Drown WATCH เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ ลดเสียชีวิตจากการจมน้ำได้เกือบครึ่ง

สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา ร่วมกับสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (GISTDA) พัฒนานวัตกรรม Drown WATCH ผลงานวิชาการดีเด่น Service Plan Sharing 2025 เขตสุขภาพที่ 9 ใช้เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ วิเคราะห์พื้นที่แจ้งเตือนความเสี่ยง และใช้กลไกชุมชน ติดตั้งป้ายแจ้งเตือน จัดอุปกรณ์ช่วยชีวิตในแหล่งน้ำเสี่ยง พร้อมเฝ้าระวังเพื่อช่วยเหลือให้ทันในช่วง Golden Hour ส่งผลให้อัตราการเสียชีวิตจากการจมน้ำลดลงจากร้อยละ 100  เหลือร้อยละ 57.1 

นพ.ทวีชัย วิษณุโยธิน ผู้อำนวยการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา กล่าวว่า 4 จังหวัดในเขตสุขภาพที่ 9 ได้แก่ นครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์ และสุรินทร์ มีอัตราการเสียชีวิตจากการจมน้ำสูงต่อเนื่อง โดยเฉพาะเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี ซึ่งเป็นกลุ่มเสี่ยงสำคัญ อัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 8.80 ต่อแสนประชากร เนื่องจากเข้าช่วยชีวิตในช่วง Golden Hour ไม่ทันเวลา คือ 4 นาทีก่อนสมองขาดออกซิเจน และ 8 นาทีหลังรับแจ้งเหตุ จึงได้ร่วมกับ นายมนัสพงษ์ มาลา และคณะ พัฒนานวัตกรรม Drown WATCH ซึ่งเป็นการนำเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ ผสานกับกลไกชุมชน โดยใช้ระบบ GIS, GPS และ Remote Sensing ติดตาม วิเคราะห์ และแจ้งเตือนความเสี่ยง พร้อมติดตั้งอุปกรณ์ช่วยชีวิตในแหล่งน้ำเสี่ยงโดยอาศัยการมีส่วนร่วมของชุมชน และระบบเฝ้าระวังเพื่อช่วยเหลือได้ทันช่วง Golden Hour

นพ.ทวีชัยกล่าวต่อว่า กระบวนการพัฒนานวัตกรรม Drown WATCH มี 5 ขั้น ได้แก่

 1.วิเคราะห์ปัญหาจมน้ำผ่านกลุ่มสนทนากับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย พบปัญหาหลัก คือ การช่วยเหลือไม่ทันในช่วง Golden Hour เนื่องจากอยู่ไกลโรงพยาบาล ขาดอุปกรณ์ช่วยชีวิต และไม่มีป้ายแจ้งเตือน 

2.วิเคราะห์เชิงพื้นที่ พบว่า มีแหล่งน้ำเพียงร้อยละ 28.1 ที่สามารถเข้าช่วยเหลือได้ทันในช่วง Golden Hour 

3.ระดมแนวคิดเพื่อออกแบบระบบเฝ้าระวังแหล่งน้ำเสี่ยงและอุปกรณ์ช่วยชีวิต โดยใช้เทคโนโลยีติดตามและจัดการความเสี่ยง

4.พัฒนานวัตกรรม Drown WATCH ประกอบด้วย ระบบ GPS และการวิเคราะห์เชิงพื้นที่, Drown WATCH Package ได้แก่ ป้ายเตือน อุปกรณ์ช่วยชีวิต และระบบเฝ้าระวังชุมชน, กลไกชุมชน ผ่านหน่วยปฏิบัติการ Drown WATCH  

5.ทดสอบความเหมาะสมของนวัตกรรมกับผู้เชี่ยวชาญ 

“จากการนำร่องใช้นวัตกรรมในอำเภอที่มีอัตราการจมน้ำเสียชีวิตเฉลี่ย 5 ปีในระดับสูง พบว่า สามารถช่วยลดจำนวนแหล่งน้ำเสี่ยงได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะอำเภอวังน้ำเขียว ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีแหล่งน้ำเสี่ยงสูง และมีการติดตั้งมาตรการความปลอดภัยต่างๆ เช่น ป้ายแจ้งเตือน อุปกรณ์ช่วยชีวิต และระบบเฝ้าระวัง เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ในทุกตำบล ซึ่งมีส่วนสำคัญในการลดความเสี่ยงจากการจมน้ำ อีกทั้งยังช่วยลดความรุนแรงของเหตุการณ์จมน้ำได้ โดยอัตราการเสียชีวิตต่อจำนวนเหตุการณ์จมน้ำลดลงเกือบครึ่ง จากร้อยละ 100 ในปี 2566 เหลือร้อยละ 57.1 ในปี 2567” นพ.ทวีชัยกล่าว