ยานพาหนะอะไรบ้าง ที่ห้ามวิ่งบนถนนสาธารณะ

กฎหมายไทยได้กำหนดประเภทของยานพาหนะที่ไม่ได้รับอนุญาตให้วิ่งบนถนนสาธารณะไว้ เพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้รถใช้ถนน และเพื่อการจัดระเบียบการจราจร โดยหลักแล้ว ยานพาหนะที่ถูกห้ามวิ่งบนถนนสาธารณะมักจะเป็นยานพาหนะที่ไม่ได้มาตรฐาน มีความเร็วจำกัด หรือไม่ได้ออกแบบมาเพื่อการสัญจรบนถนนที่ใช้ความเร็วสูง หรืออาจเป็นยานพาหนะที่มีลักษณะพิเศษที่ไม่เหมาะกับสภาพถนนและการจราจรทั่วไป โดยยานพาหนะที่ห้ามวิ่งบนถนนสาธารณะในประเทศไทย มีลักษณะดังนี้ 

รถที่ไม่มีการจดทะเบียน หรือไม่ได้เสียภาษีประจำปี:

• รถยนต์ มอเตอร์ไซค์ หรือยานพาหนะใดๆ ที่เข้าข่ายต้องจดทะเบียนกับกรมการขนส่งทางบก แต่ไม่ได้รับการจดทะเบียน หรือจดทะเบียนแล้วแต่ขาดต่อภาษีประจำปี (ป้ายทะเบียนหมดอายุเกิน 3 ปี) จะถือว่าเป็นรถที่ไม่มีสถานะทางกฎหมายในการวิ่งบนถนนสาธารณะ
• รถต้นแบบ (Prototype) ที่ยังไม่ผ่านการรับรองมาตรฐานเพื่อการจดทะเบียน

ยานพาหนะที่ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อการสัญจรบนถนน:

• รถประเภทเครื่องจักรกล: เช่น รถแทรกเตอร์, รถขุดดิน (Excavator), รถตักดิน (Loader), รถบดถนน, รถเครน (ยกเว้นกรณีที่ได้รับอนุญาตพิเศษและมีมาตรการควบคุมความปลอดภัย เช่น การขนย้ายในช่วงเวลาที่กำหนด หรือมีรถนำขบวน) ยานพาหนะเหล่านี้ออกแบบมาเพื่อการก่อสร้างหรือการเกษตรเป็นหลัก และอาจมีความเร็วต่ำหรือขนาดใหญ่เกินไป
• รถกอล์ฟ: ออกแบบมาเพื่อใช้ในพื้นที่เฉพาะ เช่น สนามกอล์ฟ หรือรีสอร์ต ไม่ได้รับอนุญาตให้วิ่งบนถนนสาธารณะทั่วไป
• รถ ATV (All-Terrain Vehicle) หรือรถ UTV (Utility Terrain Vehicle): ออกแบบมาเพื่อการขับขี่แบบออฟโรดในพื้นที่ทุรกันดาร ไม่เหมาะกับการวิ่งบนถนนลาดยาง หรือถนนสาธารณะที่ใช้ความเร็ว
• เครื่องจักรกลการเกษตรบางประเภท: เช่น รถไถนา (เว้นแต่จะได้รับอนุญาตหรือเป็นไปตามข้อกำหนดในพื้นที่เฉพาะ)

ยานพาหนะที่มีคุณสมบัติไม่เป็นไปตามกฎหมายกำหนด:

• รถที่ดัดแปลงสภาพอย่างผิดกฎหมาย: เช่น ดัดแปลงโครงสร้าง เปลี่ยนเครื่องยนต์ที่ไม่ได้รับการรับรอง, ติดตั้งอุปกรณ์ที่ไม่ได้รับอนุญาต หรือการดัดแปลงที่อาจเป็นอันตรายต่อผู้ร่วมใช้ถนน
• รถที่ไม่มีอุปกรณ์บังคับรถและเครื่องอุปกรณ์สำหรับรถครบถ้วนตามที่กฎหมายกำหนด: เช่น ไม่มีไฟหน้า-ท้าย, ไม่มีกระจกมองข้าง, ไม่มีแตร, ไม่มีเบรก หรืออุปกรณ์ความปลอดภัยที่จำเป็น (เช่น หมวกกันน็อกสำหรับมอเตอร์ไซค์)
• รถที่มีสภาพไม่มั่นคงแข็งแรง: เช่น โครงสร้างผุพัง, ระบบเบรกไม่ทำงาน, ยางชำรุด หรือมีสภาพที่ไม่พร้อมใช้งานอย่างปลอดภัย
• รถที่ปล่อยมลพิษเกินมาตรฐาน: ทั้งเสียงและไอเสีย หากมีการตรวจพบและไม่ผ่านเกณฑ์ ก็ไม่ได้รับอนุญาตให้ใช้งาน

ยานพาหนะที่ใช้งานในพื้นที่เฉพาะ:

• รถแข่ง: รถที่ออกแบบมาเพื่อการแข่งขันโดยเฉพาะ เช่น รถแข่ง Formula 1, รถแข่ง Drag ไม่ได้รับอนุญาตให้วิ่งบนถนนสาธารณะทั่วไป (ยกเว้นกรณีการจัดกิจกรรมพิเศษที่ได้รับอนุญาตและมีการปิดถนน)
• รถโดยสารสาธารณะที่ไม่ได้จดทะเบียนตามประเภท: เช่น รถตู้ส่วนบุคคลที่นำมาวิ่งรับจ้างโดยไม่ได้รับอนุญาตหรือจดทะเบียนเป็นรถโดยสารสาธารณะอย่างถูกต้อง (ป้ายดำรับจ้าง)

การใช้ยานพาหนะที่ไม่ได้รับอนุญาตบนถนนสาธารณะนอกจากจะผิดกฎหมายแล้ว ยังก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อความปลอดภัยของผู้ขับขี่เองและผู้ร่วมใช้ถนนด้วย ดังนั้นผู้ใช้รถใช้ถนนควรมีวินัยในตนเอง เพื่อความปลอดภัยของส่วนรวมครับ

Photo Credit : AI Generated