เยาวชนยุโรปคว้ารางวัล Earth Prize 2025 ด้วยนวัตกรรมผลิตน้ำสะอาดด้วยแนวคิดใหม่
โทมัส แชร์มัก (Tomáš Šermák) วัย 18 ปี จากสาธารณรัฐเช็ก และอันนา โพดมานิกกา (Anna Podmanická) วัย 19 ปี จากสโลวาเกีย กลายเป็นผู้ชนะรางวัล The Earth Prize ระดับทวีปยุโรป ประจำปี 2025 จากผลงาน “PURA” อุปกรณ์ต้นแบบผลิตน้ำสะอาดที่ผสานเทคโนโลยีพลาสมาเย็นกับการเร่งปฏิกิริยาด้วยแสง เพื่อแก้ไขปัญหามลพิษในแหล่งน้ำและเพิ่มความปลอดภัยของน้ำดื่ม
นับเป็นครั้งแรกที่ผู้เข้าประกวดจากเช็กเกียและสโลวาเกียคว้ารางวัลระดับนี้ โดยโครงการของพวกเขาถูกคัดเลือกจากข้อเสนอนับพันรายการทั่วทั้งยุโรป โทมัสและอันนาได้รับเงินรางวัล 12,500 ดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 11,300 ยูโร หรือ 420,700 บาท พร้อมโอกาสขยายโครงการในระดับต้นแบบที่ใหญ่ขึ้น และการสนับสนุนเชิงเทคนิคจากผู้เชี่ยวชาญในโครงการ The Earth Prize
นวัตกรรมผลิตน้ำสะอาด PURA ใช้เทคโนโลยีพลาสม่าเย็นเพื่อทำลายแบคทีเรียและสารมลพิษที่ดื้อต่อยาปฏิชีวนะ ร่วมกับการเร่งปฏิกิริยาด้วยแสงที่ช่วยสลายสารเคมีอันตรายโดยอาศัยพลังงานแสง เช่น แสงอาทิตย์ ทั้งคู่คือนักประดิษฐ์กลุ่มแรกที่ผนวกสองเทคโนโลยีนี้เข้าด้วยกันในอุปกรณ์เดียว
แม้จะยังเป็นเพียงต้นแบบขนาดเล็กที่ใช้กับครัวเรือน แต่เป้าหมายระยะยาวของพวกเขาคือการพัฒนาอุปกรณ์ในระดับอุตสาหกรรม เพื่อใช้งานจริงในโรงบำบัดน้ำเสีย ซึ่งสามารถรับมือกับมลพิษประเภทสารเคมีอันตรายตลอดกาล (PFAS) หรือสารอัลคิลเพอร์ฟลูออริเนตและโพลีฟลูออไรด์ สารเคมีสังเคราะห์ที่มนุษย์สร้างขึ้นมาโดยเฉพาะเพื่อใช้ในอุตสาหกรรมและผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิด และยาปฏิชีวนะตกค้างที่โรงบำบัดแบบดั้งเดิมไม่สามารถกำจัดได้
รายงานของสำนักงานสิ่งแวดล้อมยุโรป แหล่งน้ำใต้ดินกว่า 60% ของยุโรปอยู่ในภาวะเสื่อมโทรม และราว 25% ปนเปื้อนสารเคมี ทั้งที่น้ำใต้ดินคือแหล่งน้ำดื่มหลักของชาวยุโรปถึงสองในสาม
นอกจากคว้ารางวัล The Earth Prize ในอีกไม่กี่วันข้างหน้า ทั้งสองจะได้ลุ้นผลการประกาศรางวัล The Earth Prize ระดับโลก ซึ่งจะเปิดให้สาธารณชนร่วมลงคะแนนเสียงในวันที่ 13 เมษายน และประกาศผลในวันคุ้มครองโลก 22 เมษายนนี้ “ผมยังคงมีความหวังและพยายามอธิบายไอเดียนี้ให้ผู้คนเข้าใจให้ได้มากที่สุด แม้มันจะไม่ใช่แนวคิดที่เข้าใจง่าย แต่ผมเชื่อว่าเราทำได้” โทมัส แชร์มั กล่าวเพิ่มเติม