ดร.อนันต์เผยจีนพัฒนาวัคซีน mRNA ใช้ต่อสู้โอมิครอนโดยเฉพาะ

วันนี้ ( 3 มี.ค. 65 )ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โพสต์เฟซบุ๊กระบุว่า  ทีมวิจัยของจีนพัฒนา mRNA vaccine ต่อไวรัสสายพันธุ์โอมิครอน โดยใส่ลูกเล่นที่มากกว่า mRNA ของ Pfizer และ Moderna คือ การปรับโปรตีนหนามสไปค์ให้มีความเสถียรที่สูงขึ้น กล่าวคือ สูตรของ Pfizer, Moderna, Novavax และ J&J เปลี่ยนตำแหน่งกรดอะมิโน 2 ตำแหน่งของโปรตีนสไปค์ไปเป็นกรดอะมิโน proline เรียกโปรตีสไปค์สูตรนี้ว่า 2P ซึ่งหลายคนเชื่อว่า 2P ในวัคซีนของ 4 ยี่ห้อนี้มีส่วนช่วยให้การกระตุ้นภูมิที่ดีกว่าวัคซีนที่ไม่ได้ปรับ เพราะโปรตีนสไปค์มีสภาพที่เปลี่ยนแปลงยากกว่าปกติ ทำให้แอนติบอดีขึ้นได้สูงกว่า

หลังจากนั้นมีแนวคิดปรับโปรตีนหนามสไปค์มากขึ้นจาก 2P มีการเปลี่ยนเพิ่มเป็น 6P หรือ Hexapro ซึ่งยังไม่มี mRNA vaccine ตัวไหนนำหลักของ 6P มาใช้ วัคซีนที่ใช้ 6P ตอนนี้เท่าที่ทราบคือ วัคซีนจากไวรัสนิวคาสเซิลที่องค์การเภสัชกรรมของไทยเรากำลังทดสอบในอาสามัคร แต่ 6P ในวัคซีนที่กำลังทดสอบอยู่นั้นเป็นสไปค์ของสายพันธุ์ Wuhan ดั้งเดิม ไม่ใช่ โอมิครอน ในงานวิจัยที่เผยแพร่ออกมาจากทีมจีนนับว่าเป็น mRNA vaccine ที่มีรหัสไปค์ของโอมิครอน และ ใช้หลักการ 6P ในการเพิ่มประสิทธิภาพในการกระตุ้นภูมิคุ้มกัน

ขออนุญาตข้ามผลในหนูทดลองแต่พิจารณาที่ผลในลิงเลยละกันนะครับ ทีมวิจัยพบว่า ลิงที่ได้รับวัคซีนสูตรนี้ 2 เข็ม ห่างกัน 21 วัน ภูมิคุ้มกันที่วัดหลังเข็ม 2 ภายใน 1 สัปดาห์พบแอนติบอดีต่อโอมิครอนที่สูงมาก วัคซีนที่ทดสอบมี 2 ขนาดคือ 20 และ 100 ไมโครกรัม ซึ่งแค่ 20 ไมโครกรัมก็ได้ภูมิคุ้มกันที่สูงเกิน 5000 ซึ่งถือว่าสูงมาก ซึ่งแสดงว่า หลักการ 6P คงจะมีส่วนช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้สูงกว่าปกติจริงๆ แต่ผลที่ไม่ค่อยสู้ดีนักคือ ภูมิที่สูงขึ้นมาดูจะจำเพาะต่อโอมิครอนเท่านั้น เพราะ 5000+ ที่วัดกับไวรัสโอมิครอน เมื่อไปทดสอบกับไวรัสชนิดอื่น เช่น เดลต้า มันไม่ขึ้นเลย เมื่อเทียบกับภูมิก่อนฉีดวัคซีน ถึงแม้แต่กลุ่มที่ได้วัคซีนโดสสูงก็ได้ภูมิเพียงแค่ 1200 และ ตกเหลือ 400+ ภายใน 1 สัปดาห์

โอมิครอน แตกต่างจากไวรัสสายพันธุ์อื่นมากครับ เมื่อวัคซีนจากโอมิครอนมาใช้ภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์อื่นจะน้อยลงเมื่อเทียบกับวัคซีนจากสายพันธุ์ดั้งเดิมที่ใกล้กับสายพันธุ์ส่วนใหญ่มากกว่า การใช้วัคซีนแบบร่วมหลายสายพันธุ์น่าจะเป็นคำตอบของวัคซีนโควิดในอนาคต เพราะโอกาสจะใช้สายพันธุ์เดียวครอบคลุมทั้งหมดคงยากมากๆ  แต่การนำวัคซีนมาใช้รวมกันในขวดเดียวกัน ก็จะมีคำถามต่างๆที่ต้องตอบ ปลอดภัยแค่ไหน? จำเป็นหรือไม่?มีใครทำหรือยัง? เยอะครับ คนพัฒนาวัคซีนจะทราบดีว่ามันไม่ง่าย...

ภาพจาก : AFP