กินพืชน้ำสดๆต้องระวัง! หมอมนูญ ยกเคสคนไข้ ตรวจเจอฝีในตับจากพยาธิใบไม้

"หมอมนูญ" ยกเคสคนไข้ชอบกิน "พืชน้ำสดๆ"  ไม่ได้ปรุงให้สุกก่อน ตรวจเจอฝีในตับจากพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา

นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ หัวหน้าห้องไอซียูเฉพาะทางด้านโรคระบบการหายใจ ผู้ป่วยหนัก และโรคผู้สูงอายุ ประจำโรงพยาบาลวิชัยยุทธ โพสต์ข้อความเกี่ยวกับ ฝีในตับจากพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา (Fascioliasis)

โดยระบุว่า ผู้ป่วยชายอายุ 64 ปี เป็นโรคเบาหวาน ความดัน ไขมันในเลือดสูง มาตรวจสุขภาพประจำปี ไม่มีอาการ ไม่มีไข้ ไม่ปวดท้อง ไม่คลื่นไส้ ไม่อาเจียน กินอาหารได้ปกติ น้ำหนักไม่ลด

ผู้ป่วยกินพืชน้ำ เช่น สายบัว ผักบุ้ง ผักกระเฉด ผักแว่น ตะไคร่น้ำ กินสดๆเป็นประจำโดยไม่ได้ปรุงให้สุกก่อน ไม่กินปลาน้ำจืดที่สุกๆดิบๆ เช่น ก้อยปลา ปลาร้าดิบ

ตรวจร่างกาย ไม่มีไข้ ไม่เจ็บใต้ชายโครงข้างขวา ตับไม่โต ไม่มีตัวเหลืองตาเหลือง

เจาะเลือดพบจำนวนเม็ดเลือดขาว 8,500 เซลล์ เป็นเซลล์ชนิด eosinophil สูงถึง 37% (ปกติไม่เกิน 5%) ค่าเอนไซม์ตับปกติ ค่ามะเร็งทุกตัวปกติ ตรวจเลือดไม่พบพยาธิสตรองจิลอยด์แอนติบอดี ตรวจอุจจาระไม่เจอพยาธิและไข่พยาธิ

ทำอัลตราซาวด์ของตับพบก้อนขนาด 1.9 × 1.2 เซนติเมตรและ 0.9 × 0.8 เซนติเมตรในตับข้างขวา ปีที่แล้วทำอัลตราซาวด์ไม่พบก้อนในตับ

ทำคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI ของตับพบก้อนขนาด 2.8 × 2.4 × 2.1 เซนติเมตรและ 4.5 × 3.1 × 3.3 เซนติเมตรในตับข้างขวา

เจาะชิ้นเนื้อตับ ส่งตรวจพยาธิวิทยา พบฝีในตับประกอบด้วยเม็ดเลือดขาวชนิด eosinophil ไม่พบพยาธิ ไข่พยาธิ หรือมะเร็ง

วินิจฉัย : ฝีในตับสงสัยเกิดจากพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา (Fascioliasis) มากกว่าจากพยาธิใบไม้ในตับโอพิสธอร์คิส (Opisthorchiasis) ส่งเลือดตรวจหาแอนติบอดีต่อพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา (Fasciola)

ยาหลักใช้ในการรักษาพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา (Fascioliasis) คือไตรคลาเบนดาโซล (triclabendazole) ยาตัวนี้เคยมีในประเทศไทยแต่ปัจจุบันหาซื้อที่ไหนก็ไม่ได้ ได้ฝากคนไข้ของผม

ชาวกัมพูชาซื้อจากร้านขายยาในประเทศกัมพูชา ยาผลิตในประเทศอินเดีย 1 กล่อง ราคาไม่แพง 300 บาท มี 4 เม็ด (ดูรูป) ให้กินยา 2 เม็ดครึ่งพร้อมอาหาร 2 ครั้งห่างกัน 12 ชั่วโมง รวมทั้งหมด 5 เม็ด ไม่มีผลข้างเคียงหลังกินยา

แนะนำคนเหนือและคนอีสานให้ปรุงพืชน้ำ เช่น สายบัว ผักบุ้ง ผักกระเฉด ผักแว่น ตะไคร่น้ำให้สุกก่อนรับประทาน ไม่ควรทานสดๆ เพราะพืชน้ำเป็นตัวนำพยาธิใบไม้ในตับเข้าร่างกาย rเมื่อกินเข้าไป พยาธิตัวอ่อนจะไชทะลุผ่านผนังลำไส้เล็กส่วนต้นเข้าสู่ช่องท้อง แล้วไชทะลุเข้าเนื้อตับ ไปเจริญเป็นตัวแก่ในท่อน้ำดีต่อไป 

ที่มาและภาพจาก หมอมนูญ ลีเชวงวงศ์ FC