เจาะลึกวัคซีนโนวาแวค (Novavax) ความหวังใหม่ของไทยและของโลก

หลังจากโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งของไทยเผยว่าจะนำเข้า วัคซีนโนวาแวค ( Novavax )  จากสหรัฐฯ ทำให้วัคซีนตัวนี้กำลังเป็นที่สนใจ  เราไปเจาะลึกการทำงานและประสิทธิภาพของวัคซีนว่าป้องกันโควิดสายพันธุ์อะไรได้บ้าง และป้องกันสายพันธุ์เดลตาได้หรือไม่

 วัคซีนโนวาแวค เป็นหนึ่งในวัคซีนหลักของโครงการ Covax ในการกระจายวัคซีนให้ประเทศที่มีร้ายได้น้อยและปานกลางทั่วโลก  เมื่อเดือนที่แล้วเพิ่งได้เผยผลการทดลองทางคลินิกระยะที่ 3 ว่ามีประสิทธิภาพสูงกว่า 90%  ก็เลยถูกจับตาว่าเป็นวัคซีนความหวังโลกผู้ผลิตวัคซีนโนวาแวค เผยว่า วัคซีนของตนป้องกันไวรัสโควิดได้หลากหลายสายพันธุ์ รวมถึงสายพันธุ์เดลตาด้วย 

ทำไม วัคซีนโนวาแวค เป็นความหวังโลก?

วัคซีนโนวาแวค  เป็นวัคซีนป้องกันโควิด-19 ของบริษัท Novavax ในรัฐแมริแลนด์ ของสหรัฐฯ บริษัทนี้ก่อตั้งขึ้น 34 แล้ว เคยวิจัยและผลิตวัคซีนป้องกันอีโบลาด้วย วัคซีนโนวาแวค ใช้เทคโนโลยี  ‘โปรตีน เบส’  นำชิ้นส่วนโปรตีนของโคโรนาไวรัส ออกมาผสมเข้ากับอนุภาคนาโนของตัวกระตุ้นภูมิต้านทาน จากนั้นฉีดเข้าไปในร่างกาย เพื่อกระตุ้นให้สร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมา โดยต้องฉีดจำนวน 2 โดส ห่างกันประมาณ 3 สัปดาห์โปรตีน เบส เป็นเทคโนโลยีที่มีมานานแล้ว  วัคซีนป้องกัน ไข้หวัดใหญ่ ไวรัสตับอักเสบบี โรคไอกรนและงูสวัดก็ใช้เทคโนโลยีนี้เช่นกัน

ผลการทดลองประสิทธิภาพ ‘วัคซีนโนวาแวค’ เป็นอย่างไร

เริ่มทดลองระยะที่ 1 เมื่อเดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว ในสหรัฐอเมริกา จากนั้นก็ทดลองระยะที่ 2 และ 3 ในประเทศต่างๆ เช่น  อังกฤษ แอฟริกาใต้ ออสเตรเลีย และเม็กซิโกเดือนมีนาคมที่ผ่านมาวัคซีนโนวาแวค เผยว่า วัคซีนมีประสิทธิภาพการป้องกันโควิดสายพันธุ์ดั้งเดิมได้ 96.4% สายพันธุ์อัลฟาได้ 86% และสายพันธุ์เบตาได้ 55% ขณะที่ป้องกันอาการป่วยรุนแรงได้ 100%

ล่าสุด เมื่อกลางเดือนที่แล้ว บริษัทเผยว่า ประสิทธิภาพโดยรวมของการทดลองระยะที่ 3 อยู่ที่ 90.4%  จากกลุ่มตัวอย่างอายุ 18 ปีขึ้นไป 29,960 คน จากพื้นที่ 119 แห่งในสหรัฐอเมริกาและเม็กซิโก และมีประสิทธิภาพในการป้องกันอาการป่วยรุนแรง 100% สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง หรือผู้ที่อายุ 65 ปีขึ้นไปประสิทธิภาพของวัคซีนจะอยู่ที่ 91% สแตนลีย์ เอิร์ค CEO ของ วัคซีนโนวาแวค เผยว่า วัคซีนสามารถป้องกันโควิดกลายพันธุ์ได้ รวมถึงสายพันธุ์เดลตา แต่ยังไม่รู้ว่ามีประสิทธิภาพกี่เปอร์เซนต์ ขณะนี้กำลังเร่งวิจัยอยู่

ผลข้างเคียงของ ‘วัคซีนโนวาแวค’ เป็นอย่างไร

อาการคล้ายไข้หวัดใหญ่  บริเวณที่ฉีดยาปวด บวม แดง รู้สึกอ่อนเพลีย เหนื่อยล้าหรือบางคนอาจมีอาการปวดศีรษะ  ล่าสุดยังไม่มีรายงานถึงผลข้างเคียงรุนแรงจากวัคซีนชนิดนี้ 

ข้อดี-ข้อจำกัดของ‘วัคซีนโนวาแวค’ มีอะไรบ้าง?

ข้อดี 

- สามารถเก็บไว้ในตู้เย็นปกติ อุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียสได้ 3- 6 เดือน

- ผู้เชี่ยวชาญเปรียบ ‘วัคซีนโนวาแวค’ ว่าเหมือนอาหารสำเร็จรูป ซื้อแล้วรับประทานได้เลย เพราะเป็นโปรตีนหนามที่ฉีดเข้าสู่ร่างกายโดยตรง ไม่ต้องผ่านตัวกลางหรือกระบวนการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย เหมือน วัคซีนเทคโนโลยีอื่น  

- เป็นวัคซีนที่ทำจากโปรตีนส่วนหนึ่งของไวรัส จึงมีความปลอดภัยสูงใช้กับผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องได้ 

- มีผลศึกษาจากวัคซีนที่ใช้เทคโนโลยีเดียวกันมาก่อน

- สามารถปรับเปลี่ยนชนิดโปรตีน เพื่อรองรับไวรัสกลายพันธุ์ที่จะดื้อยาได้  จึงคาดว่าน่าจะมีการใช้วัคซีนเทคโนโลยีนี้มากขึ้นในอนาคต

ข้อจำกัด

- ออกสู่ท้องตลาดช้า เพราะยังไม่ได้รับการอนุมัติใช้จากองค์การอาหารและยาสหรัฐฯและองค์การอนามัยโลก หรือ WHO

ใครจะได้ใช้ ‘วัคซีนโนวาแวค’ ก่อน

CEO ของ Novavax ระบุว่า เตรียมยื่นขออนุมัติการใช้จากองค์การอาหารและยา (FDA) สหรัฐฯ ในไตรมาสที่ 3 ของปีนี้ และจะสามารถผลิตได้ 100 และ 150 ล้านโดสต่อเดือนภายในไตรมาสที่ 3 และ 4 วัคซีนที่ผลิตได้ในสหรัฐฯอาจนำเข้าสู่โครงการ COVAX โดยตรง และมอบให้กับอินเดีย เพราะยังมีการระบาดอย่างรวดเร็ว เพราะเป้าหมายของบริษัทคือการส่งวัคซีนโควิดชุดแรก ๆ ไปยังประเทศรายได้ต่ำและรายได้ปานกลางก่อน

สำนักข่าว Reuter รายงานเมื่อเดือนพฤษภาคมว่า Novavax จะส่งวัคซีนให้กับประเทศในโครงการ COVAX ก่อน ตามที่ระบุในสัญญา 1,100 ล้านโดส ในไตรมาสที่ 3 ของปีนี้ โดยบริษัท Novavax ผลิตเอง 300 ล้านโดส และสถาบันเซรุ่มแห่งอินเดียเป็นผู้ผลิตจำนวนที่เหลือ

NDTV สื่ออินเดียรายงานว่า วัคซีน Novavax ที่ผลิตในอินเดีย จะใช้ชื่อว่า  Covovax   อาจได้รับอนุญาตให้ใช้ในอินเดีย ระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงกันยายนนี้ ซึ่งจะกลายเป็วัคซีนตัวที่ 5 ในประเทศ ราคาน่าจะอยู่ระหว่าง ประมาณ 160 บาท ถึง 320 บาทต่อโดส

ขณะที่สิงคโปร์จะได้รับวัคซีนโนวาแวค ก่อนสิ้นปีนี้ เพื่อมาเสริมทัพภายใต้โครงการฉีดวัคซีนต้านโควิดแห่งชาติ เป็นตัวที่ 3 เพื่อเป็นทางเลือกให้กับประชาชนที่ไม่สามารถฉีดวัคซีนเทคโนโลยี mRNA ได้ 

มีรายงานว่า เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา ไต้หวันเลือกรับวัคซีน Novavax จากโครงการ Covax เช่นกัน แต่ยังไม่ได้เปิดเผยรายละเอียดถึงปริมาณวัคซีนและช่วงเวลาในการจัดส่ง แม้แต่สหรัฐฯ เองที่มีวัคซีนให้เลือกหลากหลาย ก็หวังจะได้ Novavax ไปเสริมทัพในการฉีดเข็มกระตุ้น เพราะจัดเก็บและง่ายต่อการขนส่ง

ใครที่ฉีด ‘วัคซีนโนวาแวค’ ไม่ได้?

คล้ายกับวัคซีนตัวอื่นๆ คือ ห้ามฉีดในผู้แพ้วัคซีนโควิด หรือผู้ที่มีอาการแพ้ส่วนประกอบของวัคซีน และผู้ที่มีอาการภูมิแพ้อย่างรุนแรง ทางบริษัทกำลังอยู่ในระหว่างทดสอบกับกลุ่มอาสาสมัครอายุ 14 - 17 ปี เพื่อดูว่าจะสามารถฉีดวัคซีนโควิดให้ประชากรกลุ่มนี้ได้หรือไม่ 

 ‘วัคซีนโนวาแวค’ ราคาเท่าไร ต่อโดส

Forbes ระบุว่า ราคาของ‘วัคซีนโนวาแวค' น่าจะอยู่ที่ประมาณ 16 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 522 บาท ต่อ 1 โดส

องค์การอนามัยโลก (WHO) รับรอง‘วัคซีนโนวาแวค' หรือไม่

แม้  WHO ยังไม่รับการรับรองการใช้ Novavax ในกรณีฉุกเฉิน แต่หลายประเทศทั่วโลก ทั้ง อินเดีย, สหราชอาณาจักร, สหรัฐฯ, สหภาพยุโรป, แคนาดา หรือเกาหลีใต้ กำลังอยู่ในขั้นตอนเจรจากับบริษัทอย่างใกล้ชิด  มีรายงานว่ารัฐบาลสหราชอาณาจักรสั่งจองวัคซีนโนวาแวค แล้ว 60 ล้านโดส