โควิด-19 : หลังล้างมือใช้กระดาษเช็ดให้แห้ง ช่วยขจัดเชื้อโรคเพิ่มได้ดีกว่าเป่าลมร้อน
หลักการสำคัญในการรักษาสุขอนามัยระหว่างที่โรคทางเดินหายใจโควิด-19 กำลังแพร่ระบาด คือการล้างมือด้วยสบู่ให้สะอาดบ่อย ๆ ในแต่ละวัน ซึ่งหลังจากล้างเสร็จแล้วผู้คนอาจใช้ผ้าขนหนู กระดาษชำระ หรือเครื่องเป่าลมร้อนทำให้มือแห้ง แต่วิธีไหนจะช่วยให้เรากำจัดเชื้อโรค โดยเฉพาะอย่างยิ่งไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ได้ดีที่สุด ?
งานวิจัยที่จัดทำและเผยแพร่โดยมหาวิทยาลัยลีดส์ของสหราชอาณาจักรในวันนี้ (17 เม.ย.) ชี้ว่าการใช้กระดาษทิชชูเช็ดมือให้แห้งแล้วทิ้งให้เป็นที่เป็นทาง เป็นวิธีการที่ดีที่สุดในการป้องกันเชื้อโรคโควิด-19 แพร่กระจาย ทั้งยังช่วยขจัดเชื้อไวรัสและจุลชีพที่ยังหลงเหลืออยู่หลังการล้างมือได้อย่างมีประสิทธิภาพกว่า หากก่อนหน้านั้นล้างมือมาไม่สะอาดพอ
- เชื้อโรคแพร่กระจายได้อย่างไรและจะป้องกันการแพร่และรับเชื้อได้อย่างไร
- ล้างมืออย่างไร เพื่อป้องกันไวรัส
- คนจนนับพันล้านคนทั่วโลกจะหาน้ำสะอาดที่ไหนล้างมือ
มีการทดลองใช้เชื้อไวรัสจำพวกแบคทีริโอเฟจ (Bacteriophage) ซึ่งเป็นไวรัสที่ทำให้เกิดการติดเชื้อในแบคทีเรีย แต่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ มาสัมผัสปนเปื้อนที่ผิวมือของอาสาสมัคร 4 คน ขณะเข้าใช้ห้องน้ำสาธารณะในโรงพยาบาล
หลังจากนั้นอาสาสมัครจะทำให้มือของตนแห้ง โดยเลือกใช้กระดาษทิชชูเช็ดมือ หรือเอามือจ่อที่เครื่องเป่าลมร้อนอย่างใดอย่างหนึ่ง ก่อนจะออกมาจากห้องน้ำ ทีมผู้วิจัยได้ติดตามศึกษาร่องรอยการแพร่กระจายเชื้อไวรัสจากมือของอาสาสมัครแต่ละคน ตามพื้นผิวสิ่งของและบริเวณต่าง ๆ ทั้งที่ลูกบิดประตู ราวบันได โทรศัพท์มือถือ และหูฟังของแพทย์
ผลปรากฏว่าทั้งวิธีใช้กระดาษเช็ดมือและใช้เครื่องเป่าลมร้อน ล้วนช่วยลดการปนเปื้อนบนผิวมือ และลดการแพร่กระจายเชื้อสู่สิ่งแวดล้อมได้ แต่จากพื้นผิวที่ตรวจสอบ 10 จุด ใน 11 จุด พบว่าอาสาสมัครที่ใช้เครื่องเป่าลมร้อนทิ้งร่องรอยการปนเปื้อนของเชื้อไว้มากกว่าอย่างมีนัยสำคัญ คิดเป็นค่าเฉลี่ยที่สูงกว่าถึง 10 เท่า เมื่อเทียบกับคนที่ใช้กระดาษเช็ดมือ
ก่อนหน้านี้มีผลการวิจัยของมหาวิทยาลัยคอนเนตทิคัตในสหรัฐฯ ซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Applied and Environmental Microbiology เมื่อปี 2018 ชี้ว่าเครื่องเป่าลมร้อนไม่เป็นผลดีต่อสุขอนามัย เพราะอุปกรณ์นี้จะดูดอากาศที่ปนเปื้อนเชื้อโรคสารพัดชนิดในห้องน้ำสาธารณะเข้าไป และเป่าเชื้อลงมาบนมือของผู้ใช้โดยตรง
แม้งานวิจัยของมหาวิทยาลัยลีดส์ยังเป็นการศึกษาเบื้องต้นในอาสาสมัครกลุ่มเล็กมาก และยังไม่ได้ผ่านการพิจารณาจากผู้เชี่ยวชาญเพื่อลงตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ แต่งานวิจัยนี้ก็ให้ข้อสรุปตรงกับคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO) และสำนักงานบริการสุขภาพแห่งชาติของสหราชอาณาจักร (NHS) ก่อนหน้านี้ ที่บอกให้คนทั่วไปใช้กระดาษทิชชูเช็ดมือให้แห้งหลังชำระล้าง และนำมาใช้จับก๊อกน้ำแทนการสัมผัสด้วยมือเปล่า เพื่อสุขอนามัยที่ดียิ่งขึ้น