รีเซต

ตาลีบัน : ชาวอัฟกันจะหนีออกจากอัฟกานิสถานได้อย่างไรหลังกลุ่มตาลีบันเข้ายึดอำนาจ

ตาลีบัน : ชาวอัฟกันจะหนีออกจากอัฟกานิสถานได้อย่างไรหลังกลุ่มตาลีบันเข้ายึดอำนาจ
บีบีซี ไทย
20 สิงหาคม 2564 ( 08:04 )
99

Reuters

หลายประเทศให้คำมั่นสัญญาว่าจะช่วยชาวอัฟกันที่อยากออกจากประเทศหลังกลุ่มตาลีบันเข้ายึดอำนาจ แต่ดูเหมือนว่าคนจำนวนมากก็ยังไม่สามารถลี้ภัยออกมาได้

มีความพยายามช่วยเหลือผู้ลี้ภัยอย่างไรบ้าง กำลังจะเกิดวิกฤตผู้ลี้ภัยในบางภูมิภาคของโลกหรือเปล่า

 

เมื่อมองอย่างผิวเผิน ดูเหมือนว่าสถานการณ์บริเวณจุดข้ามพรมแดนอัฟกานิสถาน-ปากีสถานที่พลุกพล่านที่สุดจะดำเนินไปอย่างปกติ

แต่ถ้าสังเกตดี ๆ จะเห็นว่าเริ่มมีความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่เกิดขึ้นแล้ว

 

BBC
ชาวอัฟกานิสถานที่พยายามจะลี้ภัยข้ามไปปากีสถานถูกตรวจสอบอย่างเข้มงวดกว่าเดิม

ข้อมูลจากสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) ระบุว่า หลายทศวรรษมาแล้วที่มีผู้อพยพชาวอัฟกันซึ่งลงทะเบียนเป็นทางการอาศัยอยู่ในปากีสถานราว 1.4 ล้านคน

ไม่กี่วันที่ผ่านมา มีชาวอัฟกันที่กำลังหวาดผวาจากสิ่งที่เกิดในประเทศอพยพตามไปสมทบที่ทอร์คัม เมืองชายแดนของปากีสถานที่ติดกับอัฟกานิสถาน

 

แต่มีเพียงพ่อค้าและคนที่มีเอกสารเดินทางเท่านั้นที่ได้รับอนุญาตให้ข้ามไปปากีสถาน และเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองบอกกับบีบีซีแผนกภาษาอูรดูว่าได้ตรวจสอบอย่างเข้มงวดขึ้นเวลาคนพยายามจะเดินทางเข้าประเทศ

 

BBC

สร้างกำแพง

ตั้งแต่กลุ่มตาลีบันเข้ายึดอำนาจ รัฐบาลประเทศต่าง ๆ ได้เริ่มใช้มาตรการต่าง ๆ เพื่อรับมือกับผู้ลี้ภัยอัฟกันที่จะทะลักไปที่ต่าง ๆ

สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติบอกว่า อิหร่านซึ่งมีคนที่ถือหนังสือเดินทางอัฟกันอาศัยอยู่ถึง 7.8 แสนคน ได้สั่งการให้สำนักงานตรวจคนเข้าเมืองปฏิเสธไม่ให้ชาวอัฟกันที่พรมแดนผ่านเข้ามา

 

ตุรกี ซึ่งมีผู้อพยพชาวซีเรียที่ลงทะเบียนเป็นทางการถึง 3.6 ล้านคน รวมถึงผู้อพยพชาติอื่นอีกเกือบ 3.2 แสนคน กังวลเรื่องผู้ลี้ภัยมหาศาลที่อาจเข้ามาทางอิหร่าน

ประธานาธิบดีเรเจป ทายยิป แอร์โดอัน ของตุรกี ให้คำมั่นสัญญาว่าจะสร้างกำแพงตามแนวชายแดนอิหร่านให้เสร็จ ซึ่งไม่กี่สัปดาห์ก่อนหน้านี้ ชาวอัฟกันหลายร้อยคนใช้เป็นเส้นทางอพยพเข้ามา

 

Getty Images
ประธานาธิบดีตุรกีสั่งสร้างกำแพงตามแนวชายแดนอิหร่านซึ่งก่อนหน้านี้ ชาวอัฟกันหลายร้อยคนใช้เป็นเส้นทางอพยพเข้ามา

 

นานาชาติช่วยอย่างไรบ้าง

สหรัฐฯ และชาติยุโรปได้พยายามอพยพชาวอัฟกันหลายพันคนที่ได้ทำงานให้กับกองกำลังร่วมไม่ว่าจะเป็นล่ามหรือมีหน้าที่ช่วยเหลืออื่น ๆ ตลอดช่วง 20 ปีที่ผ่านมา

ยูกันดาตกลงจะรับผู้ลี้ภัยชาวอัฟกัน 2,000 คนตามคำขอของสหรัฐฯ

 

แคนาดาออกมาประกาศแล้วว่าจะรับผู้ลี้ภัย 20,000 คน โดยในจำนวนนี้จะมีผู้นำหญิง นักสิทธิมนุษยชน และนักข่าว ที่เสี่ยงโดนกลุ่มตาลีบันเล่นงาน

สหราชอาณาจักรสัญญาว่าจะรับผู้อพยพ 20,000 คน เหมือนกันในช่วง 5 ปีต่อจากนี้ โดยคาดว่าจะรับ 5,000 คนแรกมาปีนี้

 

เครื่องบินเที่ยวแรกที่พาผู้ลี้ภัยไปลงเยอรมนีเมื่อวันที่ 18 ส.ค. บินออกมาจากอุซเบกิสถาน นางอังเกลา แมร์เคิล นายกรัฐมนตรีเยอรมนี บอกว่าจำเป็นต้องอพยพคนถึง 10,000 คนออกจากอัฟกานิสถาน โดยมีคนที่เคยทำงานเคียงข้างกับชาวเยอรมัน นักสิทธิมนุษยชน ทนายความ และอื่น ๆ ที่มีความเสี่ยงจะเป็นอันตราย

แต่ผู้นำสหภาพยุโรปคนอื่น ๆ ออกมาแสดงความกังวลว่าจะเกิดเป็นวิกฤตผู้ลี้ภัยขนาดใหญ่ในภูมิภาคยุโรป

 

ประธานาธิบดีเอ็มมานูเอล มาครง ของฝรั่งเศสบอกผ่านโทรทัศน์เมื่อต้นสัปดาห์ว่า ชาติยุโรปต้อง "เตรียมรับมือและปกป้องพวกเราจากคลื่นผู้อพยพครั้งใหญ่ที่มาแบบผิดปกติ"

เขาบอกว่ายุโรปไม่สามารถรับผลกระทบของสถานการณ์นี้ไว้ได้คนเดียว

 

"พาคนที่กำลังตกอยู่ในอันตรายมาสู่ความปลอดภัย"

รัฐบาลชาติตะวันตกโดนวิพากษ์วิจารณ์ว่าช่วยเหลือผู้ลี้ภัยน้อยเกินไป

อาลีนา ลียาพีนา นักเคลื่อนไหวเพื่อผู้ลี้ภัยไปร่วมการประท้วงในกรุงเบอร์ลิน โดยเรียกร้องให้ประเทศรับผู้ลี้ภัยเข้ามามากกว่านี้ และบอกว่ารัฐบาลเยอรมนีล้มเหลวเรื่องนี้

 

"เราต้องการให้จัดหาเครื่องบินเพื่อพาพวกเขาออกจากอัฟกานิสถานมาที่เยอรมนีเดี๋ยวนี้ พาคนที่กำลังตกอยู่ในอันตรายมาสู่ความปลอดภัย" เธอกล่าวกับสำนักข่าวรอยเตอร์

จนถึงเมื่อไม่นานมานี้ ชาติตะวันตกทำการเนรเทศชาวอัฟกานิสถานกลับไปประเทศโดยเครื่องบินอยู่เรื่อย ๆ

 

Reuters
ข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR)

ในการให้สัมภาษณ์บีบีซี นายฟิลลิปโป กรันดี ข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) เรียกร้องให้รัฐบาลชาติต่าง ๆ หยุดกระบวนการเนรเทศ และขอให้ชาติเพื่อนบ้านอย่างอิหร่านและปากีสถานเปิดพรมแดนให้ผู้ลี้ภัยชาวอัฟกันที่ตกอยู่ในอันตรายภายใต้การปกครองของกลุ่มตาลีบัน

นายกรันดีบอกว่า ด้วยความที่สองประเทศนี้เป็นที่พักพิงของชาวอัฟกันมานาน พวกเขาอาจต้องการความช่วยเหลือด้านเงินและการจัดการอย่างจริงจังในการรับมือกับผู้ลี้ภัยที่จะเข้ามาต่อจากนี้

 

แต่โฆษกสหประชาชาติไม่เชื่อว่าจะมีผู้ลี้ภัยจำนวนมากเพราะว่าพวกเขาไม่ได้รับอนุญาตให้ออกจากประเทศ

"อย่าลืมประเด็นสำคัญว่า มีคนในประเทศถึง 3 ล้านคนที่ต้องอพยพออกจากถิ่นที่อยู่ในอัฟกานิสถาน และมีอีกหลายแสนคนที่เพิ่งอพยพออกจากบ้านในช่วงไม่กี่วันมานี้ พวกเขาต้องการความช่วยเหลืออย่างทันทีทันใด"

 

EPA
สหประชาชาติบอกว่ากังวลเรื่องความปลอดภัยของชาวอัฟกานิสถานถึง 3 ล้านคนที่ต้องอพยพย้ายถิ่นในประเทศ

โฆษกสหประชาชาติยังบอกอีกว่า เป็นเรื่องสำคัญที่กลุ่มช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมควรจะสามารถทำงานในอัฟกานิสถานได้ต่อไปเพื่อรักษาสถานการณ์โดยไม่ต้องคำนึงถึงฝักฝ่ายการเมือง เพราะสำหรับคนส่วนใหญ่แล้ว กลุ่มช่วยเหลือเหล่านี้เป็นที่พึ่งเดียวที่มี

*รายงานข่าวโดย ซาราห์ อาติค ผู้สื่อข่าวบีบีซีแผนกภาษาอูรดูจากเมืองทอร์คัมทางตะวันตกเฉียงเหนือของปากีสถาน

ข่าวที่เกี่ยวข้อง