สามเณรีคืออะไร? รู้จักนักบวชหญิงในพระพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง

สามเณรีคือใคร?

คำว่า “สามเณรี” คือ นักบวชหญิงในพระพุทธศาสนา ที่มีสถานะต่ำกว่าภิกษุณี และถือศีล 10 ข้อเช่นเดียวกับสามเณรชาย ในเชิงนิยาม สามเณรี หมายถึง “หญิงที่บวชเป็นสามเณร” หรือเรียกง่าย ๆ ว่า “เณรผู้หญิง” โดยถือเป็นขั้นต้นก่อนอุปสมบทเป็นภิกษุณี ซึ่งในพระพุทธศาสนาต้องผ่านกระบวนการหลายขั้นตอนกว่าจะเข้าสู่สถานะนั้นได้

เงื่อนไขสำคัญของการบวชสามเณรี

การบวชเป็นสามเณรีในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในนิกายเถรวาท เช่น ประเทศไทย มีเงื่อนไขดังนี้:

• อายุขั้นต่ำ ต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 12 ปี
• การอนุญาต ต้องได้รับความยินยอมจากบิดามารดา และหากมีสามี ต้องได้รับอนุญาตจากสามีด้วย
• ผู้บวชให้ ต้องมีภิกษุณีที่พรรษาไม่ต่ำกว่า 12 ปีเป็นผู้ทำพิธี (เรียกว่า ปวัตตินี) โดยได้รับความเห็นชอบจากคณะภิกษุณีสงฆ์

ทั้งนี้ ผู้หญิงไม่ว่าจะอายุเท่าใด หากประสงค์บวชในพระพุทธศาสนา จะต้องเริ่มต้นจากการเป็นสามเณรีก่อนเสมอ จากนั้นจึงเข้าสู่สถานะ “สิกขมานา” ซึ่งต้องถือสิกขาบท 6 ข้อเป็นเวลา 2 ปี ก่อนจึงจะสามารถอุปสมบทเป็นภิกษุณีได้

ความแตกต่างกับสามเณรชาย

แม้สามเณรีและสามเณรชายต่างก็ต้องถือศีล 10 ข้อ และรักษาเสขิยวัตร 75 ข้อเหมือนกัน แต่ในเชิงโครงสร้างคณะสงฆ์นั้น ผู้หญิงไม่มีสิทธิเข้าอุปสมบทเป็นภิกษุ โดยตรง และจำเป็นต้องผ่านระบบของภิกษุณีสงฆ์ ซึ่งในนิกายเถรวาทปัจจุบันไม่มีอยู่อย่างเป็นทางการ

สถานะของสามเณรีในปัจจุบัน

• ในประเทศไทยและนิกายเถรวาท ปัจจุบันไม่มีการบวชสามเณรีอย่างเป็นทางการ เนื่องจากไม่มีภิกษุณีสงฆ์ที่สืบสายได้ครบถ้วนในการทำพิธีบวช
• ในนิกายมหายานและวัชรยาน ยังมีการบวชสามเณรี เช่น ที่ประเทศศรีลังกา ไต้หวัน และทิเบต โดยมีภิกษุณีสงฆ์ที่สืบสายได้

อย่างไรก็ตาม มีความพยายามในหลายประเทศ รวมถึงประเทศไทยบางกลุ่ม ที่สนับสนุนการฟื้นฟูการบวชสามเณรี เพื่อให้สตรีมีสิทธิเข้าถึงการบวชในระดับสูงได้อย่างเท่าเทียม

สามเณรีคือ นักบวชหญิงในพระพุทธศาสนาที่ถือศีล 10 ข้อ เป็นขั้นตอนก่อนการบวชเป็นภิกษุณี ปัจจุบันในนิกายเถรวาทรวมถึงประเทศไทย ยังไม่สามารถบวชสามเณรีได้อย่างเป็นทางการ เนื่องจากไม่มีภิกษุณีสงฆ์ตามรูปแบบดั้งเดิม แต่ยังมีการบวชสามเณรีในนิกายอื่น เช่น มหายานและวัชรยาน