รีเซต

บุญข้าวประดับดิน 2566 คืออะไร? มาทำความรู้จักประเพณีโบราณของชาวไทยอีสาน

บุญข้าวประดับดิน 2566 คืออะไร? มาทำความรู้จักประเพณีโบราณของชาวไทยอีสาน
TeaC
14 กันยายน 2566 ( 22:50 )
37.2K
1
บุญข้าวประดับดิน 2566 คืออะไร? มาทำความรู้จักประเพณีโบราณของชาวไทยอีสาน

บุญข้าวประดับดิน 2566 หรือบุญเดือนเก้า ประเพณีโบราณของชาวไทยอีสานที่ยังคงมีให้เห็นทางภาคอีสาน เป็นการทำพิธีเพื่ออุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้แก่เปรต หรือญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว คล้ายประเพณีของชาวไทยเชื้อสายจีนที่นิยมไหว้ในวันสาทรจีน ด้วยการจัดของเซ่นไหว้ "ข้าวประดับดิน" จะประกอบด้วย ข้าว อาหารคาวหวาน หมากพลูและบุหรี่ โดยนิยมห่อหรือใส่กระทงวางไว้ตามพื้น หรือแขวนไว้ตามต้นไม้บริเวณวัด 

 

บุญข้าวประดับดิน 2566 

 

บุญข้าวประดับดิน เป็นพิธีที่เกิดขึ้นในวันแรม 13 ค่ำ เดือน 9 ญาติโยมนิยมถวายทาน รักษาศีล ฟังเทศน์ และมีการเตรียมข้าว อาหารคาวหวาน หมากพลูและบุหรี่ โดยห่อด้วยใบตองหรือใส่กระทง พอรุ่งเช้าในวันแรม 14 ค่ำ เวลาประมาณ 4 ถึง 5 นาฬิกา ต่างนำห่อหรือกระทงที่เตรียมไว้นั้นถวายหรือแขวนในบริเวณวัด แสดงถึงการอุทิศให้เปรตหรือญาติมิตรที่ล่วงลับไปแล้ว บางท้องถิ่นอาจทำก่อนถวายทานก็มี เป็นเสร็จพิธีทำบุญข้าวประดับดิน

 

และประเพณีดังกล่าวยังถือว่าเป็นการให้ทานแก่ผู้ยากไร้รวมทั้งสัตว์จรจัดที่หิว อดมื้อกินมื้อมาตลอดทั้งปีอีกด้วย เพราะการที่ตั้งอาหารไว้ที่พื้นทำให้สัตว์เหล่านั้นสามารถเข้ามากินอาหารได้อย่างเต็มที่

 

 

บุญข้าวประดับดิน ประวัติที่ต้องรู้ไว้

 

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดร้อยเอ็ด ระบุข้อมูลประวัติวันสำคัญดังกล่าวว่า มูลเหตุที่ทำให้เกิดบุญข้าวประดับดินมีว่า ครั้งสมัยพุทธกาล มีญาติของพระเจ้าพิมพิสารไปกินอาหารของพระสงฆ์ ตายไปแล้วจึงเกิดเป็นเปรต เมื่อพระเจ้าพิมพิสารไปถวายทานแด่พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์แล้ว มิได้อุทิศส่วนกุศลไปให้ ถึงเวลากลางคืนจึงพากันมาส่งเสียงรบกวนเพื่อขอส่วนบุญ พระเจ้าพิมพิสารจึงไปทูลถามพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าทรงแจ้งเหตุให้ทราบ เมื่อพระเจ้าพิมพิสารทรงีราบ จึงถวายสังฆทานแล้วอุทิศส่วนบุญส่วนกกุศลไปให้ญาติพี่น้อง จึงทำให้เกิดเป็นประเพณีบุญข้าวประดับดินขึ้น

 

 

ของเซ่นไหว้ บุญข้าวประดับดิน มีอะไรบ้าง?

 

กระทงข้าวประดับดิน

 

สำหรับข้าว อาหารคาวหวานที่ต้องห่อ หรือใส่ในกระทงในการทำบุญข้าวประดับดิน ที่ต้องนำไปวางไว้บนพื้นหรือแขวนตามวัดนั้น อาจมีดังนี้

 

  • ข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้วปั้นเป็นก้อนเล็ก ๆ 
  • เนื้อปลา เนื้อไก่ หมู และใส่ลงไปเล็กน้อย 
  • กล้วย น้อยหน่า ฝรั่ง มะละกอ มันแกว อ้อย มะละกอสุก หรือขนมหวานอื่น ๆ ลงไป (ถือเป็นอาหารหวาน)
  • หมากหนึ่งคำ บุหรี่หนึ่งมวน เมี่ยงหนึ่งคำ

 

วิธีไหว้ในพิธีกรรมบุญข้าวประดับดิน 

 

พิธีกรรมบุญข้าวประดับดิน

 

 

หลังจากที่มีการเตรียมเครื่องไหว้ ของเซ่นไหว้สำหรับพิธีกรรมบุญข้าวประดับดินแล้วนั้น ในส่วนของพิธีกรรมมีดังนี้

 

  • วันแรม 13 ค่ำ เดือน 9 ชาวบ้านจะเตรียมข้าวต้ม ขนม อาหารคาวหวาน หมาก พลู และบุหรี่ ด้วยการห่อด้วยใบตองขนาดเท่าฝ่ามือ และแบ่งไว้ 4 ส่วน ดังนี้ 

 

    • ส่วนหนึ่งเลี้ยงดูกันภายในครอบครัว
    • ส่วนที่สองแจกให้ญาติพี่น้อง
    • ส่วนที่สามอุทิศให้ญาติที่ตายไปแล้ว โดยญาติโยมจะห่อข้าวน้อย
    • ส่วนที่สี่นำไปถวายพระสงฆ์ ในส่วนที่สาม  

 

  • เมื่อถึงวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 ชาวบ้านจะไปวัดตั้งแต่เวลาตี 4 เพื่อนำสิ่งของที่เตรียมไว้จัดใส่กระทง หรือเย็บเป็นห่อเหมือนข้าวสากไปวางอุทิศส่วนกุศลตามที่ต่าง ๆ ซึ่งการวางแบบนี้ เรียกว่า การวางห่อข้าวน้อย แต่หากเป็นการนำไปวางในวัด จะเรียกว่า การยาย (วางเป็นระยะ ๆ ) ห่อข้าวน้อย ซึ่งเวลานำไปวางจะพากันไปทำอย่างเงียบ ๆ ไม่มีการตีฆ้อง ตีกลองแต่อย่างใด

 

  • หลังจากวางเสร็จแล้ว ชาวบ้านจะกลับบ้านเพื่อเตรียมอาหารทำบุญที่วัดอีกทีหนึ่งในตอนเช้า เมื่อพระสงฆ์ฉันเช้าเสร็จก็จะเทศน์ฉลองบุญข้าวประดับดิน ต่อจากนั้น ชาวบ้านจะนำปัจจัยไทยทานถวายแด่พระสงฆ์ เมื่อพระสงฆ์ให้พรเสร็จ ชาวบ้านที่มาทำบุญก็จะกรวดน้ำ อุทิศส่วนกุศลไปให้ญาติผู้ที่ล่วงลับไปแล้วทุก ๆ คน

 

และนี่คือประเพณีโบราณของชาวไทยอีสานที่ยังคงมีเสน่ห์ แถมยังเป็นการรวมตัวของลูกหลานมาร่วมทำพิธีบุญข้าวประดับดิน แต่อย่าลืมรักษามาตรการการป้องกันโควิด-19 อย่างเคร่งครัดกันด้วย ใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือบ่อย ๆ เว้นระยะห่าง จะได้สืบสานวัฒนธรรมที่ดี และยังช่วยลดเสี่ยงติดโควิดกันด้วยนะ

 

 

--------------------

เกาะติดสถานการณ์โควิด-19  ทันความเคลื่อนไหว ได้ความรู้ที่ถูกต้อง ส่งตรงถึงมือคุณ
คลิกเลย!! >>> รู้ทันกันโควิด <<< หรือ กด *301*35# โทรออก

ข่าวที่เกี่ยวข้อง