รู้หรือไม่ ? เคยมีหิมะตกในซาฮารา แล้วหิมะตกในทะเลทรายได้อย่างไร

เมื่อพูดถึงทะเลทรายซาฮารา ภาพที่หลายคนนึกถึงคงเป็นผืนทรายที่ร้อนระอุ แห้งแล้ง หรือแสงแดดเจิดจ้า ฟังดูเป็นสภาพแวดล้อมที่ห่างไกลจากการเกิดหิมะตก แต่รู้หรือไม่ว่าเคยมีหิมะตกที่พื้นที่แห่งนี้ คำถามคือหิมะเกิดขึ้นในทะเลทรายได้อย่างไร ?

ข้อมูลเบื้องต้นของทะเลทรายซาฮารา

ทะเลทรายซาฮารา ถือเป็นทะเลทรายที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีพื้นที่ประมาณ 9 ล้านตารางกิโลเมตร ครอบคลุม 10 ประเทศในภูมิภาคแอฟริกาเหนือ ได้แก่ แอลจีเรีย ชาด อียิปต์ ลิเบีย มาลี มอริเตเนีย โมร็อกโก ไนเจอร์ ซูดาน ตูนิเซีย รวมถึงครอบคลุมในดินแดนพิพาทกลางทะเลทรายอย่างเวสเทิร์นซาฮารา (Western Sahara) 

สำหรับเขตพื้นที่ของทะเลทรายซาฮารา ทิศตะวันตกจะล้อมรอบด้วยมหาสมุทรแอตแลนติก ทิศตะวันออกติดกับทะเลแดง ทิศเหนือติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทิศใต้ติดกับและซาเฮล (Sahel) ซึ่งเป็นพื้นที่กึ่งแห้งแล้ง เขตเปลี่ยนผ่านระหว่างทะเลทรายซาฮาราและทุ่งหญ้าสะวันนา โดยทั่วไปแล้วอุณหภูมิในทะเลทรายซาฮาราจะสูงมาก เฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 38 - 46 องศาเซลเซียส หรืออาจจะมากกว่า 50 องศาเซลเซียสได้

การเกิดหิมะในทะเลทรายซาฮารา

ทั้งนี้สำหรับการที่หิมะจะตกมีเงื่อนไขทางสภาพอากาศ 2 ประการ คือ อากาศชื้น และ อุณหภูมิที่เย็น เมื่อพิจารณาจากข้อมูลข้างต้นแล้ว เป็นเรื่องยากที่หิมะจะตกในทะเลทรายซาฮารา อย่างไรก็ตาม แม้โดยทั่วไปแล้วอุณหภูมิในทะเลทรายซาฮาราจะสูง แต่ก็อาจเกิดอุณหภูมิที่หนาวเย็นได้ โดยเฉพาะในช่วงกลางคืนของฤดูหนาว เนื่องมาจาก 2 สาเหตุหลัก คือ ผิวดินเปลือยและท้องฟ้าไม่มีเมฆปกคลุม

นอกจากนี้ พื้นผิวหินและทรายในทะเลทราย จะกักเก็บความร้อนได้ไม่ดี เมื่อพระอาทิตย์ตกดิน ความร้อนที่ถูกดูดซับในระหว่างวันจะระเหยออกสู่ชั้นบรรยากาศอย่างรวดเร็ว ในขณะเดียวกันการที่เหนือทะเลทรายไม่มีเมฆปกคลุม ก็เหมือนไม่มีฉนวนตามธรรมชาติคอยช่วยกักเก็บความร้อน จึงทำให้ความร้อนระบายออกได้อย่างรวดเร็วและส่งผลให้อุณหภูมิเย็นลงอย่างรวดเร็วในเวลากลางคืน ทั้งนี้มีการบันทึกอุณหภูมิต่ำสุดในทะเลทรายซาฮาราไว้ที่ -14 องศาเซลเซียสในช่วงฤดูหนาว เดือนมกราคม 2005 ในพื้นที่ประเทศแอลจีเรีย

ในช่วงฤดูหนาว รูปแบบการไหลเวียนของอากาศจะดึงอากาศเย็นและชื้นจากจากมหาสมุทรแอตแลนติก และทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ไปทางตอนเหนือของทะเลทรายซาฮารา ส่งผลให้ในฤดูหนาว ปริมาณน้ำฝนในทะเลทรายซาฮาราจะสูงขึ้นตามแนวขอบของทะเลทราย ทำให้อากาศมีความชื้นมากขึ้น จากนั้นเมื่ออากาศถูกบังคับให้ลอยขึ้นไปบนสภาพภูมิประเทศสูง เช่น เทือกเขาแอตลาสในประเทศโมร็อกโกและแอลจีเรีย ความชื้นในอากาศอาจถูกควบแน่นเป็นหยดน้ำ หากอากาศเย็นเพียงพอ น้ำเหล่านี้ก็อาจกลายเป็นผลึกหิมะ เมื่อผลึกหิมะก่อตัวและสะสมมากขึ้น พวกมันก็ทำให้เกิดหิมะตกลงมาได้ 

ดังนั้นภายใต้สภาพอากาศเช่นนี้ และในพื้นที่ภูเขา ในทะเลทรายซาฮาราก็สามารถเกิดหิมะได้เป็นครั้งคราว เช่น ในวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 1979 เกิดหิมะตกในพื้นที่ทะเลทรายซาฮารา บริเวณเมืองไอน์ เซฟรา (Aïn Séfra) ประเทศแอลจีเรีย แต่ว่าหิมะละลายไปภายในระยะเวลาเพียงประมาณ 30 นาทีเท่านั้น หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อเร็ว ๆ นี้คือในปี 2022 ก็เกิดหิมะตกในเมืองไอน์ เซฟราเช่นกัน

นับว่าเป็นอีกหนึ่งเหตุการณ์ที่หลาย ๆ คนคาดไม่ถึง แต่ธรรมชาติบนโลกของเรา ก็มักจะสร้างสรรค์ปรากฏการณ์ที่คาดไม่ถึงอยู่บ่อยครั้งอยู่แล้ว หวังว่าปรากฏการณ์หิมะตกในทะเลทรายซาฮาราที่หยิบมานำเสนอ อาจจะทำให้หลาย ๆ คนพิจารณาดูธรรมชาติบนโลกของเราลึกซึ้งมากขึ้น

ที่มาข้อมูล TheConversation

ที่มารูปภาพ Reuters