ข่าวปลอม กินข้าวเสร็จไม่ควรดื่มน้ำทันที

จากกรณีดราม่า เตือน “ห้ามกินน้ำหลังกินข้าว” จากข้อมูลของ ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม ตั้งแต่ปี 2567  พบว่า เป็นข้อมูลเท็จ 

โดยระบุว่า กรณีที่มีการส่งต่อข้อมูลกันในสื่อออนไลน์ว่า กินข้าวเสร็จไม่ควรดื่มน้ำทันที ควรเว้นระยะ 40 นาที เพราะจะทำให้น้ำย่อยเจือจาง ทางกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้ตรวจสอบข้อมูลและชี้แจงว่า ข้อมูลดังกล่าวไม่ถูกต้องทั้งหมด จากงานวิจัยปัจจุบันพบว่า ปริมาณน้ำที่เราดื่มไม่มีผลต่อค่า pH หรือความเป็นกรดเป็นด่างของน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร ร่างกายของเรามีกลไกปรับสมดุลค่า pH ให้เหมาะสมอยู่เสมอ ซึ่งการดื่มน้ำหลังทานอาหารไม่ส่งผลต่อการย่อยอาหาร

อย่างไรก็ตาม การดื่มน้ำมากระหว่างทานอาหาร อาจจะส่งผลเสียต่อการย่อยอาหารได้เพราะว่า น้ำจะทำให้อาหารเหลวกลืนง่ายขึ้น ทำให้เคี้ยวอาหารไม่ละเอียด กระเพาะอาหารต้องทำงานหนัก ย่อยอาหารที่ไม่ละเอียด ดังนั้นควรเคี้ยวอาหารให้ละเอียดก่อนกลืน ดื่มน้ำหลังทานอาหาร ประมาณ 15-30 นาที ดื่มน้ำทีละน้อย ไม่ควรดื่มรวดเดียว

รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์  หรือ อ.เจษฎา ได้ออกมาให้ข้อมูลว่า ความเชื่อนี้ไม่สอดคล้องกับหลักการแพทย์ โดยระบุว่า  ถ้า "ห้ามกินน้ำหลังกินข้าว" อย่างนี้ กินก๋วยเตี๋ยวน้ำ กินราเมน ก็ไม่ดีต่อน้ำย่อย ต่อน้ำดีซิครับ น้ำเต็มกระเพาะเลย 555  ในความเป็นจริงแล้ว ความเชื่อเรื่อง "กินข้าวเสร็จไม่ควรดื่มน้ำทันที" นั้น ไม่ได้ถูกต้องตามหลักการแพทย์สากล

(อ้างอิงจากกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข) จากงานวิจัยปัจจุบัน พบว่า ปริมาณน้ำที่เราดื่ม ไม่มีผล ต่อค่า pH หรือความเป็นกรดเป็นด่าง ของน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร

ร่างกายของเรามีกลไกปรับสมดุลค่า pH ให้เหมาะสมอยู่เสมอ การดื่มน้ำหลังอาหารจึงไม่ส่งผลต่อการย่อยอาหาร  สรุปว่าท่านนี้เป็นแพทย์แผนไทย เป็นความเชื่อที่ไม่อิงตามหลักการแพทย์สากล

วWorld Health Organization (WHO) ไม่ได้กำหนดช่วงเวลาที่ “ต้อง” ดื่มน้ำตายตัว อย่างเช่น “ดื่มตอน 7 โมงเช้า” หรือ “ดื่มทุก 2 ชั่วโมง” อย่างชัดเจน แต่คำแนะนำของ WHO และองค์การด้านสาธารณสุขอื่น ๆ รวมถึงสิ่งที่สามารถสรุปได้จากงานวิจัย มีข้อแนะนําเกี่ยวกับเวลาหรือสถานการณ์ที่ควรดื่มน้ำดังนี้:

 สิ่งที่ WHO แนะนําเกี่ยวกับการดื่มน้ำ

WHO ระบุว่า “การดื่มน้ำที่ปลอดภัย” (safe drinking‑water) เป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพ โดยเฉพาะในเด็ก คือ “Water is the best choice … to restore the fluids their bodies have lost, for example, through sweating.” 

WHO เน้นว่าเมื่อร่างกายเสียของเหลว (เช่น เหงื่อ อาเจียน ท้องเสีย) ควรดื่มน้ำทดแทนทันที ไม่ควรรอให้กระหายนานจนเกินไป 

 คำแนะนําเรื่อง “ควรดื่มตอนไหน”

จากการรวบรวมข้อมูลขององค์กรอื่น ๆ รวมถึงสุขภาพทั่วไป สามารถสรุปเป็นคำแนะนําได้ว่า:

• ดื่มน้ำ เป็นประจำตลอดวัน แทนที่จะรอจนกระหายน้ำมาก 
• ดื่ม ก่อน ออกกำลังกาย / ระหว่าง / หลังการออกกำลังกาย เพื่อทดแทนการเสียของเหลวจากเหงื่อ 
• ดื่มเพิ่มขึ้นเมื่ออยู่ใน สภาพอากาศร้อน / ความชื้นสูง / อยู่บนที่สูง หรือมีการเสียเหงื่อมาก 
• ดื่มเพิ่มขึ้นเมื่อมีอาการ ไข้ / อาเจียน / ท้องเสีย เพราะร่างกายเสียของเหลวมาก