วิเคราะห์สิทธิบำนาญ-บำเหน็จชราภาพ ประกันสังคม 2567 เงื่อนไข-วิธีคำนวณ

บำนาญและบำเหน็จชราภาพจากประกันสังคม สิทธิประโยชน์สำคัญเมื่อเกษียณ

เมื่อผู้ประกันตนในระบบประกันสังคมอายุครบ 55 ปีบริบูรณ์และสิ้นสุดการเป็นผู้ประกันตน พวกเขาจะมีสิทธิได้รับเงินชราภาพจากกองทุนประกันสังคม ซึ่งแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ บำนาญชราภาพและบำเหน็จชราภาพ ในบทความนี้เราจะมาวิเคราะห์เงื่อนไข รูปแบบ และตัวอย่างการคำนวณของสิทธิประโยชน์ทั้งสองแบบอย่างละเอียด

บำนาญชราภาพ: เงินรายเดือนตลอดชีวิต

ผู้ประกันตนที่จ่ายเงินสมทบครบ 180 เดือน หรือ 15 ปีขึ้นไป จะได้รับเงินบำนาญชราภาพเป็นรายเดือนตลอดชีวิต ในอัตรา 20% ของค่าจ้างเฉลี่ย 60 เดือนสุดท้ายก่อนเกษียณ แต่ไม่เกิน 15,000 บาท และหากจ่ายเงินสมทบเกิน 180 เดือน จะได้รับเงินเพิ่มอีก 1% ของค่าจ้างเฉลี่ยทุกๆ 12 เดือนที่จ่ายเกิน 

ตัวอย่างเช่น นาย ก. จ่ายเงินสมทบมา 20 ปี (240 เดือน) โดยมีค่าจ้างเฉลี่ย 60 เดือนสุดท้ายเท่ากับ 12,000 บาท เขาจะได้รับบำนาญชราภาพพื้นฐาน 20% ของ 12,000 บาท เท่ากับ 2,400 บาทต่อเดือน และได้รับเงินเพิ่มอีก 1% จากที่จ่ายเงินสมทบเกิน 180 เดือนอีก 60 เดือน (240-180) คิดเป็นเงินเพิ่มอีก 240 บาท รวมเป็นเงินบำนาญชราภาพทั้งหมด 2,640 บาทต่อเดือนไปตลอดชีวิต

บำเหน็จชราภาพ: เงินก้อนจ่ายครั้งเดียว

ส่วนผู้ประกันตนที่จ่ายเงินสมทบไม่ครบ 180 เดือน จะได้รับเป็นเงินบำเหน็จชราภาพแบบจ่ายครั้งเดียว โดยหากจ่ายเงินสมทบน้อยกว่า 12 เดือน จะได้รับเงินคืนเฉพาะส่วนที่ตนเองจ่ายสมทบเท่านั้น แต่ถ้าจ่ายเงินสมทบตั้งแต่ 12 เดือนขึ้นไปแต่ไม่ถึง 180 เดือน จะได้เงินทั้งในส่วนที่ตนเองและนายจ้างจ่ายสมทบ รวมถึงผลประโยชน์ตอบแทนการลงทุนในกองทุนประกันสังคมด้วย  

ยกตัวอย่างนางสาว ข. จ่ายเงินสมทบมา 10 ปี (120 เดือน) และมีค่าจ้างเฉลี่ย 60 เดือนสุดท้ายเท่ากับ 15,000 บาท เธอจะได้รับเงินบำเหน็จชราภาพเป็นก้อน โดยจำนวนเงินจะขึ้นอยู่กับเงินสมทบที่จ่ายทั้งในส่วนของตัวเองและนายจ้างตลอด 120 เดือน รวมกับผลตอบแทนจากการลงทุน

ข้อสังเกตที่ควรทราบ

ประการแรก ผู้ประกันตนจะต้องเลือกรับเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งเท่านั้นระหว่างบำนาญหรือบำเหน็จชราภาพ ไม่สามารถแบ่งรับทั้งสองอย่างได้ 

ประการที่สอง ผู้ประกันตนสามารถตรวจสอบสิทธิที่จะได้รับ ตลอดจนรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเงื่อนไขการรับเงินได้ที่สำนักงานประกันสังคม หรือผ่านทางเว็บไซต์ของสำนักงานประกันสังคม

เงินบำนาญและบำเหน็จชราภาพเป็นสิทธิประโยชน์อันมีค่าที่ผู้ประกันตนจะได้รับเพื่อเป็นหลักประกันรายได้ในวัยเกษียณ โดยจำนวนเงินที่ได้รับจะผันแปรตามระยะเวลาที่จ่ายสมทบและฐานค่าจ้าง ดังนั้นผู้ประกันตนทุกคนจึงควรจ่ายเงินสมทบอย่างสม่ำเสมอเพื่อสะสมสิทธิในการรับบำนาญชราภาพ และหากสามารถจ่ายได้เกิน 180 เดือนก็จะยิ่งได้รับเงินบำนาญในอัตราที่สูงขึ้น การเข้าใจรายละเอียดสิทธิประโยชน์เหล่านี้นับเป็นพื้นฐานสำคัญในการวางแผนการเงินเพื่อการเกษียณที่มั่นคงในอนาคต

ภาพ Getty Images