ดาวเทียมจากจรวดของจีนโคจรเฉียดดาวเทียม Starlink ของ SpaceX ในวงโคจร

วันที่ 13 ธันวาคมที่ผ่านมา มีรายงานว่าบริษัท SpaceX ออกมาเปิดเผยว่า ดาวเทียมดวงหนึ่งซึ่งถูกปล่อยจากจรวดของจีน ได้เฉียดเข้าใกล้ดาวเทียม Starlink ของบริษัทในระยะเพียง 200 เมตร เหตุการณ์เฉียดฉิวนี้อาจเป็นอันตรายกับดาวเทียม Starlink-6079 (56120) ซึ่งกำลังโคจรที่ระดับความสูง 560 กิโลเมตร เหนือพื้นโลก

ดาวเทียมที่เกือบชนกับดาวเทียม Starlink คาดว่าจะดาวเทียมเป็น 1 ใน 9 ดวง ที่ถูกปล่อยโดยจรวด Kinetica 1 ของบริษัท CAS Space บริษัทเอกชนด้านอวกาศในจีน เมื่อวันอังคาร 9 ธันวาคมที่ผ่านมา จากศูนย์ปล่อยดาวเทียมจิ่วฉวนในทะเลทรายโกบี

ข้อกล่าวหาของ SpaceX ถูกเปิดเผยโดยไมเคิล นิโคลส์ (Michael Nicolls) รองประธานฝ่ายวิศวกรรม Starlink ซึ่งได้แสดงความไม่พอใจต่อเหตุการณ์ดังกล่าว โดยระบุผ่านแพลตฟอร์ม X เมื่อคืนวันศุกร์ 12 ธันวาคม ว่า "เท่าที่เรารู้ ไม่มีการดำเนินการประสานงาน หรือลดความโอกาศการชนกับดาวเทียมซึ่งกำลังปฏิบัติการในอวกาศ"

ไมเคิล นิโคลส์ (Michael Nicolls) กล่าวเสริมว่า ความเสี่ยงส่วนใหญ่ของการปฏิบัติการในอวกาศมาจากการขาดการประสานงานระหว่างผู้ประกอบการดาวเทียม ซึ่งเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องเปลี่ยนแปลง

ทางด้านของบริษัท CAS Space ประเทศจีน ได้ชี้แจงว่าจรวด Kinetica 1 เป็นจรวดเชื้อเพลิงแข็งสูง 30 เมตร ดำเนินการโดยบริษัท CAS Space บริษัทได้ยืนยันว่าปฏิบัติตามขั้นตอนที่จำเป็นแล้วในฐานะผู้ให้บริการปล่อยดาวเทียม (LSP)

บริษัท CAS Space ชี้แจงเพิ่มเติมว่า การปล่อยจรวดของบริษัททุกครั้งจะมีการเลือกช่วงเวลาการปล่อยโดยใช้ระบบเฝ้าระวังอวกาศภาคพื้นดินเพื่อหลีกเลี่ยงการชนกับดาวเทียมหรือเศษซากที่ทราบ ซึ่งเป็นขั้นตอนบังคับ

นอกจากนี้ บริษัทยังระบุว่า เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นเกือบ 48 ชั่วโมงหลังจากการแยกตัวของเพย์โหลด ซึ่งหมายความว่าภารกิจการปล่อยได้สิ้นสุดลงไปนานแล้ว CAS Space กล่าวว่าจะทำงานร่วมกับผู้ประกอบการดาวเทียมเพื่อดำเนินการต่อไป และเรียกร้องให้มีการสร้างความร่วมมือระหว่างระบบนิเวศอวกาศใหม่ทั้งสองฝ่าย

ความเสี่ยงจากวงโคจรที่หนาแน่น

เหตุการณ์นี้เน้นย้ำถึงปัญหาด้านการประสานงานที่ทวีความสำคัญขึ้น เนื่องจากวงโคจรของโลกมีความหนาแน่นเพิ่มขึ้นอย่างมาก ข้อมูลระบุว่า เมื่อ 5 ปีก่อน มีดาวเทียมที่ใช้งานได้น้อยกว่า 3,400 ดวง แต่ปัจจุบันจำนวนดังกล่าวพุ่งสูงขึ้นเป็นประมาณ 13,000 ดวง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นของบริษัท SpaceX ที่ปัจจุบันปฏิบัติการดาวเทียม Starlink เกือบ 9,300 ดวง

แม้ว่าดาวเทียม Starlink จะสามารถหลีกเลี่ยงการชนที่อาจเกิดขึ้นได้โดยอัตโนมัติ โดยมีการหลบหลีกประมาณ 145,000 ครั้งในช่วง 6 เดือนแรกของปี 2025 แต่ดาวเทียมเหล่านี้ก็ยังเสี่ยงที่จะถูกยานอวกาศที่ผู้ประกอบการไม่ได้แบ่งปันข้อมูลวิถีโคจรชนบนอวกาศได้

ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า การชนเพียงครั้งเดียวระหว่างดาวเทียมสองดวงหรือเกี่ยวข้องกับเศษซากอวกาศ อาจก่อให้เกิดกลุ่มเศษซากขนาดใหญ่ ซึ่งอาจนำไปสู่สถานการณ์ฝันร้ายที่เรียกว่า Kessler syndrome หรือภาวะการชนกันเป็นลูกโซ่ ซึ่งจะทำให้การปฏิบัติการดาวเทียมในอวกาศเป็นไปได้ยากหรือเป็นไปไม่ได้เลย

สำหรับการปล่อยจรวด Kinetica 1 ในวันอังคารที่ผ่านมาในประเทศจีนนั้น จรวดได้บรรทุกดาวเทียมรวมเก้าดวง ซึ่งประกอบด้วย ดาวเทียมอเนกประสงค์ของจีน 6 ดวง, ดาวเทียมสังเกตการณ์โลกสำหรับสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์, ดาวเทียมวิทยาศาสตร์สำหรับอียิปต์, และดาวเทียมเพื่อการศึกษาสำหรับประเทศเนปาล อย่างไรก็ตาม เนื้อในโพสต์ของไมเคิล นิโคลส์ (Michael Nicolls) ไม่ได้ระบุว่าดาวเทียมดวงใดที่เฉียดชนดาวเทียม Starlink