รู้เท่าทันมะเร็งเต้านม ตรวจเจอเร็ว รักษาเร็ว เพิ่มโอกาสหายได้

มะเร็งเต้านมเป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับหนึ่งของมะเร็งในผู้หญิง สถิติปัจจุบันในประเทศไทยพบคนไข้มะเร็งเต้านม 40-50 คนต่อวัน และเสียชีวิตจากมะเร็งเต้านม 10 คนต่อวัน พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยผู้ชายโอกาสพบได้เพียง 1% และพบได้ในทุกวัย แต่ส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงอายุ 45-55 ปี แต่ในระยะหลังพบผู้ป่วยอายุน้อยลง โดยสาเหตุการเกิดโรคเกิดจากหลายสาเหตุร่วมกันทั้งกรรมพันธุ์และความผิดปกติอื่นที่เกิดขึ้นเองภายหลัง 

นพ.ปิยศักดิ์ ทหราวานิช (ว.24328) แพทย์เฉพาะทางด้านศัลยกรรมเต้านมและเสริมสร้างเนื้อเต้านม ศูนย์ศัลยกรรม (เต้านม) โรงพยาบาลนวเวช ได้ตอบทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับมะเร็งเต้านม เพื่อคลายความกังวลของทุกท่านและทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคมะเร็งเต้านมได้อย่างถูกต้อง

1. ควรตรวจคัดกรองเมื่อไหร่?

คำตอบ: เนื่องจากพบมะเร็งเต้านมในคนอายุน้อยมากขึ้น จึงแนะนำให้เริ่มคัดกรองครั้งแรกเมื่ออายุ 35 ปี การตรวจด้วยแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์ หากไม่พบสิ่งผิดปกติให้คัดกรองอีกครั้ง เมื่ออายุ 40 ปี อย่างสม่ำเสมอทุกปี กรณีจะต้องรับประทานฮอร์โมนระยะยาวไม่ว่าจะด้วยเหตุ การคุมกำเนิดหรือภาวะผิดปกติทางนรีเวช ควรตรวจคัดกรองก่อนเริ่มทานเสมอ โดยหากอายุน้อยกว่า 35 ปี แนะนำให้ทำการตรวจด้วยอัลตราซาวด์

2. การบีบและกดเต้านมในการตรวจแมมโมแกรมสามารถกระตุ้นให้เกิดมะเร็งเต้านมได้จริงหรือไม่?

คำตอบ: ไม่จริง 

ความจริง คือ เครื่องแมมโมแกรมถูกใช้งานอย่างแพร่หลายมาประมาณ 40 ปีแล้ว การตรวจแมมโมแกรมช่วยลดอัตราการตายจากมะเร็งเต้านมลง 30 % เพราะช่วยทำให้พบโรคได้เร็วตั้งแต่ระยะเริ่มต้น

3. นมเล็กมาก แทบไม่มี ไม่ต้องทำแมมโมแกรมได้ไหม มันเจ็บ โอกาสเป็นมะเร็งเต้านมคงน้อยมาก เพราะนมเล็กนิดเดียว?

คำตอบ: นมเล็กหรือนมใหญ่โอกาสเป็นมะเร็งเต้านมก็เท่ากัน จำเป็นต้องทำการตรวจแมมโมแกรม เมื่อถึงอายุคัดกรอง หากไม่ทำหรือทำแบบปีเว้นปี จะสูญเสียโอกาสการตรวจพบมะเร็งตั้งแต่ระยะเริ่มตันไป 30%

4.ผู้ชายก็เป็นมะเร็งเต้านมได้หรือไม่? คัดกรองอย่างไร?

คำตอบ: สามารถเป็นได้ แต่โอกาสเป็นมะเร็งเต้านมในผู้ชายทั่วไปต่ำมาก ประมาณ 1 ใน 100  จึงไม่มีข้อแนะนำในการตรวจคัดกรอง แต่ใน LGBTQ+ (Transgender female) มีงานวิจัยพบว่าโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมสูงใกล้เคียงผู้หญิง เพราะใช้ฮอร์โมนเป็นเวลานาน จึงแนะนำตรวจคัดกรองแบบเดียวกับผู้หญิง

5. การสวมใส่บราแน่นรัดกับบรามีโครง ทำให้เป็นมะเร็งเต้านมหรือไม่?

คำตอบ: บราไม่มีผลใด ๆ ที่สามารถทำให้ก่อเกิดโรคมะเร็งเต้านมได้

6. อยากเสริมหน้าอกแต่กลัวเป็นมะเร็งเต้านม?

คำตอบ: ซิลิโคนเสริมเต้านมที่ได้มาตราฐานไม่รั่วซึม ไม่ส่งผลทำให้เป็นมะเร็งเต้านม

7. ใบมะละกอ สารต้านอนุมูลช่วยรักษามะเร็งได้?

คำตอบ: ไม่จริง เป็นข้อมูลเท็จ

8. มะเร็งเต้านมห้ามมีบุตร?

คำตอบ: ในระหว่างกระบวนการรักษาไม่แนะนำให้มีบุตร เพราะยาเคมีและยาต้านฮอร์โมนมีผลต่อเด็ก ทำให้เด็กมีความพิการแต่กำเนิดได้ แต่หลัง

ทำการรักษาครบทุกขั้นตอนหลายท่าน พบว่าเป็นวัยทองจากการใช้เคมีบำบัด จึงหมดโอกาสการมีบุตรอย่างน่าเสียดาย ดังนั้นกรณีเช่นนี้สามารถป้องกันได้ เพียงแจ้งความประสงค์นี้ต่อทีมแพทย์ผู้รักษามะเร็งทันทีก่อนเริ่มการรักษา เพื่อให้มีการประเมินและวางแผนการเก็บรักษาภาวะเจริญพันธุ์ ซึ่งมีทางเลือกที่ทำได้ดังนี้ สามารถทำการเก็บไข่ เนื้อเยื่อรังไข่หรือใช้ยาลดผลกระทบของเคมีบำบัดต่อรังไข่ก่อนได้

9. มะเร็งเต้านมต้องตัดเต้าทุกราย?

คำตอบ: ไม่จริง มากกว่า 80% ของมะเร็งเต้านมสามารถเก็บเต้านมได้ โดยสามารถตัดก้อนมะเร็งออกไปพร้อมกับการจัดเรียงเนื้อเยื่อเต้านมที่เหลือเพื่อรักษารูปร่างเต้านมให้ดูดีที่สุด (Oncoplastic Surgery)

10. หัวใจของการรักษามะเร็งเต้านม

คำตอบ: ศรัnธา กำลังใจ ลำดับขั้นตอนการรักษาที่เหมาะสม ไม่มารักษาช้าจนสายไป

การตระหนักถึงความเสี่ยงและการตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอ คือหัวใจสำคัญในการป้องกันและเพิ่มโอกาสในการรักษาให้หายขาดได้มากยิ่งขึ้น