โควิด-19 : เศรษฐกิจโลกจะฟื้นตัวได้อย่างไรหลังวิกฤตไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ นี่คือความเป็นไปได้ 4 รูปแบบ

เศรษฐกิจจะฟื้นตัวได้อย่างไร และด้วยรูปแบบไหน

ตามหลักทฤษฎีเศรษฐศาสตร์ หากตัวเลขผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศหรือจีดีพี หดตัวลงในระยะ 2 ไตรมาสติดต่อกัน ถือว่าประเทศนั้น เข้าสู่ภาวะเศรษฐกิจถดถอย

ไอเอ็มเอฟ คาดว่า ผลกระทบที่แย่ที่สุดจะเกิดขึ้นในไตรมาสที่ 2 ของปี 2020 และก็หวังว่าจะเริ่มฟื้นตัวในครึ่งหลังของปี เมื่อบริษัทและร้านค้าต่าง ๆ เริ่มกลับมาเปิดทำการอีกครั้ง

แต่หากมาตรการล็อกดาวน์ยังดำเนินต่อไปในครึ่งหลังของปี ภาวะเศรษฐกิจที่ถดถอยอาจแย่กว่าเดิมเป็น 2 เท่า และก็จะยิ่งฟื้นตัวช้าเข้าไปอีก

ดังนั้นเราอาจจะเห็นกราฟรูปแบบการฟื้นตัวที่นักเศรษฐศาสตร์อธิบายกันโดยใช้ตัวอักษรตัว V, U, W หรือตัว L

• ธนาคารโลกคาดพิษโควิด-19 อาจฉุดเศรษฐกิจไทยตกต่ำมากเป็นอันดับ 2 ในเอเชีย-แปซิฟิก
• เศรษฐกิจไทยจะไปได้แค่ไหนในไตรมาส 1 หลังไวรัสโควิด-19 ทำท่องเที่ยวอ่วม
• ธุรกิจขาขึ้นในช่วงเศรษฐกิจขาลงผลพวงไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่
• วิกฤตโควิด-19 ทำเศรษฐกิจไทยเลวร้ายสุดนับแต่วิกฤตต้มยำกุ้ง 2540

การฟื้นตัวเป็นรูปตัว V

นี่ถือเป็นรูปแบบการฟื้นตัวที่ดีที่สุด ตกสู่จุดต่ำสุดแล้วก็พุ่งขึ้นทันที

"หากเราสามารถควบคุมการระบาดใหญ่ได้ เราอาจจะเห็นการถดถอยของเศรษฐกิจในรูปตัว V เพราะว่าหลังคลายมาตรการล็อกดาวน์ การเจริญเติบโตของเศรษฐกิจจะกลับไปสู่ระดับเดิมได้" พอล กรูนวอล์ด หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์จากบริษัทเอสแอนด์พี โกลบอล เรตติงส์ (S&P Global Ratings) ในนครนิวยอร์ก บอกกับบีบีซี

เขาบอกว่าหากมีการยกเลิกการเว้นระยะห่างทางสังคมอย่างรวดเร็ว หรือว่าคิดค้นวัคซีนหรือหาทางรักษาโรคสำเร็จ เศรษฐกิจจะกลับไปดีเหมือนเดิมอย่างรวดเร็ว

บริษัทเอสแอนด์พี โกลบอล เรตติงส์ คาดว่า เศรษฐกิจในไตรมาสที่ 2 ของปีนี้จะหดตัว 9 เปอร์เซ็นต์ ดังนั้นกรูนวอล์ดบอกว่า เขาไม่คิดว่าเศรษฐกิจทั้งปีจะฟื้นตัวได้รวดเร็ว

การฟื้นตัวเป็นรูปตัว U

นี่เป็นรูปแบบการฟื้นตัวที่น่าจะเป็นไปได้ที่สุด

บริษัทเอสแอนด์พี โกลบอล เรตติงส์ คาดว่าในปีนี้เศรษฐกิจจะหดตัว2.4 เปอร์เซ็นต์ ตามด้วยการเจริญเติบโตที่ 5.9 เปอร์เซ็นต์ในปี 2021

อีเลนา ดักการ์ จากบริษัทมูดีส์ อินเวสเตอร์ เซอร์วิสเซส (Moody's Investors Services) ในนครนิวยอร์ก ก็เห็นตรงกัน บริษัทเธอมองว่าวิกฤตโควิด-19 จะทำให้เศรษฐกิจย่ำแย่ไปจนถึงทั้งปี 2021 โดยดักการ์ บอกว่า เศรษฐกิจในช่วงครึ่งหลังของปีนี้จะไม่ดีขึ้นเพราะว่าผลผลิตทางเศรษฐกิจในครึ่งปีแรกเสียหายไปแล้ว

อย่างไรก็ตาม เธอเห็นว่าเป็นเรื่องดีที่จีนเริ่มคลายมาตรการและฟื้นตัวเศรษฐกิจหนึ่งไตรมาสก่อนประเทศอื่น ๆ ในโลก

"ขึ้นอยู่กับว่าเป็นภาคอุตสาหกรรมไหน มีรายงานหลายชิ้นระบุว่าการผลิตกลับมาอยู่ 45-70 เปอร์เซ็นต์ของความสามารถในการผลิตรวมแล้ว" ดักการ์ กล่าว

อีกอย่าง รัฐบาลก็ออกมาตรการเข้ามาช่วยเหลือเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว "เราเชื่อว่าเมื่อคลายมาตรการล็อกดาวน์แล้ว เศรษฐกิจจะกลับมาเดินอีกครั้ง และจะฟื้นตัวในระดับหนึ่งในช่วงครึ่งหลังของปี"

การฟื้นตัวเป็นรูปตัว W

นี่เป็นรูปแบบการฟื้นตัวที่จะเต็มไปด้วยอุปสรรคขวากหนาม โดยกรูนวอล์ดบอกว่านี่เป็นเพราะยังหาวัคซีนไม่ได้ และยังไม่สามารถคิดวิธีรักษาโรคโควิด-19 ได้

รัฐบาลอาจจะคลายมาตรการตอนนี้ ให้ธุรกิจต่าง ๆ กลับมาทำการอีกครั้ง แต่หากเกิดการแพร่ระบาดเป็นระลอกที่ 2 ขึ้นมา ก็จะต้องมีมาตรการล็อกดาวน์อีกครั้ง แต่เศรษฐกิจก็จะได้รับผลกระทบอีกรอบ

โฮเซ เทสซาดา นักเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยคาทอลิกแห่งชิลี บอกว่า นักเศรษฐศาสตร์จะเรียกสถานการณ์แบบนี้ว่าเศรษฐกิจตกต่ำซ้ำซ้อน หรือเป็นรูปตัว W

เทสซาดา บอกว่าเศรษฐกิจฟื้นตัวแต่ไม่ยั่งยืน กรูนวอล์ดบอกว่าสถานการณ์แบบนี้ยิ่งทำให้เศรษฐกิจกลับไปดีเหมือนเดิมยากเข้าไปอีก

การฟื้นตัวเป็นรูปตัว L

นี่เป็นรูปแบบการฟื้นตัวแบบ "นิว นอร์มอล" หรือความปกติแบบใหม่

ในสถานการณ์เช่นนี้ เศรษฐกิจจะฟื้นตัวจากจุดต่ำสุด ดีขึ้นแต่อยู่แค่ระดับต่ำ ๆ

"มากกว่าเศรษฐกิจที่ถดถอย นี่จะเปลี่ยนแปลงระดับการเจริญเติบโตไปตลอดกาล" เทสซาดา กล่าว

บริษัทเอสแอนด์พี โกลบอล เรตติงส์ เตือนว่าหากมีอุปสรรค เช่น คิดค้นวัคซีนหรือวิธีรักษาไม่ได้ เศรษฐกิจจะกลายเป็นแย่ในระยะยาว

ในกรณีนี้ เป็นไปไม่ได้เลยที่เศรษฐกิจจะกลับไปดีเหมือนเดิมอีก

กรูนวอล์ด บอกว่า คำถามไม่ใช่ว่าเศรษฐกิจจะฟื้นตัวแบบตัว V หรือตัว U แต่เราจะกลับไปเหมือนเดิมได้หรือไม่ และจะใช้เวลานานเท่าไร