คนไทยจ่ายรถไฟฟ้าแพง ? อวสานส่วนต่อขยาย 15 บาท เทียบราคาญี่ปุ่นต่างแค่ไหน ?
วันที่ 1 พ.ย. ที่ผ่านมา เป็นวันแรกของการปรับราคาค่าโดยสารรถไฟฟ้า BTS เส้นทางส่วนต่อขยาย จากเดิม 15 บาทตลอดสาย กลายเป็นคิดตามระยะทางแทน ตั้งแต่ 17 บาท ไปจนถึงสูงสุด 45 บาท
พูดง่าย ๆ คือ หากเราต้องเดินทางจากสถานีเคหะฯ ไปสถานีอ่อนนุช ซึ่งเป็นเส้นทางส่วนต่อขยาย จากเดิมซื้อตั๋วโดยสารเที่ยวเดียวอยู่ที่ 15 บาท ตอนนี้ เราต้องจ่ายอยู่ที่ 45 บาทแทน ซึ่งหากต้องเดินทางไปอีก 26 สถานีหลักของ BTS จะต้องบวกราคาเพิ่มไปด้วย โดยสูงสุดไม่เกิน 65 บาทต่อเที่ยว
คนไทยจ่ายค่าโดยสารแพง ?
การปรับราคาขึ้นครั้งนี้ ส่งผลให้เกิดการแบกภาระค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นของคนไทย จนก่อให้เกิดคำถามว่า เราจ่ายค่าโดยสารรถไฟฟ้าแพงเกินไปหรือไม่ ?
หากเรานำค่าโดยสาร BTS ของไทย ลองไปเทียบกับราคารถไฟฟ้าของญี่ปุ่น จะพบว่า ราคาค่าโดยสารเที่ยวเดียวอยู่ในอัตราใกล้เคียงกัน
เว็บไซต์ Tokyometro ระบุอัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้าต่ำสุด-สูงสุด ณ ตอนนี้ อยู่ที่ 180-330 เยน หรือประมาณ 38-70 บาท
แต่ถ้าหากเทียบกับรายได้ขั้นต่ำของไทยและญี่ปุ่น จะพบว่า ต่างกันมาก โดยค่าแรงขั้นต่ำไทยอยู่ที่ 400 บาทต่อวัน ขณะที่ ญี่ปุ่นเฉลี่ยอยู่ที่ชั่วโมงละ 237 บาท หรือประมาณ 1,896 บาทต่อวัน
เมื่อลองเอาราคาค่าโดยสารแพงสุด รวมระยะทางไป-กลับ มาคำนวณร่วมกับค่าแรงขั้นต่ำ จะพบว่า ราคาค่าโดยสารของญี่ปุ่นจะคิดเป็นค่าใช้จ่ายอยู่ที่ 7.4% ส่วนไทย คือ 32.5%
อวสาน 15 บาทตลอดสาย ทำ กทม. ขาดทุนปีละ 6,000 ล้านบาท
การปรับราคาเส้นทางส่วนต่อขยายครั้งนี้ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะช่วงเวลาที่ผ่านมา การเก็บค่าโดยสาร 15 บาทตลอดสาย ทำให้ กทม. ขาดทุนปีละ 6,000 ล้านบาท ส่งผลให้เป็นหนี้สะสมที่ทาง กทม. ต้องจ่ายคดีจ้างเดินรถไฟฟ้าสายสีเขียวอยู่ที่ 32,000 ล้านบาท
ก่อนหน้านี้ ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร เผยว่า การจัดเก็บค่าโดยสารช่วงส่วนต่อขยายอยู่ที่ 15 บาทตลอดสาย ส่งผลให้ปัจจุบัน กทม.ต้องจ่ายค่าจ้างเดินรถประมาณปีละ 8,000 ล้านบาท ขณะที่การเก็บค่าโดยสาร สามารถเก็บได้เพียงประมาณ 2,000 ล้านบาทเท่านั้น
แม้อัตราค่าโดยสารไม่เกี่ยวข้องกับการชำระหนี้โดยตรง แต่ต้องนำงบประมาณส่วนอื่นมาชดเชย ซึ่งอาจไม่เป็นธรรมกับประชาชนที่ไม่ได้ใช้บริการ เนื่องจากเงินที่นำมาใช้ล้วนเป็นเงินภาษี ดังนั้น กทม.จึงจำเป็นต้องปรับโครงสร้างค่าโดยสารใหม่ให้สะท้อนต้นทุนที่แท้จริง
TDRI แนะสร้างระบบค่าโดยสารรวม
TDRI เผยแพร่บทความ “วิบากกรรมคนเมือง ขึ้นค่ารถไฟฟ้าสายสีเขียว สำรวจที่มา-ทางออก” แนะแนวทางการแก้ปัญหา ด้วยการสร้างระบบค่าโโยสารร่วม แทนการขึ้นราคา เพราะเมื่อราคาค่าโดยสารสูงเกินไป ก็จะไม่จูงใจให้คนใช้บริการ การเพิ่มรายได้ของ กทม. อาจไม่เกิดขึ้นจริง เนื่องจากผู้โดยสารลดลง
“รถไฟฟ้าสายสีเขียวเป็นรถไฟฟ้าระบบที่ กทม. ดูแลมาตั้งแต่ต้น แต่กลับพิจารณาการลงทุนและการบริหารจัดการเป็น 3 โครงการย่อย และไม่ได้นำการกำหนดค่าโดยสารแบบเป็นโครงข่ายเดียว มาเป็นต้นแบบในการคิดค่าโดยสารที่เหมาะสม”
“การแก้ปัญหานี้อาจไม่ได้อยู่ที่การขึ้นราคาค่าโดยสารส่วนต่อขยายเพื่อเพิ่มรายได้โดยตรง แต่ควรมุ่งไปที่การทำให้ผู้โดยสาร ใช้ระบบมากขึ้นในระยะยาว ผ่านการปรับโครงสร้างค่าโดยสารให้ “เป็นธรรมและโปร่งใส” มากกว่า” ส่วนหนึ่งของบทความเขียนระบุไว้
ปัจจุบัน กำลังมีกฎหมายสำคัญ 2 ฉบับที่กำลังจะมีผลบังคับใช้ ได้แก่ พ.ร.บ. การขนส่งทางราง พ.ศ. .... และ พ.ร.บ. การบริหารจัดการระบบตั๋วร่วม พ.ศ. .... ซึ่งเป็นกฎหมายสำคัญในการกำกับดูแลทั้งอัตราค่าโดยสารของรถไฟฟ้า และการกำหนดค่าโดยสารร่วม ในการเดินทางเชื่อมต่อระหว่างระบบรถไฟฟ้าด้วยกันเอง และระหว่างระบบรถไฟฟ้าและขนส่งสาธารณะรูปแบบอื่น
แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
https://www.bts.co.th/information/information-views.html?id=7BDgmRHACKvTVelgxoMoVA==
https://www.tokyometro.jp/en/ticket/regular/index.html
https://tdri.or.th/2025/10/green-line-fare-hike-article/
https://www.tnnthailand.com/wealth/215472/
https://www.facebook.com/share/p/14TggCSjMfT/
Tag
ยอดนิยมในตอนนี้