ซื้อของออนไลน์ แก้เครียดได้จริง รู้จัก Retail therapy

Retail Therapy คือ การที่เราซื้อของตามอารมณ์จะเบื่อ เหงา ไม่มีอะไรทำก็เลยใช้ช้อปปิ้งซะเลย ยิ่งในปัจจุบันการช้อปปิ้งออนไลน์ทำได้ง่ายๆ แค่ปลายนิ้วทุกอย่างสะดวกไปหมด รู้ตัวอีกทีก็มีกล่องพัสดุเต็มหน้าบ้าน เต็มโต๊ะทำงาน

ถ้าลองสังเกตตัวเองจะพบว่าเราอาจชอบช้อปปิ้งมากเป็นพิเศษในช่วงที่เครียด ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการทำงาน เจอเรื่องปวดหัวในครอบครัว หรือปัญหาอื่น ๆ อาการนี้เป็นเพราะเราอยากตอบสนองความต้องการลึก ๆ บางอย่างในตัวเอง เพราะสภาวะจิตใจตอนนั้นอาจรู้สึกไม่มีอำนาจในการจัดการอะไรให้สำเร็จหรือสมบูรณ์ สัมผัสกับความรู้สึกไม่มั่นคง

เช่น เราต้องทำงานที่ได้รับมอบหมายมาอย่างไม่เต็มใจ นี่คือการเผชิญสิ่งที่เลือกไม่ได้ การช้อปปิ้งจะช่วยเข้ามาเติมเต็มภาวะการควบคุมได้ตรงนั้น ให้เรารู้สึกได้มีอำนาจจากการซื้อ อำนาจจากการได้เลือกตามใจตัวเอง มันจะสร้างความรู้สึกว่าเราจัดการตัวเองได้ โดยเฉพาะการซื้อเสื้อผ้าที่ได้หยิบอะไรบางอย่างมาใส่ตัว จะเป็นเหมือนการถมความรู้สึกว่างเปล่านั่นเอง เราจึงรู้สึกมีความสุขที่ตัวเองได้เลือกสิ่งที่ต้องการ อยากได้สีนี้ แบบนี้ ถ้าไม่มีก็เดินออกจากร้านได้เพราะเราอยู่ในฐานะที่จะปฏิเสธอะไรต่าง ๆ ได้ ในขณะที่ส่วนอื่น ๆ ของชีวิตเราอาจทำไม่ได้

มีงานวิจัยเกี่ยวกับ Retail therapy ของ Selin Atalay and Margaret Meloy ที่ลงใน the Journal of Psychology and Marketing ชี้ให้เห็นว่า “การช้อปปิ้งช่วยทำให้เราอารมณ์ดีขึ้น” และถึงแม้ว่าจะเป็นการสร้างความสุขแค่ชั่วคราว แต่ก็สามารถกระตุ้นตัวเราให้มีชีวิตชีวา คลายความเศร้าและลดความเครียดได้ดีทีเดียว

ความสุขจากการช้อปปิ้งกลายเป็นของมีราคาที่เราต้องจ่าย เวลาที่เราซื้อของด้วยอารมณ์เรามักจะตัดสินใจได้เร็ว เอาความพอใจเป็นที่ตั้งไม่ใช่ความจำเป็น บางทีก็หมดเงินไปเยอะมากโดยไม่รู้ตัว แต่ในงานวิจัยก็มีบอกเหมือนกันนะว่า “ถึงแม้ว่าการซื้อของด้วยอารมณ์จะทำให้เราตัดสินใจอย่างรวดเร็ว แต่หากซื้อของเพื่อตัวเองจะไม่ค่อยรู้สึกเสียใจทีหลัง” เพราะว่าจุดมุ่งหมายของ Retail therapy คือความสบายใจ เราซื้อเพราะเราชอบและมันดีต่อตัวเรา

อย่างไรก็ตาม เราควรกำหนดการใช้จ่ายแต่ละครั้งเอาไว้ด้วย ว่าเรามีกำลังพอที่จ่ายหรือเปล่า เราอาจจะไม่รู้สึกผิดกับของที่ซื้อมา แต่เราอาจต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายที่เกินความจำเป็นของเรา กลายเป็นหนี้สินที่ต้องมาตามจ่ายที่หลังแบบนี้ก็ยิ่งเครียดได้เหมือนกัน