รู้จัก “Cell Broadcast” ระบบแจ้งเตือนภัยพิบัติ ไทยเตรียมใช้งานก.ค.นี้

Cell Broadcast (CB) คือระบบส่งข้อความแจ้งเตือนแบบฉุกเฉินไปยังโทรศัพท์มือถือทุกเครื่องที่อยู่ในพื้นที่ที่กำหนด โดยไม่ต้องสมัครรับบริการล่วงหน้า แตกต่างจาก SMS ตรงที่ CB สามารถส่งข้อความได้พร้อมกันเป็นวงกว้างและรวดเร็ว ครอบคลุมทุกเครือข่ายมือถือ ทำให้เป็นระบบแจ้งเตือนภัยที่มีประสิทธิภาพสูง เช่น แจ้งเตือนแผ่นดินไหว สึนามิ หรือภัยพิบัติอื่นๆ

ในยุคที่ภัยพิบัติธรรมชาติรุนแรงขึ้นและเกิดขึ้นถี่ขึ้น การมีระบบที่สามารถแจ้งเตือนภัยได้ทันทีและครอบคลุมพื้นที่กว้างจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ประเทศไทยกำลังพัฒนาและปรับปรุงระบบการแจ้งเตือนภัยให้มีความทันสมัยและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยหนึ่งในโซลูชันที่ถูกยกมาใช้และได้รับการกล่าวถึงมากในช่วงนี้คือ Cell Broadcast (CB) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาระบบแจ้งเตือนภัยพิบัติที่สามารถส่งข้อความเตือนภัยไปยังโทรศัพท์มือถือทุกเครื่องในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบได้ทันที

Cell Broadcast มีข้อได้เปรียบหลายประการเมื่อเทียบกับระบบ SMS ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน โดยเฉพาะในแง่ของความรวดเร็วและความครอบคลุม การส่งข้อความผ่าน Cell Broadcast สามารถทำได้ในเวลาที่รวดเร็วมาก และสามารถส่งข้อความไปยังโทรศัพท์ทุกเครื่องในพื้นที่โดยไม่ต้องพึ่งพาฐานข้อมูลหมายเลขโทรศัพท์ ซึ่งหมายความว่า ไม่ว่าผู้ใช้จะมีการลงทะเบียนหรือไม่ ก็สามารถได้รับข้อความเตือนภัยได้ทันที ระบบนี้จะช่วยให้การแจ้งเตือนภัยไม่เกิดความล่าช้าและไม่ต้องเจอกับปัญหาจากการใช้งาน SMS ที่มีข้อจำกัดในบางสถานการณ์

นอกจากนี้ ระบบ Cell Broadcast ยังสามารถส่งข้อความได้พร้อมกันไปยังผู้ใช้ทุกเครือข่ายที่อยู่ในพื้นที่ภัยพิบัติ ซึ่งแตกต่างจาก SMS ที่อาจเกิดความล่าช้าเมื่อมีผู้ใช้งานจำนวนมาก หรืออาจทำให้เครือข่ายล่ม ข้อความที่ส่งผ่าน Cell Broadcast นั้นจะไม่ถูกจำกัดจำนวนและสามารถส่งถึงโทรศัพท์ทุกรุ่นในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบได้อย่างรวดเร็ว จึงเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการสื่อสารในยามวิกฤต

อย่างไรก็ตาม แม้ว่าระบบ Cell Broadcast จะมีข้อดีมากมาย แต่ก็ยังมีข้อท้าทายที่ต้องเผชิญ โดยเฉพาะในด้านของความเข้ากันได้กับอุปกรณ์ต่าง ๆ แม้ว่าส่วนใหญ่โทรศัพท์มือถือในปัจจุบันจะรองรับระบบนี้ แต่ก็ยังคงมีโทรศัพท์บางรุ่นที่อาจไม่รองรับหรือไม่สามารถใช้งานได้เต็มประสิทธิภาพ จึงจำเป็นต้องมีการตรวจสอบและพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้ทุกเครื่องสามารถรับข้อความเตือนภัยได้

นอกจากนี้ การส่งข้อความเตือนภัยต้องมีความกระชับและเข้าใจง่าย เพื่อให้ประชาชนสามารถทำความเข้าใจและดำเนินการได้อย่างรวดเร็วและถูกต้อง ข้อความที่ส่งออกไปจะต้องหลีกเลี่ยงการสร้างความตื่นตระหนกและมีข้อมูลที่เป็นประโยชน์ เช่น แนวทางการป้องกันหรือการหลบภัยในช่วงเวลาฉุกเฉิน

ด้าน นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เปิดเผยหลังการประชุมหารือเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาระบบเตือนภัย SMS โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วม อาทิ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กสทช. กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) และผู้ให้บริการโทรศัพท์มือถือ เพื่อถอดบทเรียนและปรับปรุงระบบแจ้งเตือนภัยให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ระหว่างรอการใช้งานระบบ “Cell Broadcast” ซึ่งมีกำหนดเปิดใช้ในเดือนกรกฎาคมนี้

นายกรัฐมนตรีระบุว่า มาตรการเร่งด่วนที่ดำเนินการคือการปรับปรุงขั้นตอน (SOP) ให้สามารถส่งข้อความเตือนภัยได้ทันทีหลังได้รับข้อมูลจากกรมอุตุนิยมวิทยา โดยไม่ต้องผ่านการวิเคราะห์ข้อความจาก ปภ. ทั้งนี้ จะกำหนดรูปแบบข้อความให้กระชับ ถูกต้อง และเข้าใจง่าย ภายใน 1 ชั่วโมงหลังเกิดเหตุ

ในช่วงเปลี่ยนผ่านก่อนระบบ Cell Broadcast เต็มรูปแบบ จะใช้ Virtual Cell Broadcast แทน ซึ่งสามารถแจ้งเตือนผู้ใช้ระบบแอนดรอยด์ที่มีอยู่ 70 ล้านเลขหมายได้โดยตรง ส่วนผู้ใช้ระบบ iOS จำนวน 50 ล้านเลขหมาย จะยังคงได้รับการแจ้งเตือนผ่าน SMS

นายกรัฐมนตรีเน้นย้ำว่า ระบบ SMS หรือ Cell Broadcast เป็นเพียงหนึ่งในช่องทางการแจ้งเตือนภัย รัฐบาลยังใช้แพลตฟอร์มอื่น ๆ ในการสื่อสารกับประชาชน เช่น ไลน์ เฟซบุ๊ก โทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจแห่งประเทศไทย และแพลตฟอร์มออนไลน์ต่าง ๆ โดย ปภ. จะส่งข้อมูลให้สื่อหลักเพื่อกระจายข่าวสารต่อไป