ฉีดโบท็อกอันตรายจริงไหม รู้จักกลไกการออกฤทธ์ของโบท็อก จากสถาบันโรคผิวหนัง กรมการแพทย์

นายแพทย์สกานต์ บุนนาค รองอธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่าผลลัพธ์จากการทำงานของ  โบท็อก คือช่วยลดริ้วรอยที่เกิดจากการแสดงสีหน้าซ้ำๆ เช่น ริ้วรอยหน้าผาก หว่างคิ้ว หรือตีนกาให้จางลง ปรับลดขนาดกล้ามเนื้อช่วยให้ขนาดกล้ามเนื้อที่แข็งแรง เช่น กล้ามเนื้อกราม ทำให้นิ่มลงช่วยให้ใบหน้าดูเรียวขึ้น และโบท็อกยังสามารถใช้ในทางการแพทย์เพื่อลดภาวะเหงื่อออกมากผิดปกติอีกด้วย

แพทย์หญิงประภาวรรณ เชาวะวณิช นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ สถาบันโรคผิวหนัง กล่าวว่า กลไกการทำงานของโบท็อกเริ่มจากการจับกับปลายประสาทเมื่อฉีดโบท็อกเข้าสู่บริเวณกล้ามเนื้อ ตัวยาจะออกฤทธิ์จับกับปลายเซลล์ประสาทที่ควบคุมกล้ามเนื้อ การยับยั้งการหลั่งสารสื่อประสาท ซึ่งโบท็อกจะยับยั้งการหลั่งสารสื่อประสาทที่ชื่อว่า อะเซทิลโคลีน (Acetylcholine) ซึ่งทำหน้าที่ส่งสัญญาณจากเซลล์ประสาทไปยังกล้ามเนื้อ และกลไกลสุดท้าย คือการทำให้กล้ามเนื้อคลายตัว เมื่อสารสื่อประสาทถูกยับยั้ง กล้ามเนื้อบริเวณนั้นจะไม่สามารถรับคำสั่งจากเซลล์ประสาท ทำให้กล้ามเนื้อหยุดทำงานชั่วคราวและเกิดการคลายตัว 

โบท็อกถูกออกแบบมาเพื่อ ยับยั้งการส่งสัญญาณประสาท กล้ามเนื้อชั่วคราว โดยการปิดกั้นสารสื่อประสาท อะเซทิลโคลีน (Acetylcholine) ทำให้กล้ามเนื้อบริเวณที่ฉีด คลายตัวและหยุดหดเกร็งชั่วคราว นี่คือหลักการที่แพทย์นำมาใช้เพื่อลดริ้วรอย, ปรับรูปหน้า หรือแม้แต่รักษาภาวะกล้ามเนื้อเกร็งผิดปกติบางโรค

อย่างไรก็ตาม ความปลอดภัยขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ขนาดยาและตำแหน่งที่ฉีด (ถ้าฉีดมากเกินไปหรือฉีดผิดตำแหน่ง อาจเกิดผลข้างเคียงได้ เช่น หนังตาตก, ยิ้มไม่สมมาตร)  ประสบการณ์ของแพทย์ผู้ฉีด คุณภาพของตัวยา

นายแพทย์วีรวัต อุครานันท์ ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง กล่าวเพิ่มเติม ก่อนเฉีดโบท็อกซ์ทุกครั้ง ผู้รับบริการควรตรวจสอบว่าผลิตภัณฑ์เป็นของแท้และผ่านการขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้อง พร้อมระบุยี่ห้อ เลขทะเบียน เลขล็อต และวันหมดอายุชัดเจน ผู้ปฏิบัติการต้องเป็นแพทย์ที่มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ และให้ข้อมูลเกี่ยวกับแผนการรักษา ปริมาณหน่วย ผลลัพธ์ที่คาดหมาย และความเสี่ยงอย่างครบถ้วน สถานพยาบาลต้องได้รับอนุญาตตามกฎหมาย มีมาตรฐานด้านความสะอาด ระบบควบคุมการติดเชื้อ และอุปกรณ์ฉุกเฉินเพียงพอ อุปกรณ์ที่ใช้ทั้งหมด เข็มและกระบอกฉีด ต้องเป็นของใหม่ ปลอดเชื้อ และเปลี่ยนทุกครั้งก่อนทำหัตถการ ภายหลังการฉีด ควรได้รับเอกสารคำแนะนำการดูแลและกำหนดนัดติดตามผล เพื่อประเมินความปลอดภัยและประสิทธิผลของการรักษาอีกครั้ง