รัสเซียแลกตัวพ่อค้าอาวุธ กับ นักบาสเกตบอลสหรัฐฯ ยุติธรรมหรือไม่

สหรัฐฯ แลกเปลี่ยนตัวนักโทษกับรัสเซีย โดยแลกตัว วิคเตอร์ บูต พ่อค้าอาวุธชาวรัสเซีย กับบริตต์นี ไกรเนอร์  นักบาสเก็ตบอลหญิงชาวอเมริกัน 

บริตต์นี ไกรเนอร์ วัย 32 ปี นักบาสเก็ตบอลเจ้าของเหรียญทองโอลิมปิก 2 สมัยของสหรัฐฯ ถูกศาลรัสเซียสั่งจำคุก หลังถูกจับที่สนามบินในกรุงมอสโกฐานพกตลับหรือหลอดน้ำมันกัญชาซึ่งผิดกฎหมายในรัสเซีย และถูกส่งตัวไปที่ทัณฑสถานในภูมิภาคห่างไกลของรัสเซีย 

ส่วน วิคเตอร์ บูต  อายุ 55 ปี เป็นพ่อค้าอาวุธชาวรัสเซีย เจ้าของฉายา "พ่อค้าความตาย"  เขาเคยเป็นผู้ต้องหาซึ่งเป็นที่ต้องการตัวมากที่สุดในโลก  ทางการไทยส่งตัวบูตไปให้สหรัฐฯ ในปี 2010 หลังปฏิบัติการล่อซื้อของสำนักงานปราบปรามยาเสพติดของกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ หรือดีอีเอ เมื่อปี 2008 และถูกศาลสหรัฐฯสั่งจำคุกฐานพยายามลักลอบค้าอาวุธให้กลุ่มกบฎเพื่อใช้โจมตีทหารสหรัฐฯในโคลอมเบีย

กระทรวงการต่างประเทศของรัสเซีย แถลงว่า กระบวนการแลกตัวนักโทษเกิดขึ้น เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม ประสบความสำเร็จด้วยดีที่สนามบินอาบู ดาบีของประเทศสหรัฐฯอาหรับเอมิเรตส์ และระบุว่า “พลเมืองรัสเซียได้กลับสู่บ้านเกิดแล้ว” 

วิคเตอร์ บูต เดินทางไปถึงกรุงมอสโกในวันนี้ (9 ธันวาคม) ภาพที่ถ่ายทอดสดทางโทรทัศน์ แสดงให้เห็น ช่วงเวลาที่เขาเดินลงมาจากเครื่องบินแล้วสวมกอดแม่และภรรยาที่มารอต้อนรับพร้อมช่อดอกไม้ 

มีรายงานว่า บริตนีย์ ไกรเนอร์ อยู่ระหว่างการเดินทางกลับสหรัฐฯ แฟนบาสเก็ตบอลในเมืองฟีนิกซ์ รัฐแอริโซนา ซึ่งทีมของ ฟีนิกซ์ เมอร์คิวรี (Phoenix Mercury) ของไกรเนอร์ เล่นอยู่ ต่างแสดงปฏิกิริยาตื่นเต้นกับข่าวดังกล่าว

ในขณะที่แฟนบาสเก็ตบอลหลายคนยินดีที่ไกรเนอร์ได้รับการปล่อยตัว แต่บางคนก็ตั้งคำถาม ถึงการตัดสินใจแลกเปลี่ยนตัวนักบาสเกตบอลกับพ่อค้าอาวุธชื่อกระฉ่อนชาวรัสเซีย 

อลัน การ์เซีย แฟนบาสเก็ตบอลฟีนิกซ์กล่าวว่า นั่นคือสะพานที่เราจะต้องข้ามในภายหลัง และหวังว่ารัฐบาลของเราจะจัดการกับชายคนนี้ต่อไป

เชอร์เรล ภรรยาของบริตนีย์ ไกร์เนอร์ ในห้องทำงานรูปไข่ของทำเนียบขาว กล่าวยกย่องความพยายามของรัฐบาลไบเดนที่ช่วยปล่อยตัวสามีของเธอ ระบุว่า เธอยืนอยู่ที่นี่ด้วยความรู้สึกท่วมท้น

ขณะที่เดวิดพี่ชายของวีแลนกล่าวชื่นชมการปล่อยตัวไกรเนอร์ และกล่าวว่าเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ได้เตือนครอบครัวล่วงหน้าแล้วว่าน้องชายของเขาไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของการแลกเปลี่ยนตัวนักโทษครั้งนี้ พร้อมระบุว่า เป็นที่ชัดเจนว่ารัฐบาลสหรัฐฯ จำเป็นต้องกล้าแสดงออกมากขึ้น หากผู้ไม่ประสงค์ดีอย่างรัสเซียกำลังจับชาวอเมริกันผู้บริสุทธิ์ รัฐบาลต้องตอบสนองรวดเร็วและตรงไปตรงมามากกว่านี้

(5399) รัฐบาลสหรัฐฯพยายามหลายเดือนในการเจรจาเพื่อแลกเปลี่ยนตัวไกรเนอร์ และระบุชัดเจนว่าต้องการรวมพอล วีแลน นาวิกโยธินสหรัฐฯ ที่ศาลรัสเซียถูกตัดสินจำคุก นาน 16 ปี ด้วยข้อหาเป็นสายลับไว้ในเงื่อนไขด้วย  แต่สุดท้ายสามารถปล่อยตัวไกรเนอร์ได้เพียงคนเดียว สร้างความผิดหวังกับวีแลนและครอบครัวเขาอย่างมาก

สำนักข่าวอินเตอร์แฟกซ์ของรัสเซีย รายงานว่า วีแลนยังคงอยู่ในเรือนจำของรัสเซีย และกระบวนการเจรจาที่อาจนำไปสู่การแลกตัวนักโทษกับรัสเซียยังคงดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง แต่ยังไม่คืบหน้า เนื่องจากรัสเซียปฏิบัติต่อคดีของวีแลนแตกต่างจากคดีของไกรเนอร์

ฌอง-ปิแอร์ โฆษกทำเนียบขาว กล่าวว่า ไบเดนตั้งตารอที่จะพูดคุยกับครอบครัววีแลนในวันนี้ (9 ธ.ค.) หรือเมื่อพวกเขาพร้อม

ไบเดนกล่าวว่า สหรัฐฯ จะไม่มีวันยอมแพ้ในการแสวงหาอิสรภาพของวีแลน แต่การแลกเปลี่ยนตัวนักโทษที่เกี่ยวข้องกับไกรเนอร์ทำให้มีทางเลือกไม่มากนัก

แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ  ในวันพฤหัสบดี (8 ธันวาคม) 

แม้จะไม่สามารถต่อรองได้อย่างที่ต้องการ แต่เราไม่ยอมเสียโอกาสในวันนี้ เพื่อแลกเปลี่ยนตัวนักโทษ 1 ใน นั้น  เพราะมีทางเลือกแค่ 1 คน หรือไม่มีเลย พร้อมระบุว่า เรามีโอกาสพูดคุยกับพอล วีแลนโดยตรงในช่วง 24 ชั่วโมงที่ผ่านมา และขอพูดง่ายๆ ว่าเขามีความเมตตาอย่างล้นเหลือ รวมถึงมีความกล้าหาญเป็นพิเศษด้วยฃ

เมื่อวันพฤหัสบดี (8 ธ.ค.) วีแลนแสดงความผิดหวังที่เขาไม่ถูกปล่อยตัว และเรียกร้องให้ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ดำเนินการโดยเร็วที่สุด

โธมัส วอร์ริก จากสภาแอตแลนติก ระบุว่า รัสเซียมีใครบางคนในใจที่ต้องการกลับคืน และจะแลกกับการปล่อยตัววีแลน

การแลกเปลี่ยนตัวนักโทษครั้งนี้ รัฐบาลสหรัฐฯถูกตั้งคำถามว่า เป็นการแลกเปลี่ยนที่ยุติธรรมหรือไม่ กับการแลกตัวพ่อค้าความตายกับนักบาสเกตบอลที่ถูกจับฐานครอบครองน้ำมันกัญชาเพียง 1 กรัม และไม่ได้ตัววีแวนมาด้วย

อจอห์น โบลตันดีตที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติของทำเนียบขาว  ประณามข้อตกลงด้งกล่าวว่าไม่ใช่การแลกเปลี่ยนแต่เป็นการยอมจำนนของรัฐบาลไบเดน พร้อมระบุว่า ผู้ก่อการร้ายและรัฐอันธพาลทั่วโลกจะรับทราบเรื่องนี้ และจะเป็นอันตรายต่อชาวอเมริกันคนอื่นๆ ในอนาคต

เควิน แมคคาร์ธี ที่เตรียมจะขึ้นเป็นประธานสภาผู้แทนราษฎรในเดือนมกราคม แลกเปลี่ยนนักโทษ โดยไม่ได้มีวีแลนรวมอยู่ด้วย เป็นการกระทำที่ "ไร้เหตุผล" และเป็น "ของขวัญแด่ วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย

วุฒิสมาชิกบ็อบ เมเนนเดซ ประธานคณะกรรมาธิการวิเทศสัมพันธ์ของวุฒิสภา เตือนว่าข้อตกลงที่ไม่เท่าเทียมกัน อาจกระตุ้นแรงจูงใจให้สหรัฐฯเสียเปรียบระบอบการปกครองอื่นๆ ในการต่อรอง และรัฐบาลสหรัฐฯ ควรตระหนักว่าเรามีปัญหาร้ายแรงเกี่ยวกับการจับตัวประกันชาวอเมริกัน และการปล่อยบูต กลับสู่โลกเป็นการตัดสินใจที่น่าวิตกอย่างยิ่ง

ไมเคิล แมคคอล สมาชิกพรรครีพับลิกัระดับสูงของคณะกรรมาธิการกิจการต่างประเทศของสภากล่าวว่า การแลกเปลี่ยนตัวบูตกับไกรเนอร์ มีแต่จะทำให้ปูตินกล้าจับชาวอเมริกันผู้บริสุทธิ์เพื่อใช้เป็นตัวประกันทางการเมืองต่อไป

อย่างไรก็ตามโธมัส วอร์ริก ระบุว่า การแลกเปลี่ยนตัวนักโทษอาจไม่ใช่ชัยชนะที่ชัดเจนสำหรับปูติน เพราะรัสเซียไม่ได้ต้องการตัวบูตกลับมาจริงๆ แต่ต้องการกักขังเขาไว้ เพื่อไม่ให้เขาพยายามกลับเข้าสู่ธุริกิจอาวุธให้ให้กลายเป็นความอับอายสำหรับรัฐบาลปูติน

ขณะที่วลาดิมีร์ โอเชคคิน (Vladimir Osechkin)  อดีต ส.ส. รัสเซียซึ่งเป็นผู้นำการสืบสวนของรัฐสภาเกี่ยวกับบูต ระบุว่า ที่ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูตินต้องการตัวบูตกลับมา เพราะเกรงว่า บูตจะเปิดเผยสิ่งเขารู้เกี่ยวกับหน่วยข่าวกรองของรัสเซียที่ช่วยเหลือองค์กรก่อการร้ายและและการก่อวินาศกรรมในต่างประเทศ

ทีมข่าวต่างประเทศ TNN ช่อง 16 รายงาน