ทำไมการฮัมเพลงช่วยให้โพรงจมูกระบายอากาศได้ดีขึ้น?

งานวิจัยพบว่า ขณะฮัมเพลงระดับไนตริกออกไซด์ (NO) ในโพรงจมูกจะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ การฮัมเพลงจึงช่วยให้ไซนัสทำงานได้ดีขึ้น

ไนตริกออกไซด์ คืออะไร?

ไนตริกออกไซด์ มีสูตรทางเคมีคือ NO เป็นก๊าซที่ร่างกายผลิตขึ้นตามธรรมชาติ มีสูตรเคมีคือ (NO) และมีหน้าที่สำคัญในการช่วยขยายหลอดเลือด ซึ่งช่วยให้เลือด ออกซิเจน และสารอาหารไหลเวียนไปทั่วร่างกายได้ดีขึ้น มีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายด้าน เช่น ช่วยลดความดันโลหิต เพิ่มประสิทธิภาพการออกกำลังกาย และส่งเสริมการทำงานของสมอง 

ในคนสุขภาพดีอาจพบความเข้มข้นสูงถึง 5–20 ส่วนในล้านส่วน การแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างไซนัสกับโพรงจมูกจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ขนาดช่องเปิดไซนัส ปริมาตรไซนัส การไหลของอากาศ และความดันในโพรงจมูก หากช่องเปิดไซนัสอุดตันอาจนำไปสู่ไซนัสอักเสบได้ การเปลี่ยนอากาศในไซนัสทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 30 นาที แต่จะช้าลงมากในผู้ที่มีปัญหาไซนัส

การฮัมเพลงช่วยเพิ่มระดับไนตริกออกไซด์ในโพรงจมูก

จากงานวิจัยพบว่า ระดับไนตริกออกไซด์ในโพรงจมูกจะเพิ่มขึ้นอย่างเด่นชัดเมื่อเราฮัมเพลง ขณะที่ถ้าหายใจออกแบบเงียบๆ ระดับจะคงอยู่ในระดับปกติ การศึกษานี้มุ่งสำรวจว่าปัจจัยทางร่างกายและโครงสร้างภายในโพรงจมูกและไซนัสมีบทบาทอย่างไรต่อการปล่อยไนตริกออกไซด์ระหว่างการฮัมเพลง โดยทดลองในอาสาสมัครสุขภาพดี 10 คน ให้พวกเขาฮมเพลง ขณะเดียวกันก็มีจำลองโครงสร้างไซนัสกับโพรงจมูกในห้องปฏิบัติการ เพื่อดูความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

ผลการทดลองหลัก

• การฮัมเพียงครั้งเดียวทำให้ระดับไนตริกออกไซด์พุ่งสูงขึ้นทันที จากนั้นค่อยๆ ลดลง
• เมื่อฮัมต่อเนื่องหลายครั้ง ระดับพีคจะลดลงทีละน้อย แต่สามารถกลับคืนสู่ระดับปกติได้หลังหยุดพัก 3 นาที
• เมื่อทายาที่ลดการสร้างไนตริกออกไซด์ในโพรงจมูก ระดับไนตริกออกไซด์ลดลงครึ่งหนึ่ง แต่ยังพบว่าการฮัมเพลงทำให้ระดับเพิ่มขึ้นได้อยู่ แสดงว่าผลของการฮัมไม่ได้ขึ้นอยู่กับแหล่งกำเนิดไนตริกออกไซด์จากเยื่อบุจมูกเพียงอย่างเดียว
• หลังฮัมเพลงต่อเนื่อง ระดับไนตริกออกไซด์ที่วัดจากการหายใจออกเฉยๆ ลดลงร้อยละ 5–50 ซึ่งบ่งชี้ว่าปริมาณไนตริกออกไซด์จากไซนัสมีการไหลออกมาอย่างต่อเนื่องและแตกต่างกันในแต่ละคน
• ในบรรดาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการระบายอากาศในไซนัส “ขนาดช่องเปิดไซนัส” เป็นปัจจัยสำคัญที่สุด รองลงมาคือ “ความถี่ของเสียงฮัม”

กุญแจสำคัญอยู่ระหว่างการเปลี่ยนแปลงของอากาศ

การฮัมเพลงช่วยเพิ่มระดับไนตริกออกไซด์อย่างมาก เพราะทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างไซนัสกับโพรงจมูกเร็วขึ้น การวัดระดับไนตริกออกไซด์ขณะฮัมเพลงและขณะหายใจออกเงียบๆ อาจใช้ประเมินประสิทธิภาพการระบายอากาศของไซนัส และช่วยแยกแหล่งกำเนิดไนตริกออกไซด์ในร่างกายได้แม่นยำขึ้น ทั้งในคนปกติและผู้ป่วยที่มีปัญหาไซนัส

ฮัมเพลงมีประโยชน์กับโพรงจมูก

งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการฮัมเพลงทำให้ระดับไนตริกออกไซด์ในจมูกเพิ่มขึ้นกว่าการหายใจออกเงียบๆ หลายเท่า จึงมีข้อสันนิษฐานว่าการสั่นของอากาศจากการฮัมช่วยกระตุ้นการแลกเปลี่ยนก๊าซในไซนัสอย่างรวดเร็ว แบบจำลองสองช่องโพรง ยังยืนยันว่าเสียงฮัมทำให้เกิดการไหลเวียนอากาศแบบเป็นจังหวะ จนเพิ่มประสิทธิภาพการแลกเปลี่ยนก๊าซได้จริง

นักวิจัยชี้ว่า การแลกเปลี่ยนของอากศที่เพิ่มมากขึ้นจากการฮัมเพลงเป็นพักๆ ทำให้ไซนัสสามารถระบายอากาศได้ดีขึ้น และรักษาการทำงานของเยื่อบุโพรงจมูกให้มีประสิทธิภาพ ช่วยให้โพรงจมูกทำงานดีขึ้นและส่งเสริมประสิทธิภาพของไซนัสได้