บ้านรก ไม่ดีต่อสมอง ส่งผลต่อฮอร์โมนเครียด

งานวิจัยชิ้นใหม่ชี้ ความรก บั่นทอนประสิทธิภาพการทำงานของสมอง ส่งผลต่อการหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลมากข้น ทำให้เราเครียด และยิ่งของในบ้านเยอะมากเท่าไหร่ อาจนำไปสู่ความรู้สึกว่า ตัวเองกำลังล้มเหลว ได้

บ้านรก สัมพันธ์กับความเครียด

งานวิจัยจาก Center of Everyday Lives and Families ของ UCLA พบว่ามีความเชื่อมโยงกันระหว่าง ความรกของที่อยู่อาศัย กับระดับความเครียด โดยพบว่าผู้หญิงที่อาศัยอยู่ในบ้านที่รกรุงรังมีระดับคอร์ติซอล หรือ มนความเครียด สูงกว่า ขณะที่ระดับคอร์ติซอลของผู้ชายกลับคงที่ 

ผลการศึกษานี้เชื่อมโยงความรกทางกายภาพเข้ากับความเครียดเรื้อรังในผู้หญิง โดยปริมาณสิ่งของภายในบ้านสัมพันธ์โดยตรงกับระดับความเครียดของพวกเธอ

ทำไมความรกถึงไม่ดีต่อสมอง

ตามธรรมชาติแล้ว สมองของมนุษย์ ชอบความเรียบร้อย เพราะหน้าที่สมองอย่างหนึ่ง คือ "การจัดระเบียบ" ความคิด ยิ่งเราคิดอย่างเป็นระบบระเบียบมากเท่าไหร่ สมองยิ่งทำงานได้อย่างดีมากเท่านั้น อย่างที่เราจะเห็นว่า คนที่ฉลาด หรือ มี IQ สูง มักจะเป็นคนที่สามารถคิดอย่างเป็นระบบ 

นั่นทำให้ สมอง ไม่ชอบเห็นความยุ่งเหยิง หรือความไม่เป็นระเบียบ การได้เห็นความรกอยู่ตลอดเวลาทำให้ทรัพยากรทางความคิดถูกใช้ไปโดยไม่จำเป็น ส่งผลให้โฟกัสได้ยากขึ้น นอกจากนี้ ความรกยังเพิ่มภาระให้สมองและลดประสิทธิภาพของความจำระยะสั้น

งานวิจัยด้านประสาทวิทยา เมื่อปี 2011 นักวิทยาศาสตร์ใช้เครื่อง fMRI ร่วมกันกับการวัดทางสรีรวิทยาอื่น ๆ พบว่าการเคลียร์สิ่งของรกรุงรังจากบ้านและที่ทำงานช่วยให้โฟกัสและประมวลผลข้อมูลได้ดีขึ้น ประสิทธิภาพการทำงานของสมองก็ดีขึ้นด้วย

ผลต่อสุขภาพกายและใจ

ความรกไม่ได้กระทบแค่สมอง แต่ยังส่งผลต่อสุขภาพกายและจิตใจ งานวิจัยจากสหรัฐฯ ในปี 2009 พบว่าระดับฮอร์โมนความเครียดคอร์ติซอลสูงกว่าในคุณแม่ที่บ้านมีความรก

บ้านที่รกรุงรังอย่างต่อเนื่องอาจกระตุ้นภาวะ “สู้หรือหนี” ในระดับต่ำตลอดเวลา ทำให้ร่างกายใช้ทรัพยากรเพื่อความอยู่รอดมากเกินไป

ผลที่ตามมาคือเกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจ ตั้งแต่ระบบภูมิคุ้มกัน การย่อยอาหาร ไปจนถึงความเสี่ยงที่สูงขึ้นต่อโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และโรคหัวใจ

ความรกยังอาจบั่นทอนความสัมพันธ์กับผู้อื่น เช่น งานวิจัยในสหรัฐฯ ปี 2016 พบว่าฉากหลังที่รกทำให้ผู้เข้าร่วมวิจัยตีความสีหน้าและอารมณ์ของตัวละครในหนังได้แม่นยำน้อยลง

แม้แต่ตอนเข้านอน ความรกก็ยังตามมารบกวน คนที่นอนในห้องรกมีแนวโน้มจะหลับยาก และตื่นกลางดึกบ่อยกว่าคนที่ห้องเป็นระเบียบ