โควิด-19 ส่งผลต่อดวงจันทร์ ? ล็อกดาวน์อาจทำผิวดวงจันทร์เย็นลง
การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (covid-19) สร้างผลกระทบมหาศาลต่อโลก แต่จากการวิจัยล่าสุดของนักวิทยาศาสตร์อินเดีย ที่ใช้ข้อมูลจากองค์การนาซา (NASA) เปิดเผยว่าโควิด-19 ไม่เพียงส่งผลกระทบต่อโลกเท่านั้น แต่ยังอาจส่งผลกระทบทางอ้อมต่อพื้นผิวดวงจันทร์อีกด้วย
ในช่วงเริ่มต้นของการแพร่ระบาดของโควิด-19 รัฐบาลทั่วโลกใช้มาตรการล็อกดาวน์ เพื่อพยายามชะลอการแพร่ระบาด โดยในช่วงต้นเดือนเมษายน 2020 ประชากรเกือบครึ่งโลกได้รับคำสั่งให้กักตัวอยู่ที่บ้าน หรืออยู่ภายใต้การเคอร์ฟิวรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง ซึ่งการเปลี่ยนแปลงกิจกรรมของมนุษย์ครั้งใหญ่นี้ ก็ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติด้วย
ทีมวิจัยนำโดย เค ดุรกา ปราสาด (K Durga Prasad) จากห้องปฏิบัติการวิจัยทางกายภาพ อาห์มดาบาด ประเทศอินเดีย ได้เลือกพื้นที่ 6 แห่งบนพื้นผิวด้านใกล้ของดวงจันทร์ หรือก็คือด้านที่หันมาเผชิญกับโลกตลอดเวลา โดยเลือกพื้นที่ที่พื้นผิวราบเรียบที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อจำกัดผลกระทบต่ออุณหภูมิในพื้นที่ให้น้อยที่สุด จากนั้นวิเคราะห์ชุดข้อมูลที่เรียกว่า Diviner Reduced Data Record ซึ่งเป็นชุดข้อมูลจากระบบจัดเก็บข้อมูล PDS (Planetary Data System) โดยหน่วยงานของ NASA ที่ทำหน้าที่จัดเก็บและเผยแพร่ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับธรณีศาสตร์ของดาวเคราะห์อย่างหน่วย Geosciences Node เป็นเวลา 6 ปี และพวกเขาพบสิ่งผิดปกติกับพื้นที่เหล่านี้
ตำแหน่งศึกษา 6 แห่งบนดวงจันทร์ ที่มา : K Durga Prasad et al. (MNRAS Letters)
ทีมวิจัยอธิบายว่า จากการวิเคราะห์อุณหภูมิพื้นผิวดวงจันทร์เวลากลางคืนจำนวน 6 แห่ง ในช่วงปี 2017 - 2023 พบว่าอุณหภูมิพื้นผิวดวงจันทร์ในเวลากลางคืนของสถานที่ 6 แห่งนี้ลดลงอย่างผิดปกติในช่วงเดือนเมษายน - พฤษภาคม 2020 โดยรวมแล้ว อุณหภูมิในช่วงเวลาที่มีการล็อกดาวน์นี้ ลดลงประมาณ 8 - 10 องศาเซลเซียส เมื่อเปรียบเทียบกับค่าของช่วงเวลาเดียวกันในปีก่อน ๆ และปีต่อ ๆ มา ซึ่งช่วงเวลาดังกล่าวตรงกับช่วงที่บนโลกเกิดการล็อกดาวน์จากเหตุการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19
ต้นเหตุที่ทำให้เกิดเหตุการณ์นี้ นักวิทยาศาสตร์คาดว่า เกิดจากปริมาณรังสีภาคพื้นดินบนโลก (Terrestrial radiation คือ ความร้อนหรือรังสีที่โลกปล่อยกลับไปยังอวกาศ หลังจากดูดซับรังสีจากแสงอาทิตย์) ซึ่งนักวิทยาศาสตร์พบว่าในช่วงเวลาเดียวกันนี้ รังสีภาคพื้นดินบนโลกก็ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ทั้งนี้ดวงจันทร์จะได้รับรังสีที่สะท้อนออกมาจากโลก ดังนั้นเมื่อรังสีสะท้อนออกมาจากโลกน้อยลง รังสีที่สะท้อนไปยังดวงจันทร์ก็ลดลงตามไปด้วย ดังนั้นจากข้อมูลนี้จึงสรุปได้ว่า การล็อกดาวน์เพื่อป้องกัน Covid-19 จึงทำให้พื้นผิวดวงจันทร์เย็นลงในช่วงสั้น ๆ
งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters เมื่อวันที่ 18 กันยายน 2024 นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า การศึกษาครั้งนี้ เป็นการใช้โอกาสที่เกิดขึ้นได้ยากมากบนโลกอย่างโควิด-19 เพื่อดำเนินการศึกษาวิจัย ถือเป็นการศึกษาปฏิสัมพันธ์ระหว่างโลกและดวงจันทร์ให้ละเอียดลึกซึ้งขึ้น
ที่มาข้อมูล IFLScience, MNRAS Letters