'ตาลีบัน' คือใคร ทำไมถึงเข้ายึดประเทศอัฟกานิสถาน หลังจากสหรัฐฯถอนกำลัง
จากประเด่นร้อนที่กลุ่มตาลีบันในอัฟกานิสถานกรีฑาทัพถึงกรุงคาบูลแล้ว หลังสามารถยึดเมืองใหญ่เมืองสุดท้ายทางตอนเหนือก่อนถึงเมืองหลวงได้แบบไม่เสียเหงื่อ ซึ่งก่อนหน้านี้เมื่อปี 2001 กองกำลังร่วมที่นำโดยสหรัฐอเมริกาบุกเข้าไปในอัฟกานิสถาน ทำให้กลุ่มตาลีบันหมดอำนาจไป ภายหลังจากในวันที่ 11 ก.ย. กลุ่มตาลีบันกลับมายึดครองฐานที่ตั้งกองทัพหลายแห่ง รวมถึงหมู่บ้าน และเมืองใหญ่ ๆ มากมาย ทำให้กังวลกันว่าพวกเขาจะโค่นล้มรัฐบาลอัฟกานิสถานอีกครั้ง วันนี้ trueID จะพาไปรู้จักกับตาลีบัน เหตุผลอะไรที่ต้องเข้ายึดอัฟกานิสถาน
ประวัติศาสตร์ อัฟกานิสถาน Afghanistan แดนแห่งสงคราม และอารยธรรมโบราณของโลก
กลุ่ม"ตาลีบัน"คือใคร
กลุ่ม "ตาลีบัน" หรือแปลว่า "นักเรียน" ในภาษาพัชโต (Pashto) เริ่มปรากฏตัวในช่วงต้นทศวรรษ 1990 ทางตอนเหนือของปากีสถานหลังจากกองทัพโซเวียตถอนตัวออกไปจากอัฟกานิสถาน เชื่อกันว่าการเคลื่อนไหวซึ่งเป็นชาวปาทานโดยส่วนใหญ่เริ่มต้นในโรงเรียนสอนศาสนา ซึ่งได้รับทุนจากซาอุดีอาระเบีย ซึ่งเชื่อในคำสอนศาสนาอิสลามนิกายซุนนีแบบสุดโต่ง
กลุ่มตาลีบันให้คำมั่นสัญญาว่าจะนำสันติภาพและความมั่นคงกลับคืนมาในพื้นที่ที่มีคนเชื้อสายปาทาน ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ในทั้งปากีสถานและอัฟกานิสถาน และบังคับใช้กฎหมายอิสลาม หรือกฎหมายชารีอะห์ เมื่อพวกเขาขึ้นสู่อำนาจ
หลังจากนั้น พวกเขาก็เริ่มขยายอำนาจอย่างรวดเร็วจากภูมิภาคตะวันตกเฉียงใต้ มาในเดือน ก.ย. ปี 1995 ตาลีบันยึดจังหวัดเฮรัต ซึ่งอยู่ติดกับชายแดนอิหร่าน และ 1 ปีหลังจากนั้น ก็เข้ายึดกรุงคาบูล เมืองหลวงอัฟกานิสถาน สำเร็จ หลังโค่นประธานาธิบดี บูร์ฮานุดดีน รับบานี หนึ่งในผู้ต่อตั้งกลุ่มติดอาวุธมุญาฮิดีน ซึ่งขับไล่กองกำลังโซเวียตออกไปสำเร็จ ถึงปี 1998 กลุ่มตาลีบันยึดครองอัฟกานิสถานได้เกือบ 90%
ทำไมชาวอัฟกานิสถานต้อนรับกลุ่ม"ตาลีบัน"
ชาวอัฟกานิสถานอ้าแขนต้อนรับกลุ่มตาลีบันเพราะเบื่อหน่ายความขัดแย้งภายในของกลุ่มมุญาฮิดีน หลังขับไล่พวกโซเวียตออกไปสำเร็จ
ในช่วงแรก พวกเขาได้รับความนิยมเพราะว่าช่วยกำจัดการทุจริต ควบคุมสิ่งผิดกฎหมาย รวมถึงทำให้ถนนและพื้นที่ต่าง ๆ ปลอดภัยสำหรับการค้าขายทำธุรกิจ
อย่างไรก็ดี พวกเขาก็เริ่มบังคับใช้กฎหมายชารีอะห์หนึ่งในกฎหมายที่เข้มงวดที่สุดที่เคยมีมาในโลกมุสลิม โดยตีความการลงโทษด้วยกฎหมายอิสลามนี้อย่างเคร่งครัด ไม่ว่าจะเป็นการประหารผู้มีความผิดฐานฆ่าผู้อื่นและผู้ที่นอกใจคู่ครอง และตัดแขนขาผู้มีความผิดฐานลักขโมย นอกจากนี้ ยังมีการบังคับให้ผู้ชายไว้หนวด และผู้หญิงต้องใส่ชุดแบบปกปิดทั้งตัวแบบอิสลาม หรือ บูร์กา (Burka) อีกด้วย
รู้จัก “กฎหมายชารีอะห์ (Sharia law)” กฎหมายอิสลามสุดโต่ง ของ “ตาลีบัน”
ทำไมกลุ่ม"ตาลีบัน"ในอัฟกานิสถานจึงเป็นที่จับตา
หลังเหตุวินาศกรรม 11 กันยายน พ.ศ. 2544 ตาลีบันถูกโค่นล้มโดยปฏิบัติการเสรีภาพยั่งยืน (Operation Enduring Freedom) สมาชิกส่วนใหญ่หลบหนีไปยังปากีสถานประเทศเพื่อนบ้าน ที่ซึ่งมีการรวมกลุ่มกันใหม่เป็นขบวนการกบฏเพื่อสู้รบกับสาธารณรัฐอิสลามอัฟกานิสถาน ซึ่งก่อตั้งขึ้นในปลาย พ.ศ. 2544 และกองกำลังสนับสนุนด้านความมั่นคงนานาชาติ (International Security Assistance Force) นำโดยนาโต โดยตาลีบันถูกกล่าวหาว่าให้ที่พักพิงกับผู้ต้องสงสัยหลักอย่างนายโอซามา บิน ลาเดน
วันที่ 7 ต.ค. 2001 กองกำลังร่วมที่นำโดยสหรัฐฯ บุกโจมตีตาลีบันในอัฟกานิสถาน และถึงสัปดาห์แรกของเดือน ธ.ค. เครือข่ายของตาลีบันก็พังครืนลง แต่ผู้นำของตาลีบันในขณะนั้น มุลเลาะห์ โมฮัมเหม็ด โอมาร์ และบิน ลาเดน หลบหนีการจับกุมได้สำเร็จ
แต่แม้จะมีกองกำลังต่างชาติมากขึ้นเรื่อย ๆ กลุ่มตาลีบันก็สามารถกลับมามีอิทธิพลในอัฟกานิสถาน และทำให้เกิดความรุนแรงและความไม่มั่นคงในพื้นที่ต่าง ๆ ของประเทศมากกว่าตอนปี 2001
ปี 2013 มีความหวังว่าจะสามารถเจรจาข้อตกลงสันติภาพได้เมื่อตาลีบันประกาศว่าจะจัดตั้งฐานที่ตั้งในกาตาร์ อย่างไรก็ดี ทุกฝ่ายยังไม่ไว้เนื้อเชื่อใจกันและกัน และก็ยังเกิดความรุนแรงต่อไป
ก่อนการถอนทัพของสหรัฐฯ
หลังบรรลุข้อตกลงสันติภาพกับสหรัฐฯ ดูเหมือนตาลีบันจะเปลี่ยนจากการโจมตีเมืองและฐานที่ตั้งกองทัพไปเป็นการสังหารพลเรือนอัฟกานิสถานแทน ไม่ว่าจะเป็นนักข่าว ผู้พิพากษา นักเคลื่อนไหวด้านสันติภาพ ผู้หญิงที่อยู่ในอำนาจ เป็นต้น
แม้ว่าเจ้าหน้าที่อัฟกานิสถานจะกังวลมากขึ้นเรื่อย ๆ ถึงความเปราะบางของรัฐบาลที่ไม่มีแรงสนับสนุนจากนานาชาติ ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ก็ประกาศว่ากองทัพสหรัฐฯ จะออกจากประเทศภายในวันที่ 11 ก.ย.
หลังผ่านสงครามความรุนแรงนาน 2 ทศวรรษ จนกองทัพสหรัฐฯ กำลังจะถอนตัวไป กลุ่มตาลีบันได้เริ่มยึดครองพื้นที่ในอัฟกานิสถานและมีความเป็นไปได้ที่จะโค่นรัฐบาลอัฟกานิสถานอีกครั้ง
สรุป! จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อ “ตาลีบัน” ยึดครองอัฟกานิสถาน พร้อมถ่ายโอนอำนาจ เพื่อยุติการสู้รบ
ข้อมูล : wikipedia , bbc
ข่าวที่เกี่ยวข้อง :
ทำไม "มิ้นท์ I Roam Alone" ต้องไปอัฟกานิสถาน ทั้งที่อาจเจอ "กลุ่มตาลีบัน"
รู้จัก ‘กลุ่มตาลีบัน’ ที่ทำให้ ‘มิ้นท์ I Roam Alone’ กลับไทยไม่ได้