นักบินอวกาศ กินอะไรบนอวกาศ ? เปิดหลักการอาหารสำหรับการใช้ชีวิตบนอวกาศ

TNN Tech พาไปทำความเข้าใจ ว่านักบินอวกาศ รับประทานอาหารอะไรบนอวกาศ พร้อมสำรวจเมนูอาหารล่าสุด ในภารกิจอวกาศ Axiom-4 ที่มีไก่ CP ขึ้นไปเป็นเมนูไก่กะเพรา ให้นักบินอวกาศได้รับประทานบนสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS)

อาหารบนอวกาศ

อาหารที่ส่งขึ้นไปบนอวกาศมีความจำเป็นต่อนักบินอวกาศอย่างมาก เนื่องจากต้องผ่านมาตรฐานอาหารอวกาศ (Space food standard) ซึ่งต้องคงคุณค่าทางสารอาหาร ความสดใหม่ รวมไปถึงรสชาติ เพื่อช่วยให้นักบินอวกาศได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและมีสุขภาพจิตที่ดีจากรสชาติอาหารที่อร่อย

นอกจากนี้ อาหารที่นำขึ้นไปต้องให้พลังงานอย่างเพียงพอ จากข้อมูลขององค์การบริหารการบินและอวกาศของญี่ปุ่น (JAXA) ระบุว่า อาหารที่นำขึ้นไปจะต้องให้พลังงานในหน่วยกิโลแคลอรี (kcal) ในแต่ละวัน ตามสูตรดังนี้

• สำหรับผู้ชาย อายุ 18 - 30 ปี จะใช้สูตร 1.7 x (15.3 x น้ำหนักตัว (kg) + 679) (kcal) 
• สำหรับผู้ชาย อายุ 30 - 60 ปี จะใช้สูตร 1.7 x (11.6 x น้ำหนักตัว (kg) + 879) (kcal) 
• สำหรับผู้หญิง อายุ 18 - 30 ปี จะใช้สูตร 1.6 x (14.7 x น้ำหนักตัว (kg) + 496) (kcal)
• สำหรับผู้หญิง อายุ 30 - 60 ปี จะใช้สูตร 1.6 x (8.7 x น้ำหนักตัว (kg) + 829) (kcal)

ประเภทอาหารบนอวกาศ

อาหารกึ่งแห้ง (Rehydratable food)

อาหารในลักษณะนี้จะมีการทำให้แห้งโดยกระบวนการแช่เยือกแข็ง (Freeze drying) แต่สามารถเติมน้ำเย็นหรือน้ำร้อนเพื่อทำให้คืนสภาพก่อนบรรจุ คล้ายกับการทำบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ยกตัวอย่างเช่น ข้าว ก๋วยเตี๋ยว ชาเขียว น้ำหวาน รวมไปถึงซีเรียล กุ้ง และกาแฟ

อาหารที่อุ่นด้วยความร้อน (Thermostabilized food)

อาหารประเภทนี้จะอยู่ในรูปแบบกระป๋อง หรืออาหารที่ใส่ถุงพลาสติกแบบรีทอร์ต (Retort pouch) ซึ่งสามารถฉีกซองออกมาอุ่นร้อนและรับประทานได้โดยตรง ยกตัวอย่างเช่น ปลากระป๋อง แกงกะหรี่กระป๋อง ยากิโทริ หรือไก่ย่างเสียบไม้แบบญี่ปุ่น ตลอดจนเนื้อแบบมีตโลฟ (meatloaf) เส้นพาสตาแบบราวิโอลิ (Ravioli) และพุดดิง (Pudding)

อาหารสดและอาหารกึ่งแห้ง (Natural and semi-dried food)

อาหารจำพวกผักและผลไม้บางประเภทสามารถนำขึ้นไปบนอวกาศได้โดยไม่ต้องผ่านการแปรรูปหรือกระบวนการคงสภาพใด ๆ เช่น ส้ม แอปเปิล องุ่น กีวี รวมไปถึงผลไม้อบแห้งประเภทต่าง ๆ ตลอดจนบิสกิต ลูกอม ขนมจากเจลาตินในรูปแบบต่าง ๆ 

อาหารสำหรับปรุงรส (Condiment)

อาหารสำหรับปรุงรสจะนำขึ้นไปอวกาศด้วยกรรมวิธีที่ต่างกัน ขึ้นอยู่กับลักษณะอาหาร เช่น มายองเนส และซีอิ๊วจะบรรจุในถุงซีลพิเศษ ส่วนอาหารที่เป็นเกล็ดเล็ก เช่น เกลือ พริกไทย จะถูกทำให้อยู่ในรูปแบบของเหลวก่อนส่งขึ้นไปยังอวกาศ เพื่อป้องกันเกล็ดของอาหารปลิวไปติดตามส่วนต่าง ๆ ภายในยาน

ไก่ CP ขึ้นสู่อวกาศ

ล่าสุด แอ็กเซียม มิชชัน โฟร์ (Axiom Mission 4) ภารกิจอวกาศของบริษัท Axiom Space ร่วมกับ NASA และใช้ยานอวกาศ Crew Dragon ที่ใช้จรวดขับดัน (Booster) Falcon 9 ของ SpaceX ได้ส่งนักบินอวกาศ 4 คนจากสหรัฐฯ อินเดีย โปแลนด์ และฮังการี ขึ้นสู่สถานีอวกาศนานาชาติ (ISS) โดยออกเดินทางเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2025 จากฐานปล่อย Kennedy Space Center ของ NASA ในรัฐฟลอริดา 

ภารกิจนี้มีเป้าหมายเพื่อการทดลองวิทยาศาสตร์จากนานาชาติกว่า 60 ภารกิจ และหนึ่งในภารกิจสำคัญคือการนำ “ไก่ CP” จากบริษัทซีพีเอฟ (CPF) ในเครือเจริญโภคภัณฑ์ หรือซีพี ขึ้นไปให้นักบินอวกาศ โดยผู้หญิงคนแรกที่ได้เป็นหัวหน้าภารกิจอวกาศอย่างเพ็กกี วิตสัน (Peggy Whitson) จะเป็นผู้รับประทานไก่ที่อยู่ในรูปแบบไก่กะเพราในอวกาศด้วย

ทั้งนี้ ไก่ CP ที่ส่งขึ้นไปต้องผ่านมาตรฐานความปลอดภัยระดับสูงของ NASA เช่น ความปลอดภัยทางจุลชีววิทยา (Microbiological Safety), ความคงตัวของอายุการเก็บ (Shelf Stability) และคุณสมบัติเหมาะสมกับสภาพไร้น้ำหนัก โดยไม่ก่อให้เกิดเศษลอยฟุ้งหรือของเหลวที่อาจเป็นอันตรายต่ออุปกรณ์และลูกเรือ บรรจุภัณฑ์ต้องสามารถอุ่นซ้ำได้ในห้องครัวบนสถานี ISS ซึ่งตรงกับมาตรฐาน NASA-STD-3001 และเป็นอีกหนึ่งความสำเร็จที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมอวกาศระดับโลก