“เด็กต้องปลอดภัย” เสียงจากชายแดนใต้สู่ข้อเสนอคุ้มครองเด็กระดับชาติ

จากพื้นที่เสี่ยง...สู่แนวทางคุ้มครองเด็กอย่างเป็นระบบ

ตลอด 3 ปีที่ผ่านมา เซฟ เดอะ ชิลเดรน ประเทศไทยร่วมกับภาคีในจังหวัดยะลา ดำเนินโครงการ “การพัฒนาแผนรับมือและการคุ้มครองเด็กในสถานการณ์ฉุกเฉิน ระยะที่ 2” ครอบคลุม 6 ชุมชน 7 โรงเรียน โดยมีผู้เข้าร่วมกว่า 2,000 คน ตั้งแต่ครู นักเรียน ผู้นำชุมชน ไปจนถึงเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น จุดมุ่งหมายของโครงการไม่ใช่เพียงฝึกซ้อมอพยพหรือทำแผนจำลองเท่านั้น หากแต่คือการพัฒนาแนวทางที่สอดคล้องกับความเป็นจริงในพื้นที่เสี่ยง เพื่อสร้างระบบที่ทำงานได้จริงเมื่อต้องเผชิญสถานการณ์ฉุกเฉิน

โครงการได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมแห่งสหภาพยุโรป (ECHO) และร่วมดำเนินการโดยสมาคมเด็กและเยาวชนเพื่อสันติภาพชายแดนใต้ (ลูกเหรียง) กับมูลนิธินูซันตาราเพื่อสิทธิมนุษยชนและการพัฒนา จุดเด่นสำคัญคือการเน้น “การมีส่วนร่วมของเด็ก” และเชื่อมโยงงานในระดับพื้นที่กับกรอบนโยบายระดับชาติ อาทิ ยุทธศาสตร์การปกป้องคุ้มครองเด็กของกรมกิจการเด็กและเยาวชน และยุทธศาสตร์โรงเรียนปลอดภัยของกระทรวงศึกษาธิการ

ไม่ใช่เพียงแผน แต่คือการผลักดันเชิงนโยบาย

จากประสบการณ์ตรงในจังหวัดยะลา โครงการได้นำบทเรียนจากการลงมือทำมาพัฒนาเป็นข้อเสนอเชิงนโยบาย เพื่อให้สามารถขยายผลไปยังจังหวัดอื่นในประเทศไทยและภูมิภาคอาเซียน จุดเน้นคือการผลักดันให้ “การคุ้มครองเด็กในสถานการณ์ฉุกเฉิน” กลายเป็นภารกิจที่รัฐต้องจัดงบประมาณและบุคลากรรองรับอย่างจริงจัง

นายกีโยม ราชู ผู้อำนวยการบริหาร เซฟ เดอะ ชิลเดรน ประเทศไทย ระบุว่า เหตุการณ์แผ่นดินไหวล่าสุดในไทยเป็นเครื่องย้ำเตือนว่าโลกปัจจุบันเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน ดังนั้น การเตรียมความพร้อมของชุมชน โรงเรียน และรัฐจึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อปกป้องสิทธิและชีวิตของเด็กจากทุกสถานการณ์ไม่คาดฝัน

เด็กและชุมชนมีบทบาท ไม่ใช่แค่ผู้รับการช่วยเหลือ

หัวใจของโครงการ คือการสร้างระบบที่ให้เด็ก เยาวชน และอาสาสมัครท้องถิ่นมีบทบาทในการวางแผนและฝึกซ้อมร่วมกับโรงเรียนและชุมชน ไม่ใช่แค่ทำตามแบบแผนที่รัฐกำหนด แต่เป็นการออกแบบร่วมกันจากรากฐานของพื้นที่

กิจกรรมในวันสรุปโครงการมีทั้งการฝึกซ้อมแผนจำลองรับมือเหตุระเบิด การเสวนาระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ และการนำเสนอผลลัพธ์จากพื้นที่จริง โดยเปิดเวทีให้ทุกฝ่ายแสดงบทบาทอย่างเท่าเทียม ไม่เว้นแม้แต่เด็กเล็ก

ปักหมุด “ความปลอดภัยของเด็ก” บนแผนที่นโยบาย

เซฟ เดอะ ชิลเดรน เน้นย้ำว่าความร่วมมือข้ามภาคส่วน — จากท้องถิ่นถึงระดับชาติ — คือกลไกสำคัญในการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ โครงการนี้จึงไม่เพียงเน้นผลลัพธ์ในระดับชุมชน แต่ยังวางรากฐานให้เกิด “การลงทุนในระบบคุ้มครองเด็ก” ที่ยั่งยืน เพื่อรับมือกับทุกวิกฤตที่จะเกิดขึ้น