แพทย์ ม.นเรศวร ทำสำเร็จ! ใช้การพิมพ์ไทเทเนียม 3D รักษาผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่ แห่งแรกในไทย!

ศูนย์พัฒนลักษณ์ ม.นเรศวร “คืนรอยยิ้ม คืนคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่” โดยใช้เทคโนโลยีการพิมพ์ไทเทเนียมสามมิติเฉพาะบุคคลเป็นแห่งแรกของประเทศไทย

ศูนย์พัฒนลักษณ์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ประสบความสำเร็จอีกก้าวในการรักษาผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่ โดยใช้เทคโนโลยีการพิมพ์ไทเทเนียมสามมิติ ออกแบบเฉพาะบุคคล (Patient-specific 3D-printed titanium surgical guides and implants) เป็นแห่งแรกของประเทศไทย สำหรับการผ่าตัดศัลยกรรมกระดูกขากรรไกร (Orthognathic surgery) ที่คิดค้นพัฒนาขึ้นโดย ทีมนักวิจัยจากศูนย์พัฒนลักษณ์ ม.นเรศวร ร่วมกับบริษัท เมติคูลี่ จำกัด (METICULY Co., Ltd.)  ซึ่งได้นำมาใช้ในการผ่าตัดรักษาผู้ป่วยภาวะปากแหว่งเพดานโหว่ในช่วงวัยผู้ใหญ่   โดยปรับโครงสร้างกระดูกขากรรไกร ร่วมกับ การใช้เทคโนโลยีเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ 3 มิติ เเบบเคลื่อนย้ายได้โมบีสแกน (MobiiScan) และเทคโนโลยีอื่น ๆ ของศูนย์พัฒนลักษณ์ มหาวิทยาลัยนเรศวร  เพื่อปรับโครงสร้างกระดูกใบหน้าให้กลับมาเป็นปกติทั้งในด้านการทำงานและความสวยงามสู่คุณภาพชีวิตใหม่

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระราชทานนามใหม่แก่ สถานรักษาแก้ไขภาวะปากแหว่งเพดานโหว่และความผิดปกติของศีรษะและใบหน้า มหาวิทยาลัยนเรศวร ว่า “ศูนย์พัฒนลักษณ์” ซึ่งหมายถึง “ศูนย์ซึ่งเสริมสร้างลักษณะอันเจริญ” 

โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์นายแพทย์ศรัณย์ วรศักดิ์วุฒิพงษ์ ผู้อำนวยการศูนย์พัฒนลักษณ์ กล่าวว่า “เทคโนโลยีการพิมพ์ไทเทเนียมสามมิติออกแบบเฉพาะบุคคล (Patient-specific 3D-printed titanium surgical guides and implants) สำหรับศัลยกรรมกระดูกขากรรไกร (Orthognathic surgery) นี้เป็นความร่วมมือผ่านการวิจัยร่วมกับทีมวิศวกรจากบริษัท เมติคูลี่ จำกัด ผู้พัฒนาเทคโนโลยีการออกแบบและผลิตกระดูกเทียมเฉพาะบุคคล โดยทางบริษัทได้ออกแบบแผ่นยึดกระดูกไทเทเนียมออกแบบเฉพาะบุคคล เพื่อรักษาผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของโครงสร้างใบหน้าเนื่องจากภาวะปากแหว่งเพดานโหว่มาแต่กำเนิดซึ่งต้องได้รับการผ่าตัดมาหลายครั้ง จนเป็นผู้ใหญ่ และยังต้องเผชิญกับปัญหาการสบฟันผิดปกติ มีผลกระทบต่อการพูด การเคี้ยว รูปหน้าไม่สมดุล ทำให้ไม่มั่นใจในใบหน้าและบุคลิกภาพ   

กระบวนการรักษาเริ่มจากการวางแผนและรักษาร่วมกับทันตแพทย์จัดฟันแล้วเมื่อพร้อมสำหรับการผ่าตัดจะมีการถ่ายภาพทางรังสีสามมิติ (CT scan) เพื่อสร้างแบบจำลองทางกายวิภาคของผู้ป่วย  จากนั้นทีมแพทย์ร่วมกับวิศวกรจะวางแผนการผ่าตัดในระบบคอมพิวเตอร์ และออกแบบอุปกรณ์เฉพาะบุคคล ได้แก่ แบบพิมพ์ตัดกระดูก (cutting guide) และ แผ่นยึดกระดูกออกแบบเฉพาะบุคคล (patient-specific implants) ก่อนนำข้อมูลไปพิมพ์จริงด้วยเครื่องพิมพ์ไทเทเนียมสามมิติทางการแพทย์ที่ “พอดีกับผู้ป่วยรายนั้นเพียงคนเดียว”

 เมื่อถึงขั้นตอนการผ่าตัดจริง อุปกรณ์ที่ผลิตขึ้นจะช่วยเพิ่มความแม่นยำในการวางตำแหน่งรอยตัดกระดูกและยึดกระดูกในตำแหน่งใหม่ตามที่วางแผนไว้ ลดระยะเวลาในการผ่าตัดและการดมยาสลบ ลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อน  ผลลัพธ์มีประสิทธิภาพการรักษาดียิ่งกว่าการผ่าตัดแบบเดิม เพิ่มความพึงพอใจของผู้ป่วยทั้งด้านโครงสร้างใบหน้า การสบฟัน และการทำงานของระบบกระดูกขากรรไกร ส่งผลโดยตรงเรื่องการเพิ่มความมั่นใจ สร้างคุณภาพชีวิตที่ดีให้ผู้ป่วย โดยปัจจุบันการผ่าตัดด้วยวิธีการนี้สำเร็จไปแล้ว 9 ราย” ผศ.นพ.ศรัณย์ วรศักดิ์วุฒิพงษ์ กล่าว

ผศ.ดร.เชษฐา พันธ์เครือบุตร ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายเทคโนโลยี บริษัท เมติคูลี่ จำกัด กล่าวถึงเทคโนโลยีนี้ว่า “เมติคูลี่เกิดขึ้นจากแนวคิดในการนำเทคโนโลยีวิศวกรรมมาประยุกต์ใช้กับการแพทย์ โดยใช้เทคโนโลยีการพิมพ์โลหะสามมิติ  ที่สามารถ

ออกแบบและผลิตอุปกรณ์ไทเทเนียมเฉพาะบุคคลสำหรับผู้ป่วยแต่ละรายได้อย่างแม่นยำ ความท้าทายของผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่ที่ผ่านการรักษามาหลายครั้ง คือการมีโครงสร้างขากรรไกรและรูปหน้าที่ไม่สมดุล ทำให้การผ่าตัดแก้ไขจำเป็นต้องอาศัยอุปกรณ์ที่เหมาะสมกับโครงสร้างขากรรไกรของผู้ป่วยคนนั้นจริง ๆ เทคโนโลยีนี้จึงเปลี่ยนมุมมองการรักษาจาก การปรับผู้ป่วยให้เข้ากับอุปกรณ์สำเร็จรูป ไปสู่ การสร้างอุปกรณ์ที่พอดีกับผู้ป่วยแต่ละราย อย่างแท้จริง โดยความร่วมมือกับทีมสหสาขาวิชาชีพ ของศูนย์พัฒนลักษณ์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ซึ่งท้ายที่สุดคือการคืนความมั่นใจและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นให้แก่ผู้ป่วย”

นายพศิน ท้าวเงิน  อายุ 21 ปี ผู้ป่วยที่เพิ่งได้รับการผ่าตัดเมื่อต้นเดือนสิงหาคมกล่าวว่า “ผมตัดสินใจว่าต้องทำการรักษาเมื่อตอนอยู่ชั้นมัธยมปลาย  เริ่มจากการจัดฟันที่คลินิกและคุณหมอก็แนะนำและส่งตัวมารักษาแบบเป็นระบบที่ศูนย์พัฒนลักษณ์   ทีมแพทย์ร่วมกันวางแผนการักษา   พร้อมอธิบายอย่างละเอียดว่าผ่ากรามนะ เสริมคางด้วย โดยใช้เทคโนโลยีใหม่ตัวนี้  จึงไม่รู้สึกกังวล และผลที่ออกมาเหมือนกับการทำศัลยกรรมทำหล่อเลยครับ รู้สึกมั่นใจมากขึ้นเคี้ยวอาหารได้ดีขึ้นพูดชัดขึ้นครับ”

น.ส.พรพรรณ พิมพ์สาร อายุ 30 ปี (เคสแรก) “รักษาตั้งแต่อายุ 20 ปี มั่นใจในทีมแพทย์ พยาบาลค่ะ ตอนนี้รับประทานอาหารไม่ไหลออกจมูกแล้ว มีความมั่นใจตัวเองมีมากขึ้น อยากบอกครอบครัวและผู้ที่เป็นโรคนี้ว่า  สามารถรักษาได้ และทำให้ใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขมากขึ้นค่ะ”