"Negative Income Tax" เก็บภาษีคนรวย ช่วยคนจน จริงหรือไม่?

การประกาศใช้ "Negative Income Tax" อาจจะเป็นเรื่องที่ไม่คุ้นเคยกับคนไทย โดยเฉพาะในประเด็นที่บังคับให้คนไทยทุกคนต้อง "ยื่นภาษี" เพื่อที่จะสามารถได้รับสวัสดิการจากภาครัฐ ทำให้เกิดความกังวลจากผู้มีรายได้น้อย แต่อาจจะไม่เคยยื่นภาษีว่า จะต้องเสียภาษีหรือไม่ หรือถ้าเป็นผู้ทำอาชีพอิสระ หรือเป็นพ่อค้าแม่ค้าทั่วไป จะประเมินรายได้กันอย่างไร เพราะไม่มีหลักฐานในการรับ และแสดงรายได้ ตลอดจนเกิดการตั้งคำถามว่ารัฐกำลังจะรีดภาษีจากคนรายได้น้อยอยู่หรือไม่ 

โดยข้อมูลของกระทรวงแรงงานระบุว่าในปี 2567 ประเทไทยมีจำนวนผู้มีงานทำอยู่ที่ประมาณ 40 ล้านคน แบ่งเป็นแรงงานในระบบประมาณ 19 ล้านคน และแรงงานนอกระบบประมาณ 21 ล้านคน จากจำนวนประชากรทั้งหมด 71 ล้านคน แต่ข้อมูลจากกรมสรรพากรระบุว่า มีผู้ยื่นแบบภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเพียง 11.9 ล้านคน และมีผู้ที่อยู่ในเกณฑ์ต้องเสียภาษีประมาณ 4 ล้านคนเท่านั้น คิดเป็นประมาณ 10% ของผู้มีงานทำทั้งหมด

โดยข้อมูลจาก World Bank ระบุว่าในปี 2023 ประเทศไทยมีรายได้จากภาษีต่อ GDP อยู่ที่ 15.4% อยู่ในระดับที่ต่ำเมื่อเทียบกับกลุ่มประเทศที่เป็นรัฐสวัสดิการชั้นนำอย่างเดนมาร์กที่มีรายได้จากภาษีต่อ GDP อยู่ที่ 31.4% สวีเดน 27.6% และนอร์เวยืที่ 27.1%

การที่กระทรวงการคลังประกาศใช้นโยบาย "Negative Income Tax" หรือ "ภาษีเงินได้ติดลบ" ซึ่งแต่ต่างจากรูปแบบภาษี "Progressive Income Tax" หรือ "Positive Income Tax" ที่ประเทศไทยใช้อยู่ในปัจจุบัน ก็นับว่าเป็นการปฏิรูปการจัดเก็บภาษีให้กับประเทศไทย ที่คาดว่าจะสามารถดึงคนเข้าสู่ระบบภาษีได้ครั้งใหญ่