มหันตภัยระดับโลก ภูเขาไฟนับร้อยทำไมเสี่ยงระเบิดจากวิกฤตโลกเดือด?

โลกเดือด ธารน้ำแข็งขั้วโลกละลาย ทำไมเสี่ยงทำให้ภูเขาไฟทั่วโลกระเบิด สะเทือนแผ่นดิน

ข้อมูลน่าตื่นตระหนกนี้ มาจากงานศึกษาของมหาวิทยาลัยแห่งวิสคอนซิน ที่ชี้ว่า โลกของเรามีภูเขาไฟหลายร้อยแห่งที่ฝังตัวอยู่ลึกลงไปใต้ธารน้ำแข็ง ทั้งในแอนตาร์กติกา นิวซีแลนด์ และแถบอเมริกาเหนือ

ธารน้ำแข็งนี่เองที่ทำหน้าที่กดทับไม่ให้ภูเขาไฟเหล่านี้ปะทุ แต่เมื่อโลกร้อนขึ้น ทำให้ธารน้ำแข็งละลายจนเบาบางลง นั่นจึงทำให้เกิดความเสี่ยงที่ภูเขาไฟหลายร้อยแห่งนี้ จะปะทุหรือระเบิดได้

อันที่จริง นักวิทยาศาสตร์เคยนำเสนอทฤษฎีอันน่ากลัวนี้ มาตั้งแต่ทศวรรษที่ 1970 

หลักการนั้นไม่ซับซ้อน คือ น้ำหนักของธารน้ำแข็งกดทับชั้นเปลือกโลก ดังนั้น เมื่อธารน้ำแข็งเบาบางลง นั่นจึงทำให้ก๊าซและหินเหลวใต้พิภพขยายตัว จนอาจนำไปสู่ภูเขาไฟระเบิดได้ 

และมันไม่ใช่เป็นการทำนายเท่านั้น แต่เคยเกิดขึ้นแล้ว เพราะเมื่อ 1 หมื่นปีก่อน กระบวนการเดียวกันนี้เกิดขึ้น และนำมาสู่ภูมิประเทศของไอซ์แลนด์ในปัจจุบัน 

สำหรับงานศึกษาชิ้นนี้ ได้ใช้กระบวนการวิทยาศาสตร์ตรวจสอบภูเขาไฟอย่างน้อย 6 แห่งในพื้นที่ทางใต้ของชิลี เพื่อตรวจดูว่า ธารน้ำแข็งเหล่านี้ มีปฏิกิริยาต่อการละลายของแผ่นน้ำแข็งปาตาโกเนียอย่างไร  

พวกเขาพบว่า ย้อนไป 18,000-26,000 ปีก่อน ในจุดสูงสุดของยุคน้ำแข็ง แผ่นน้ำแข็งขนาดยักษ์ได้กดทับพลังใต้พิภพเอาไว้ ทำให้ภูเขาไฟไม่ปะทุออกมา

แต่เมื่อแผ่นน้ำแข็งละลาย พลังที่ถูกกดทับไว้ ก็ปะทุออกมาอย่างรุนแรง

ที่น่าสนใจคือ ความเสี่ยงเกิดภูเขาไฟทั่วโลกปะทุ จากการละลายของธารน้ำแข็ง คือ โลกของเรามีภูเขาไฟ 245 ที่ยังคุกกรุ่นอยู่ ลึกลงไปใต้น้ำแข็ง 5 กิโลเมตร