"ภาวะเหนื่อยกับชีวิต" ท้อแท้ หมดหวังกับบางสิ่ง เมื่อชีวิตไม่ง่าย แต่รับมือได้ไม่ยาก

เคยไหมครับ...บางวันรู้สึกเหนื่อย...ทั้งที่ไม่ได้วิ่งไปไหน ไม่ได้ทำอะไรผิดพลาด ไม่ได้มีปัญหาใหญ่โต แค่ตื่นมาแล้วไม่อยากเริ่มต้น แค่รู้สึกว่า “ไม่อยากพยายามอีกแล้ว”

ภาวะนี้ไม่ใช่ความขี้เกียจ แต่คือสิ่งที่จิตวิทยาเรียกว่า “ภาวะเหนื่อยกับชีวิต” หรือ Life Fatigue

ภาวะเหนื่อยกับชีวิต คือความรู้สึกหมดแรง หมดความหวัง เบื่อหน่ายในระดับลึกที่ไม่สามารถระบุชัดได้ว่าเกิดจากอะไร ไม่จำเป็นต้องมีภาวะซึมเศร้าเต็มรูปแบบ แต่มีความรู้สึกเหมือน“ใจล้าเรื้อรัง” และหมดแรงแม้แต่จะรู้สึก

มักพบในใครบ้าง?

- คนที่รับบทบาทหลายอย่างโดยไม่ได้หยุดพัก เช่น แม่บ้าน-พนักงาน-ลูกที่ดูแลพ่อแม่

- คนที่ไม่เคยได้รับการยอมรับ แม้จะพยายามอย่างเต็มที่

- คนที่เคยเผชิญเหตุการณ์ผิดหวังซ้ำๆ จนเลิกคาดหวัง

- กลุ่มที่ต้องอยู่ในสภาพแวดล้อมตึงเครียดเรื้อรัง เช่น องค์กร toxic หรือครอบครัวที่ไม่มีความเข้าใจ

สาเหตุที่พบบ่อย

- สะสมความเหนื่อยโดยไม่รู้ตัว: ไม่ใช่เพราะวันนี้หนัก แต่เพราะสะสมมานานแล้วไม่เคยพัก

- ขาดความรู้สึกว่า “ชีวิตมีความหมาย”: งานที่ทำอาจสำเร็จแต่ไม่รู้สึกภูมิใจ หรือสัมพันธ์ที่มีไม่ทำให้รู้สึกว่า “เราเป็นคนสำคัญ”

- ความรู้สึกโดดเดี่ยวภายใน แม้อยู่ท่ามกลางผู้คน: ไม่มีใครที่ฟังจริง หรือเข้าใจจริง

 วิธีแก้ไขเบื้องต้น

1. ตั้งชื่อความรู้สึกให้ชัดเจน “เหนื่อยแบบไม่มีเหตุผล” อาจจริงๆ คือ “หมดหวังกับบางสิ่ง” หรือ “รู้สึกไม่มีที่ให้พิง” การเข้าใจว่ากำลังรู้สึกอะไร คือจุดเริ่มของการเยียวยา

2. หยุดพยายาม‘หายดี’ แต่เริ่มจาก ‘อยู่กับความรู้สึกนั้นให้เป็น’ ยิ่งเราพยายามหายเร็ว บางทียิ่งรู้สึกผิดกับตัวเองที่ยังไม่ดีขึ้น ให้ใจได้พักอย่างแท้จริงโดยไม่เร่งฟื้น

3. เริ่มทำสิ่งเล็กๆที่เคยชอบแม้ไม่รู้สึกอยากทำ เช่น ฟังเพลงเก่าๆ เดินคนเดียวที่เคยเดิน หรือเปิดรูปตอนที่หัวเราะได้จริงๆ การกระตุ้นความทรงจำดีๆอาจค่อยๆ จุดไฟเล็กๆ ในใจอีกครั้ง

4. พูดกับคนที่รับฟังโดยไม่รีบแนะนำ ไม่ต้องมีคำตอบ แค่มีคนที่นั่งอยู่ข้างๆ และพยักหน้าเบาๆ ว่า “เข้าใจนะ” ก็อาจเป็นจุดเปลี่ยนได้

มีคนไข้คนหนึ่ง เธอมาพบหมอแล้วพูดว่า “หนูไม่อยากตายหรอกนะคะหมอ แต่แค่ไม่อยากตื่นมาต้องใช้ชีวิตอีกต่อไปแล้ว”

หมอไม่ได้ตอบอะไรยาว…แค่พูดว่า “มันคงเหนื่อยจริงๆ เนอะ ที่ต้องแข็งแรงตลอดเวลา”

เธอร้องไห้ออกมา…แล้วตอบเบาๆว่า “ขอบคุณที่เข้าใจหนูโดยไม่บอกให้สู้นะคะ”

ภาวะเหนื่อยกับชีวิตไม่ใช่โรค…แต่มันเจ็บได้จริง เหมือนไฟในใจที่ยังไม่ดับแต่แทบไม่มีเชื้อเหลือ และบางครั้ง...เราก็ไม่ได้ต้องการอะไรมากไปกว่า “การมีใครสักคนเข้าใจความเหนื่อยของเรา โดยไม่ทำให้มันเป็นเรื่องผิด”