นักธรณีวิทยา ชี้ “ร่องลึกคูริล” รัสเซีย เคลื่อนตัวเร็วที่สุดของโลก

ศาสตราจารย์ ดร.สันติ ภัยหลบลี้ อาจารย์ประจำภาควิชาธรณีวิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดเผยถึงเหตุการณ์แผ่นดินไหวขนาด 8.8 แมกนิจูด บริเวณคาบสมุทรคัมชัตกา ว่า มีจุดกำเนิดจาก “ร่องลึกคูริล” (Kuril Trench) ในมหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งเป็นเขตรอยต่อของแผ่นเปลือกโลกที่มีการมุดตัวระหว่างแผ่นเปลือกโลก “โกโกส” (Kokos Plate) กับแผ่นเปลือกโลกแปซิฟิก โดยการมุดตัวลักษณะนี้ถือเป็นแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหวที่มีพลังสูงกว่ารอยเลื่อนผิวโลกทั่วไป และสามารถสร้างแรงสั่นสะเทือนขนาดใหญ่ระดับ 8-9 แมกนิจูดได้เป็นประจำ รวมถึงมีศักยภาพในการก่อให้เกิดคลื่นสึนามิ

สำหรับ “ร่องลึกคูริล” เคยสร้างประวัติศาสตร์แผ่นดินไหวขนาดใหญ่เมื่อปี พ.ศ. 2495 โดยมีขนาดความรุนแรง 9.0 แมกนิจูด ซึ่งนับเป็นแผ่นดินไหวรุนแรงที่สุดอันดับ 4 ของโลกที่มีการบันทึกไว้ อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ในครั้งนั้นมีความเสียหายน้อย เนื่องจากพื้นที่บริเวณดังกล่าวยังไม่มีการตั้งถิ่นฐานของประชากร

ศาสตราจารย์สันติยังกล่าวว่า แผ่นเปลือกโลกแปซิฟิกซึ่งเป็นแผ่นหลักที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์นี้ นับเป็นแผ่นเปลือกโลกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและเคลื่อนที่เร็วที่สุดในโลก ทำให้พื้นที่โดยรอบที่อยู่ในแนวการเคลื่อนที่มีความเสี่ยงต่อการชนและมุดตัวกับแผ่นเปลือกโลกอื่นอยู่เสมอ

สำหรับประเทศไทย ศาสตราจารย์สันติยืนยันว่า เหตุแผ่นดินไหวในคาบสมุทรคัมชัตกาครั้งนี้จะไม่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อไทย อย่างไรก็ตาม ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ระบุว่า การเลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลกในครั้งนี้ อาจทำให้เกิดอาฟเตอร์ช็อกตามมาในช่วง 1-2 วัน โดยคาดว่าจะมีความรุนแรงลดลงประมาณ 1 ระดับ หรืออยู่ที่ราว 7.8 แมกนิจูด ซึ่งยังถือว่าเป็นระดับที่สามารถก่อให้เกิดคลื่นสึนามิ หรือสร้างความเสียหายได้หากเกิดบนผืนดิน

ในประเด็นผลกระทบต่อรอยเปลือกโลกใกล้ประเทศไทย เช่น รอยลึกสุมาตรา ศาสตราจารย์สันติยืนยันว่า ไม่มีความเชื่อมโยงหรือผลกระทบโดยตรง โดยแผ่นดินไหวในรอยลึกสุมาตราเคยเกิดขึ้นอย่างรุนแรงเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2547 ซึ่งเป็นเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่อันดับ 3 ของโลก และก่อให้เกิดความเสียหายร้ายแรงต่อภาคใต้ฝั่งอันดามันของไทย โดยตามข้อมูลเชิงธรณีวิทยา เหตุการณ์ในลักษณะนี้จะเกิดขึ้นเป็นรอบทุก 300 ปี ซึ่งจากการประเมินรอบเวลาที่ผ่านมายังอยู่ในเกณฑ์ที่ไม่น่าวิตก