นักวิทยาศาสตร์จีนเผยผลวิจัยดินและหินจากดวงจันทร์ด้านไกล

นี่ถือเป็นครั้งแรกที่มีการเปิดเผยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์เชิงลึกเกี่ยวกับวิวัฒนาการของด้านมืดของดวงจันทร์จากตัวอย่างจริงที่นำกลับมายังโลก

ภารกิจฉางเอ๋อ-6 เมื่อปี 2024 นำตัวอย่างของดินและหินจากดวงจันทร์ด้านไกล น้ำหนักรวม 1,935.3 กรัม กลับมาจากแอ่งขั้วโลกใต้-ไอท์เคน (South Pole-Aitken Basin)

SPA Basin เป็นแอ่งที่มีขนาดใหญ่ ลึก และเก่าแก่ที่สุด บนดวงจันทร์ ซึ่งมอบโอกาสพิเศษในการเปรียบเทียบด้านใกล้และด้านไกลของดวงจันทร์ และพบหลักฐานว่ามีกิจกรรมภูเขาไฟ หรือการเคลื่อนตัวของหินหนืด และการปะทุของหินหลอมเหลว เถ้าถ่าน แก๊ส และเศษหินร้อนจากภายในโลกออกมาสู่พื้นผิวโลก ผ่านปล่องภูเขาไฟเมื่อ 4,200 ล้านปีก่อน และอีกครั้งเมื่อ 2,800 ล้านปีก่อน แสดงว่าดวงจันทร์ด้านไกลมีการปะทุของภูเขาไฟต่อเนื่องนานอย่างน้อย 1,400 ล้านปี

นี่ยังเป็นครั้งแรกอีกเช่นเดียวกันที่มีการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับ สนามแม่เหล็กโบราณจากด้านไกลของดวงจันทร์ พบหลักฐานว่า ความเข้มสนามแม่เหล็กกลับมาสูงขึ้นอีกครั้งราว 2,800 ล้านปีก่อน สะท้อนให้เห็นว่ามีความผันผวนของพลังงานภายใน ที่ขับเคลื่อนสนามแม่เหล็กของดวงจันทร์

ส่วนความแตกต่างของปริมาณน้ำ พบว่า เนื้อชั้นแมนเทิลของด้านไกลมีปริมาณน้ำต่ำกว่าด้านใกล้อย่างมีนัยสำคัญ บ่งบอกถึงการกระจายตัวของน้ำที่ไม่เท่ากันระหว่างสองด้านของดวงจันทร์

เรื่องขององค์ประกอบของหินบะซอลต์ หินบะซอลต์ที่ได้จาก SPA Basin มีลักษณะ ขาดแคลนธาตุที่ไม่เข้ากับโครงสร้างหินอย่างรุนแรง ชี้ให้เห็นถึงผลกระทบลึกซึ้งจากแรงชนขนาดมหาศาล ที่มีต่อโครงสร้างภายในของดวงจันทร์

การชนที่รุนแรงระดับ “ล้านล้านเท่าระเบิดนิวเคลียร์” โดยแอ่ง SPA มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2,500 กิโลเมตร พลังงานจากการชนที่สร้างแอ่งนี้มีค่าเทียบเท่ากับระเบิดนิวเคลียร์พันล้านล้านลูก

การชนครั้งนั้นยังคงเป็นปริศนาทางดาราศาสตร์ที่ยังไขไม่ตก และการค้นพบล่าสุดนี้นับเป็นก้าวสำคัญ

นอกจากนี้ ผลการวิจัยทั้งหมดนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์ชั้นนำ Nature ถึง 4 ฉบับ สะท้อนว่าเป็นข้อมูลเชิงลึกระดับโลกซึ่งจะมี บทบาทสำคัญต่อความเข้าใจวิวัฒนาการของดวงจันทร์