วิกฤตทะเล “ออสเตรเลีย” ที่หลบภัยสิ่งมีชีวิตจะหายเกลี้ยง ภายใน 15 ปีจาก “โลกร้อน”

“ออสเตรเลีย” ถือเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความหลากหลายทางทะเลสูงที่สุดในโลก แต่ผลการศึกษาใหม่กำลังชี้ให้เห็นภาพอนาคตที่น่ากังวล พื้นที่ทางทะเลที่เคยเชื่อว่าเป็น “เขตปลอดภัย” ต่อผลกระทบของสภาพภูมิอากาศ อาจหายไปแทบหมดสิ้นภายในเวลาเพียง 15 ปีข้างหน้า แม้กระทั่งเขตอนุรักษ์ทางทะเลที่มีการคุ้มครองเข้มข้นที่สุดก็อาจไม่สามารถต้านทานการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของมหาสมุทรได้

งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Earth’s Future ของ American Geophysical Union เปิดเผยว่า ภายในปี 2040 มหาสมุทรรอบออสเตรเลียจะเผชิญสภาวะสุดขั้วที่ปัจจุบันถือว่าหายาก แต่จะกลายเป็น “ความปกติใหม่” ภายในเวลาไม่นาน แม้จะใช้ฉากทัศน์การปล่อยก๊าซเรือนกระจกแบบมองโลกในแง่ดีที่สุดก็ตาม ผลลัพธ์นี้หมายถึงภัยคุกคามที่หนักขึ้นต่อสิ่งมีชีวิตนับพันชนิด ตั้งแต่ปะการัง ป่าเคลป์ เต่าทะเล ฉลาม ไปจนถึงปลาพาณิชย์อย่างทูน่าและมากะโรนี

นักวิจัยใช้แบบจำลองระบบโลก 11 ชุด ภายใต้ 4 สมมติฐานการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพื่อคาดการณ์อนาคตของสภาพแวดล้อมทางทะเล ผลที่ได้คือ หากโลกร้อนขึ้นมากกว่า 1.8°C จากยุคก่อนอุตสาหกรรม ระดับที่ฉากทัศน์การปล่อยต่ำที่สุดยังแตะถึง “เขตหลบภัยสภาพภูมิอากาศทางทะเล” ของออสเตรเลียจะหายไปแทบทั้งหมดภายในปี 2040 โดยจะเผชิญทั้งอุณหภูมิน้ำสูงขึ้น กรดในมหาสมุทรเพิ่มขึ้น ออกซิเจนลดลง และคลื่นความร้อนทางทะเลที่รุนแรงถี่ขึ้น

แม้เขตอนุรักษ์ทางทะเลจะครอบคลุมพื้นที่ครึ่งหนึ่งของทะเลออสเตรเลีย และถูกออกแบบมาเพื่อจำกัดกิจกรรมมนุษย์ เช่น การประมงหรือการขุดเจาะ แต่ผู้วิจัยชี้ว่า พื้นที่เหล่านี้ไม่สามารถป้องกันผลกระทบจากอุณหภูมิและสภาพมหาสมุทรที่เปลี่ยนไปได้ “เขตคุ้มครอง” ซึ่งเคยเป็นเครื่องมือสำคัญด้านอนุรักษ์ อาจไม่สอดคล้องกับความจริงใหม่ที่สภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว สิ่งมีชีวิตจำนวนมากกำลังย้ายถิ่นออกนอกเขตที่ถูกกำหนดไว้เดิม ทำให้รูปแบบการอนุรักษ์ตามประวัติศาสตร์อาจไม่เพียงพออีกต่อไป

นักวิจัยเสนอว่าการออกแบบเขตอนุรักษ์ยุคใหม่ควรมุ่งที่ “refugia” ที่อาจยังทนทานต่อการเปลี่ยนแปลง หรือสร้างทางผ่านระหว่างพื้นที่เหล่านั้น เพื่อให้สายพันธุ์สามารถอพยพได้ง่ายขึ้นเมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนไป การทบทวนแผนจัดการเขตอนุรักษ์ในปี 2028 ของออสเตรเลียอาจเป็นโอกาสสำคัญในการปรับทิศทางนโยบายอนุรักษ์ทางทะเลครั้งใหญ่

อย่างไรก็ตาม ทีมวิจัยย้ำว่า การจัดการเชิงพื้นที่เพียงอย่างเดียวไม่สามารถแก้ปัญหาได้ จำเป็นต้องมีการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างเร่งด่วนเพื่อชะลอหรือจำกัดผลกระทบที่กำลังเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว

งานวิจัยชิ้นใหม่นี้เตือนว่า ภายในปี 2040 พื้นที่ทางทะเลที่ถือว่าเป็น “เขตปลอดภัย” ต่อสภาพภูมิอากาศของออสเตรเลียจะหายไปเกือบหมด แม้ในเขตอนุรักษ์ที่ได้รับการคุ้มครองเข้มงวด ผลกระทบจากอุณหภูมิน้ำสูงขึ้น ความเป็นกรดเพิ่ม คลื่นความร้อน และออกซิเจนที่ลดลงจะรุนแรงจนเขตอนุรักษ์ไม่สามารถทำหน้าที่เป็นที่หลบภัยได้อีกต่อไป การอนุรักษ์จึงต้องมองไปสู่อนาคต มุ่งปกป้องพื้นที่ที่ยังเป็น refugia และสร้างเส้นทางอพยพให้สิ่งมีชีวิต ควบคู่ไปกับการลดคาร์บอนอย่างเข้มข้นเพื่อรักษาระบบนิเวศทางทะเลของออสเตรเลียในระยะยาว