ เป็น กลุ่มผู้ค้าแผงค้า , หาบเร่ แผงลอย ,กลุ่มออนไลน์ ในลักษณะของการซื้อมาขายไป เป็นร้านค้าขนาดเล็ก  ด้วยขนาดของSMEs ที่ยังมีขนาดธุรกิจที่เล็กมาก ทำให้มีข้อจำกัดในการเข้าถึงแหล่งเงินทุน โดยเฉพาะเงินทุนสำหรับการเพิ่งเริ่มต้นธุรกิจ 

ล่าสุดเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ครม.ออกมาตรการดูแลช่วยเหลือเงินทุน SMEs เพิ่มเติมอีก 3 กลุ่ม เป็นเงินกว่า 1.14 แสนล้านบาท (รายละเอียดมาตรการอ่านคร่าวๆ ได้)

1.กลุ่ม SMEs ทั่วไปวงเงินรวม 87,000 ล้านบาท

- สินเชื่อ Soft loan ธนาคารออมสิน วงเงิน 20,000 ล้านบาท ปล่อยสินเชื่อต่อให้ผู้ประกอบการ SMEs วงเงินไม่เกิน 20 ล้านบาทต่อราย คิดอัตราดอกเบี้ยร้อยละ 2 ต่อปี เป็นระยะเวลา 2 ปี 

- ค้ำประกันสินเชื่อ PGS Soft loan พลัสวงเงิน 57,000 ล้านบาท โดยบรรษัทประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม (บสย.) ค้ำประกันสินเชื่อให้กับผู้ประกอบการ SMEs ที่ต้องการกู้เงินจากซอฟท์โลน ธปท.  โดยคิดอัตราค่าธรรมเนียม 1.75% ต่อปี ระยะเวลาค้ำประกัน 8 ปี ซึ่ง บสย. จะเริ่มค้ำประกันและเก็บค่าธรรมเนียมในต้นปีที่ 3  ตรงนี้ทำให้SMEs สามารถปกู้เงินกู้ซอฟท์โลน ธปท. ถึง 10 ปี จากเดิม กำหนดไว้เพียง 2 ปี

-โครงการค้ำประกันสินเชื่อ PGS ระยะที่ 8 วงเงิน 10,000 ล้านบาท โดย บสย. ค้ำประกันสินเชื่อให้กับผู้ประกอบการ SMEs ทั่วไป วงเงินไม่เกิน 20 ล้านต่อราย คิดค่าธรรมเนียม 1.75% ต่อปี ระยะเวลาค้ำประกัน 10 ปี

2.ช่วยเหลือSMEsท่องเที่ยวงเงิน 14,600 ล้านบาท

-. สินเชื่อฟื้นฟูท่องเที่ยวไทยวงเงิน 5,000 ล้านบาท โดยธนาคารออมสิน ให้กู้ไม่เกิน 500,000 บาทต่อราย ดอกเบี้ย 3.99% ต่อปี ระยะเวลากู้ 5 ปี ปลอดชำระเงินต้น 1 ปี

 -สินเชื่อExtra Cashวงเงิน 9,600 ล้านบาท โดยธนาคารธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย (ธพว.) ปล่อยสินเชื่อสำหรับผู้ประกอบการ SMEs ไม่เกิน 3 ล้านบาทต่อราย อัตราดอกเบี้ย 3% ต่อปี ใน 2 ปีแรก ระยะเวลากู้ 5 ปี

3.กลุ่ม SMEs รายย่อยและประชาชนวงเงินรวม 12,500 ล้านบาท 

- สินเชื่อเสริมพลังฐานรากวงเงิน 10,000 ล้านบาท โดยธนาคารออมสินปล่อยสิน ปล่อยกู้ให้ประชาชนไม่เกิน 50,000 บาทต่อราย อัตราดอกเบี้ย 0.35% ต่อเดือน ระยะเวลากู้ 3 ปี ปลอดชำระเงินต้นและดอกเบี้ย 6 เดือน  

-โครงการค้ำประกันสินเชื่อ Micro Entrepreneur ระยะที่ 3 วงเงิน 2,500 ล้านบาท โดย บสย. ค้ำประกันสินเชื่อ  คิดอัตราค่าธรรมเนียม 1 – 2% ต่อปี ระยะเวลาค้ำประกัน  10 ปี ขยายเวลารับคำขอค้ำประกันถึง 30 ธันวาคม 2563 

จากมาตรการ ตามมติครม.ล่าสุด เป็นมาตรการค้ำประกันของ บสย. ถึง 3 มาตรการ รวมเงินกว่า 69,500 ล้านบาท เมื่อรวมกับมาตรการอื่นๆที่บสย.ค้ำประกัน ทำให้วงเงินที่ บสย.เข้าไปค้ำประกันสินเชื่อเพื่อช่วยเหลือSMEs นับจากนี้ไปจนถึงปลายปีวงเงินกว่า 95,500 ล้านบาท 

มีความคาดหวังว่า วงเงินดังกล่าวทำให้เกิดสินเชื่อในระบบกว่า 111,000 ล้านบาท ทำให้สินเชื่อSMEs ขยายตัวมากขึ้น  จากช่วงก่อนโควิด-19 ไตรมาส 4 /2562 หนี้ SMEsอยู่ในระดับ 5.89 ล้านล้านบาท เป็นหนี้ดี 5.32 ล้านล้านบาท คิดเป็นสัดส่วน 90.4% // SM 2.38  แสนล้านบาทสัดส่วน  4%// NPLs 3.25 แสนล้านบาท สัดส่วน 5.6%

ช่วงเกิดโควิด-19 เมื่อไตรมาส 1/2563 พบว่าหนี้SMEs เพิ่มขึ้นอยู่ที่ 5.98 ล้านล้านบาท แบ่งเป็น หนี้ดี 4.85 ล้านล้านบาท คิดเป็น 81.2% // SM 7.74 แสนล้านบาท คิดเป็น 13% เพิ่มขึ้นอย่างมีจากช่วงก่อนโควิดกว่า 200% // ส่วนNPL อยู่ที่ 3.46 แสนล้านบาท คิดเป็น 5.8 % //ถ้าไม่มีมาตรการช่วยเหลือใดๆ มีแนวโน้มที่ SM จะขยับมาเป็น NPL เพิ่มขึ้น ซึ่งในช่วงหนี้อาจจะยังไม่เห็นตัวเลข NPL สูงขึ้น เพราะSMEsใหญ่ เข้ามาตรการพักชำระหนี้ ยืดหนี้ โดยมีกำหนดถึงปลายปีนี้ ประเมินกันว่าหลังหมดมาตรการพักหนี้ ตัวเลข NPL อาจะสูงขึ้นจากผลกระทบโควิด-19

ทั้งนี้บสย.ประเมินว่ามาตรการของบสย. ที่เข้าไปช่วยค้ำประกัน SMEs ทำให้ตัวเลขหนี้ในช่วงปลายปี 2564 ดีขึ้นจากไตรมาส 1/2563 คาดว่าหนี้โดยรวมอยู่ที่ 6.09 ล้านล้านบาท  โดย NPLs ลดเหลือ 3.42 แสนล้านบาท เหลือ  5.6% หรือลดลง 4 พันล้านบาท // SM อยู่ที่ 6.92 แสนล้านบาท เหลือ 11.4%  หรือลดลงกว่า 8 หมื่นล้านบาท //ส่วนหนี้ดี อยู่ที่กว่า 5.05  ล้านล้านบาท มีสัดส่วนเพิ่มขึ้น 83%

ซึ่ง บสย. ช่วยลดการเกิดหนี้ที่มีปัญหาได้กว่า 8.6 หมื่นล้านบาท หรือมีสัดส่วนลดลง 1.18% จากการจัดชั้นหนี้ของสินเชื่อ SMEs ไตรมาส 1/2563 

การเข้าไปช่วย SMEs ค้ำประกันสินเชื่อ มีทั้ง ผลดี ผลเสีย โดยในส่วน “ธนาคาร” ทำให้กล้าปล่อยสินเชื่อมากขึ้น  ไม่ต้องกังวลกับภาระปัญหาหนี้เสีย เนื่องจากบสย.รับผิดชอบกรณีเกิดNPLs สัดส่วนไม่เกิน 30-35% ของ NPLs ตลอดระยะเวลาค้ำประกันไม่เกิน 10 ปี  แต่บางโครงการมีเงื่อนไขในการเข้าร่วม เช่น ธนาคารต้องปล่อยสินเชื่อในอัตราต่ำกว่าปกติ ผ่อนปรนเงื่อนไขบางประการเพื่อให้ SME เข้าถึงสินเชื่อ อาจเสี่ยงต่อการเป็นNPLs ธนาคารมีภาระสำรองหนี้เพิ่มขึ้น ดังนั้นแม้บสย.จะเข้ามารับผิดชอบNPLs แต่เมื่อเกิดหนี้เสียทำให้เป็นภาระของธนาคาร 

 “SMEs” ได้รับผลดีคือได้รับเงินกู้อย่างที่ต้องการ แต่ต้องแลกด้วยค่าธรรมเนียมการค้ำประกัน 1.75% ต่อปี  ทำให้มีต้นทุนในการขอสินเชื่อเพิ่มขึ้นจากดอกเบี้ยปกติที่ต้องจ่ายให้ธนาคาร อย่างไรก็ตามการเสียค่าธรรมเนียมค้ำประกันเมื่อรวมกับดอกเบี้ยแล้ว ยังถูกกว่าการไปกู้เงินนอกระบบ 

ทั้งนี้ข้อมูลของศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย พบว่าในช่วงโควิด-19  หากไม่มีเงินทุนเข้ามาเหลือ SMEsเพิ่มเติม  ทำให้ SMEs ประคองธุรกิจได้อีกไม่เกิน 6 เดือน โดยสิ่งที่ SMEs ต้องการให้ภาครัฐช่วยเหลือมากสุดยังหนีไม่พ้นเรื่องของ “สภาพคล่อง”

ดังนั้น “การค้ำประกันสินเชื่อ” เป็นความหวังของผู้ประกอบการ SMEs เข้ามาช่วยเติมเต็มสภาพคล่องที่กำลังมีปัญหาจากผลกระทบโควิด -19

นอกเหนือจากวงเงิน 9.5 หมื่นล้านบาทกำลังดำเนินการแล้ว บสย.ยังอยู่ระหว่างการเสนอขอดำเนินการโครงการค้ำประกันระยะที่ 9 หรือ PGS 9 อีก 1.5 แสนล้านบาทจากกระทรวงการคลัง

มีข่าวออกมาว่ากำลังรอใช้เงินจากงบประมาณ ปี 2564  ซึ่งจะเริ่มวันที่ 1 ตุลาคม 2563 นี้ ตรงนี้น่าจะช่วยค้ำประกันสินเชื่อให้กับSMEsในช่วงปลายปีนี้ ต่อเนื่องไปจนถึงปี 2564

กลุ่ม SMEs ถือเป็นกลุ่มที่สำคัญต่อระบบเศรษฐกิจไทยไม่แพ้กลุ่มธุรกิจอื่น  ดังนั้นการช่วยเหลือด้านเงินทุน ด้วยการค้ำประกัน เพื่อให้SMEs สามารถก้าวเดินต่อไปได้ จึงเป็นเรื่องที่สำคัญอีกเรื่องหนึ่งที่รัฐบาลต้องเร่งเข้าไปดำเนินการ