กทม. เตือน 11 พื้นที่เสี่ยงพิษสุนัขบ้า หลังพบสัตว์ป่วยติดเชื้อ

กรุงเทพมหานครประกาศเตือน 11 พื้นที่เสี่ยง โรคพิษสุนัขบ้า  หลังพบสัตว์ป่วยติดเชื้อ ที่ ซอยเฉลิมพระเกียรติ ร.9 ซอย 49 เขตประเวศ เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2568 โดยขอให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์จรจัดในรัศมี 5 กิโลเมตรจากจุดพบเชื้อ

11 พื้นที่ ต้องเฝ้าระวัง โรคพิษสุนัขบ้า

1. แขวงหนองบอน เขตประเวศ กรุงเทพมหานคร
2. แขวงดอกไม้ เขตประเวศ กรุงเทพมหานคร
3. แขวงประเวศ เขตประเวศ กรุงเทพมหานคร
4. แขวงอ่อนนุช เขตสวนหลวง กรุงเทพมหานคร
5. แขวงพัฒนาการ เขตสวนหลวง กรุงเทพมหานคร
6. แขวงทับช้าง เขตสะพานสูง กรุงเทพมหานคร
7. แขวงลาดกระบัง เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร
8. แขวงบางนาเหนือ เขตบางนา กรุงเทพมหานคร
9. แขวงบางจาก เขตพระโขนง กรุงเทพมหานคร
10. ต.บางแก้ว อ.บางพลี จ.สมุทรปราการ
11. ต.ราชาเทวะ อ.บางพลี จ.สมุทรปราการ

ด้าน ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ศูนย์ความเป็นเลิศ ด้านการแพทย์บูรณาการและสาธารณสุข และที่ปรึกษาวิทยาลัยการแพทย์แผนตะวันออก มหาวิทยาลัยรังสิต กล่าวว่า

โรคพิษสุนัขบ้าเกิดขึ้นจากการกัดข่วนที่เป็นแผลลึก แม้ว่าจะเป็นแผลเดี่ยวก็ตาม ตำแหน่งใดก็ตาม ไม่ใช่อันตรายแต่ที่หน้าอย่างเดียว

1-ระยะฟักตัวไม่ได้ขึ้นกับตำแหน่งที่ใกล้สมอง“อย่างเดียว”ตามที่เข้าใจผิดกันมานาน

2-ระยะการฟักตัวขึ้นกับ ลักษณะการควบคุมในเซลล์ กล้ามเนื้อที่เรียกว่า miRNA 133 ที่ยับยั้งการ เจริญเติบโตของไวรัส แต่เมื่อไวรัสสามารถปรับตัวและหลุดจากการยับยั้งก็จะขยับตัวเข้าไปปลายประสาท เมื่อเข้าปลายประสาทแล้ว ไวรัสถึงไขสันหลังในระยะเวลาเป็นชั่วโมงเท่านั้น และกระจายไปทั่วสมองและไขสันหลังในช่วงระยะเวลาไม่กี่วัน

3-แต่ไวรัสจะสงบเงียบๆอยู่ในระบบประสาท สมองและไขสันหลัง ได้เป็น สัปดาห์ ถึงเป็นเดือนจนกว่าเซลล์ประสาทจะหมดกำลังที่จะเลี้ยงดูไวรัส จนกระทั่งโรงพลังงานทำ ต่อไม่ได้ (Bioenergetic failure) จึงจะแสดงอาการออกมา

4- และหลังจากที่แสดงอาการซึ่งอาจจะเป็นอาการกระวนกระวายคุ้มคลั่ง กลัวน้ำกลัวลม หรือเป็นอาการอัมพาตโดยที่ไม่มีอาการคุ้มคลั่งใดๆ และแทบไม่เห็นหรือไม่มีอาการกลัวน้ำกลัวลมเลย แต่ทั้งสองกลุ่มอาการนั้นมักจะพบว่ามีน้ำลายมาก (แม้ว่าบางรายจะไม่มีน้ำลายมากเช่นนั้นก็ตาม)

5-จากนั้นก็จะโคม่า และเสียชีวิต ระยะเวลาจากที่แสดงอาการจนกระทั่งเสียชีวิตจะอยู่ในประมาณสองสัปดาห์ถ้าไม่ได้มีเครื่องพยุงชีวิตต่างๆ

และนี่เป็นสาเหตุที่ต้องล้างแผลให้สะอาดด้วยน้ำและสบู่  และรีบพบแพทย์ทันทีเพื่อล้างแผลอีกครั้งเพื่อฆ่าไวรัสและถ้าแผลถึงกับรุนแรงไม่ควรเย็บแผล แต่เปิดแผลไว้ แต่ปิดไว้ เพื่อป้องกันการปนเปื้อน  เพราะการเย็บจะ ทำให้เนื้อเยื่อ เสียหายมากขึ้น และทำให้ไวรัสเล็ดรอด เข้าเส้นประสาทโดยตรงได้

ถ้าแผลมีเลือดออกและไม่เคยได้รับวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า ชนิดที่ใช้ปัจจุบันนี้มาก่อน  ต้องได้รับการฉีดสารสกัดน้ำเหลือง ในและรอบแผล พร้อมกับฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า

โรคนี้สามารถป้องกันได้ 100% ถ้าปฏิบัติตัวถูกต้อง

และข้อสำคัญถ้าไม่แน่ใจว่าสุนัขหรือแมวที่ข่วนหรือกัด เป็นสัตว์ที่เลี้ยงดูรั้วรอบขอบชิดหรือไม่ โดยไม่ได้ปล่อยให้ออกไปเดินเที่ยวเล่นตามซอยแล้วกลับมาที่บ้าน  ต้อง ล้างแผลและได้รับการป้องกันดังกล่าว

ดังนั้นถ้าถูกกัดหรือข่วนมีเลือดออกจำเป็นต้องได้รับการฉีดยาป้องกันดังที่กล่าวไว้

ทั้งนี้สัตว์เฉพาะหมาและแมวสามารถปล่อยไวรัสออกมาก่อนมีอาการได้ประมาณหนึ่งถึงสองวัน และเมื่อมีอาการแล้วจะแสดงอาการเหมือนคน และเสียชีวิตในระยะเวลา 10 วัน 

สัตว์ที่ไม่แน่ใจในความปลอดภัย เมื่อเราถูกกัด “ห้ามเฝ้าดูอาการ”เพราะทำให้สายเกินไป

ลักษณะที่กล่าวนี้ใช้ได้เฉพาะหมาและแมวเท่านั้น ใช้ไม่ได้กับสัตว์ชนิดอื่นและสัตว์ป่า เพราะกลไกการปล่อยไวรัสออกมาอาจเป็นไปได้โดยที่ยังไม่แสดงอาการด้วยซ้ำ