NEOM: จริงหรือ? รัฐบาลซาอุดีอาระเบียไฟเขียว "สังหาร" ชนเผ่า เพื่อไล่ที่สร้างเมืองแห่งอนาคต

ข้อมูลล่าสุดจากบีบีซี อ้างอิงนายพลคนสำคัญของซาอุดีอาระเบีย ชี้ว่า รัฐบาลซาอุดีอาระเบีย “ไฟเขียว” การใช้กำลังขั้นรุนแรง และการสังหาร เพื่อไล่เคลียร์ที่ดิน เพื่อสร้างเมืองแห่งอนาคตสำหรับบริษัทยักษ์ใหญ่ชาติตะวันตกหลายสิบบริษัท

พันเอก ราบิห์ อเลนเนซี อดีตเจ้าหน้าที่หน่วยข่าวกรองซาอุดีอาระเบีย บอกกับบีบีซีว่า เขาได้รับคำสั่งให้ไล่ที่ชาวบ้านเป็นชนเผ่าอาศัยอยู่ในประเทศ เพื่อเปิดทางพัฒนาโครงการ “เดอะ ไลน์” ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการเมืองอนาคตเพื่อสิ่งแวดล้อม NEOM 

NEOM คืออะไร

นี่เป็นโครงการสร้างเมืองอนาคตมูลค่ากว่า 500,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 18.4 ล้านล้านบาทของซาอุดีอาระเบีย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์วิสัยทัศน์ 2030 เพื่อเปลี่ยนเศรษฐกิจให้ลดการพึ่งพาน้ำมันน้อยลง 

โครงการเรือธงของ NEOM คือ เดอะไลน์ (The Line) โดยข้อมูลจากสำนักข่าวเอเอฟพี ระบุว่า เมืองจะเต็มไปด้วยตึกระฟ้า เป็นเมืองยานยนต์ไฟฟ้าเต็มตัว มีขนาดกว้าง 200 เมตร ยาว 170 กิโลเมตร 

ผู้อำนวยการบริหารโครงการ NEOM คือ ทาเร็ค กัดดูมิ บอกกับสื่อมวลชนเมื่อเดือนที่แล้วว่า เป้าหมายของ NEOM คือการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ให้มนุษย์อาศัยอยู่ได้ และความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ

“วิสัยทัศน์ของ NEOM มันกว้างมาก... เป็นแนวคิดริเริ่มที่ผมเชื่อว่า น่าตื่นเต้นและน่าจับตามองที่สุดในศตวรรษที่ 21”

มกุฎราชกุมารโมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาน แห่งซาอุดีอาระเบีย เคยขนานนานพื้นที่สร้างโครงการ NEOM ว่าเป็น “ผืนที่ดินว่างเปล่า” แต่เมื่อขึ้นโครงการแล้ว จะมีผู้เข้ามาอาศัยในเดอะไลนด์เกิน 1 ล้านคนในปี 2030 และจะพุ่งเป็น 9 ล้านคนในปี 2045

แต่บลูมเบิร์กประเมินว่า ภายในปี 2030 จะมีคนเข้าไปอาศัยได้เพียง 300,000 คนเท่านั้น และจะสร้างเสร็จเพียง 2.4 กิโลเมตรแรก ในช่วงปี 2030 ซึ่งการก่อสร้างนั้น มีบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับโลกที่เข้ามาร่วมด้วย รวมถึงบริษัทหลายแห่งของสหราชอาณาจักร ตามการรายงานของบีบีซี

ไม่ใช่ผืนดินเปล่า

ข้อมูลของรัฐบาลซาอุฯ ชี้ว่า อันที่จริง มีประชาชนมากกว่า 6,000 คน ได้ถูกไล่ที่ออกไปจากจุดสร้างเมืองอนาคต มันจึงไม่ได้เป็นที่ดินไร้คนอาศัยอย่างแท้จริง และจากภาพถ่ายดาวเทียมที่บีบีซีเผยแพร่นั้น จะพบว่า ชุมชนที่เคยมีคนอาศัย ได้ถูกทุบทำลายและเคลียร์พื้นที่เป็นที่ว่างเปล่า สำหรับการเตรียมก่อสร้าง

คำกล่าวอ้างของ พันเอกอเลนเนซี ที่ให้สัมภาษณ์แบบ Exclusive กับสื่ออังกฤษน่าเชื่อถือแค่ไหน ตัว พ.อ.อเลนเนซี เอง ได้ลี้ภัยทางการเมืองไปยังสหราชอาณาจักรเมื่อปีที่แล้ว

ส่วนพื้นที่ที่เขาอ้างว่า ได้รับคำสั่งให้ใช้กำลังขับไล่ชาวบ้านออกไปนั้น ตั้งอยู่ห่างจากพื้นที่สร้างโครงการ “เดอะไลน์” ราว 4.5 กิโลเมตร ชาวบ้านที่อาศัยในแถบนั้นเป็นชนเผ่าฮูไวตัต (Huwaitat) ที่อาศัยอยู่ตรงนั้นมานานหลายชั่วอายุคน

เขาระบุว่า เมื่อ เม.ย. 2020 คำสั่งที่เขาได้รับระบุว่า ชนเผ่าฮูไวตัตประกอบด้วย “กบฎหลายคน” และ “ใครก็ตามที่ต่อต้าน [การไล่ที่] ควรถูกสังหาร จึงเป็นการให้อำนาจใช้กำลังขั้นรุนแรงกับใครก็ตามที่ไม่ยอมย้ายออกไป”

เมื่อได้รับคำสั่งนี้ พ.อ.อเลนเนซี เลี่ยงไม่เข้าร่วมในภารกิจ อ้างว่ามีปัญหาทางสุขภาพ ส่วนภารกิจไล่ที่นั้น ก็เดินหน้าต่อไป อย่างไรก็ดี ในบทความ บีบีซียอมรับว่า ไม่สามารถพิสูจน์คำกล่าวอ้างของ พ.อ.อเลเนซี ได้อย่างแน่ชัด

“Neom เป็นโครงการสำคัญที่มาจากแนวคิดของโมฮาเหม็ด บิน ซัลมาน ดังนั้น เขาจึงไม่กลัวที่จะใช้กำลังจัดการกับชนเผ่าฮูไวตัต” พ.อ.อเลนเนซี กล่าว

ด้านทางการซาอุดีอาระเบีย ยอมรับว่า มีการขอความร่วมมือให้ย้ายออกจากพื้นที่จริง แต่มีการให้ค่าตอบแทนอย่างเหมาะสม อย่างไรก็ดี องค์กรด้านสิทธิมนุษยชน ชื่อ ALQST ในสหราชอาณาจักร ได้ทำการสำรวจความคิดเห็นของผู้คนที่ถูกไล่ที่ หลายคนอ้างว่า ไม่เคยได้รับค่าตอบแทน และกว่าครึ่งของคนที่ย้ายออกจากพื้นที่ ชี้ว่า ถูกข่มขู่ว่าจะจับกุม