"เชื้อดื้อยา" หมอแล็บแพนด้า อธิบายกินยาปฏิชีวนะแบบไหนไม่ถูกวิธี?
ข่าววันนี้( 27 ต.ค.64) นายภาคภูมิ เดชหัสดิน นักเทคนิคการแพทย์ชื่อดัง หรือ "หมอแล็บแพนด้า" ได้ออกมาโพสต์ข้อความให้ความรู้เกี่ยวกับยาปฏิชีวนะและอาการของเชื้อดื้อยา โดยระบุข้อความว่า "ต้องกินยาปฏิชีวนะให้หมดนะ!!!!กินให้ครบ อย่ากินพร่ำเพรื่อเชื้อจะดื้อยา ประโยคนี้หลายคนต้องเคยได้ยินแน่ๆ ทำไมต้องอะไรกันมากมายด้วย เรื่องมากจังไหนลองอธิบายหน่อยซิ!!! มาๆจะเล่าแบบง่ายๆให้ฟังครับ
ดื้อยา แปลแบบชาวบ้าน ก็คือยาเอามันไม่ค่อยอยู่ เหมือนเด็กดื้อไงครับ ถ้าปล่อยไปนานๆ ยาก็ทำอะไรกับมันไม่ได้ แล้วอะไรที่ทำให้มันดื้อล่ะ? คืออย่างงี้ครับ ปัจจุบันนี้พวกเรามักใช้ยาปฏิชีวนะโดยขาดความระมัดระวัง กินพร่ำเพรื่อเหมือนขนม กินไม่ถูกวิธี เช่น หยุดกินยาพออาการป่วยดีขึ้น กินไม่ครบจำนวนตามที่หมอสั่งหรือกินเมื่อเป็นไข้หวัดที่เกิดจากเชื้อไวรัส ยานี้ทำลายไวรัสไม่ได้นะจ๊ะ
การที่เราทำแบบนี้เอง จะทำให้แบคทีเรียมันดื้อ เพราะมันก็ต้องการอยู่รอด มันจึงพยายามต่อสู้กับฤทธิ์ยา เมื่อมันหาวิธีต่อสู้ได้แล้ว มันยังถ่ายทอดยีนไปยังตัวอื่นๆได้อีก ทำให้ดื้อกันเป็นหมู่คณะ
แบคทีเรียมันจะมีวิธีการดื้อยาได้หลายแบบมาก ถ้าเอาแบบละเอียดต้องเปิดคอร์สสอนกันเลย จึงขอยกตัวอย่าง 4 เทคนิคหลักๆของมันนะครับ ได้แก่
1. ขับยาออกจากตัว เช่น เมื่อยาเข้าสู่เซลล์ มันจะก็จะลำเลียงยาไหลออกจากตัวมันไป
2. เปลี่ยนแปลงโครงสร้างยา เช่น พอยาเข้าเซลล์มันก็เปลี่ยนยาให้เป็นสารอื่นที่ไม่เกิดอันตรายกับมัน
3. ย่อยสลายยา และทำลายยา (โอ้ว เก่งจริงนะ)
4. สร้างกลไกป้องกันไม่ให้ยาเข้าไปในเซลล์หรือเข้าไปได้น้อยลง
สารพัดเทคนิคดื้อยาจริงๆ ต่อไปนี้เรามากินยาปฏิชีวนะให้ถูกวิธีกันดีกว่า ถ้าไม่แน่ใจควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกรนะครับเด็กดื้อ!"
ภาพจาก AFP/หมอแล็บแพนด้า