เปิดสถิติพิโกไฟแนนซ์ หนี้นอกระบบลดจริงหรือ?

รัฐบาลเผยความคืบหน้ามาตรการแก้หนี้นอกระบบ อนุมัติช่วยเหลือแล้วกว่า 2,347 ล้านบาท เดินหน้า “พิโกไฟแนนซ์” ขยายโอกาสทางการเงินทั่วประเทศ

วิเคราะห์มาตรการแก้หนี้นอกระบบ พิโกไฟแนนซ์ คือคำตอบหรือแค่จุดเริ่มต้น?

ในช่วงที่หนี้นอกระบบยังคงเป็นกับดักทางการเงินของประชาชนรายได้น้อย รัฐบาลโดยกระทรวงการคลังและสถาบันการเงินของรัฐ อาทิ ธนาคารออมสิน และ ธ.ก.ส. ได้ขยับแผนยุทธศาสตร์แก้หนี้อย่างจริงจัง ผ่านโครงการสินเชื่อต่าง ๆ ที่เปิดให้ประชาชนเข้าถึงเงินทุนในระบบมากขึ้น ล่าสุดตัวเลขผู้ได้รับการอนุมัติความช่วยเหลือสะสมกว่า 75,000 ราย วงเงินรวมทะลุ 2,347.96 ล้านบาท ถือเป็นสัญญาณที่ดีในภารกิจยกระดับชีวิตผู้มีรายได้น้อยและเกษตรกรทั่วประเทศ

“พิโกไฟแนนซ์” กลไกเสริมระบบการเงิน หรือความเสี่ยงซ้ำซ้อน?

หนึ่งในนโยบายหลักที่รัฐบาลผลักดันควบคู่คือ “พิโกไฟแนนซ์” ซึ่งออกแบบมาให้ประชาชนในจังหวัดต่าง ๆ สามารถเข้าถึงสินเชื่อรายย่อยได้อย่างถูกกฎหมายและดอกเบี้ยเป็นธรรม โดยมีเป้าหมายชัดเจนในการสกัดวงจรหนี้นอกระบบที่มักมีลักษณะเอารัดเอาเปรียบ ไม่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐ

ปัจจุบันมีผู้ได้รับใบอนุญาตพิโกไฟแนนซ์แล้ว 1,155 รายใน 75 จังหวัด มีบัญชีสินเชื่อสะสมมากกว่า 5 ล้านบัญชี รวมวงเงินกว่า 49,000 ล้านบาท แม้จะเป็นความคืบหน้าที่จับต้องได้ แต่ตัวเลขหนี้คงค้างที่ยังสูงกว่า 7,000 ล้านบาทใน 375,568 บัญชี ก็สะท้อนอีกด้านหนึ่งของปัญหา—คือภาระหนี้ที่ยังคงติดอยู่กับผู้กู้จำนวนไม่น้อย

ความท้าทายที่รออยู่ข้างหน้า

คำถามสำคัญคือ การผลักดันพิโกไฟแนนซ์และโครงการแก้หนี้เหล่านี้จะสามารถสร้างความยั่งยืนในระบบการเงินฐานรากได้จริงหรือไม่ เพราะแม้จะมีเครื่องมือและมาตรการมากมาย แต่หากไม่มีการควบคุมดอกเบี้ยอย่างเข้มงวด การกำกับคุณภาพผู้ให้บริการ หรือระบบให้คำปรึกษาทางการเงินที่เพียงพอ ก็อาจทำให้พิโกไฟแนนซ์กลายเป็น “หนี้ในระบบที่น่ากังวล” แทนที่จะเป็นทางออกของหนี้นอกระบบ

นอกจากนี้ การปล่อยสินเชื่อโดยไม่มีการวิเคราะห์ความสามารถในการชำระหนี้อย่างรอบคอบ อาจสร้างปัญหาใหม่ตามมา ทั้งในระดับปัจเจกและระบบการเงินโดยรวม