ไทม์ไลน์ทหารไทยเหยียบกับระเบิด ความขัดแย้งชายแดนไทย–กัมพูชา 2568

จุดเริ่มต้นที่สามเหลี่ยมมรกต

ความขัดแย้งชายแดนปีนี้ปะทุขึ้นตั้งแต่ 28 พฤษภาคม 2568 เมื่อทหารกัมพูชาเสียชีวิตจากเหตุปะทะเล็ก ๆ ที่สามเหลี่ยมมรกต แม้จะดูเหมือนเรื่องเฉพาะจุด แต่กลับกลายเป็นชนวนให้ทั้งสองฝ่ายเร่งเสริมกำลัง กัมพูชาสร้างถนนและป้อมใหม่ ส่วนไทยก็ตอบโต้ด้วยการสร้างแนวป้องกันใกล้ปราสาทตาเมือนธม ความตึงเครียดจึงเริ่มสะสม

ระเบิด PMN-2 เปลี่ยนเกม

กลางเดือนกรกฎาคมคือจุดเปลี่ยน เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม ทหารไทย 3 นายเหยียบกับระเบิด PMN-2 บริเวณช่องบก อุบลราชธานี หนึ่งนายสูญเสียขา นับเป็นครั้งแรกที่มีหลักฐานว่ากัมพูชานำทุ่นระเบิดกลับมาใช้ ทั้งที่เป็นภาคีอนุสัญญาออตตาวา

เพียงสัปดาห์ถัดมา 23 กรกฎาคม ทหารไทยอีก 5 นายบาดเจ็บ หนึ่งนายขาขาดอีกครั้ง เหตุการณ์นี้ทำให้ไทยตัดสัมพันธ์ทางการทูตอย่างเป็นทางการ

ศึกใหญ่ 24–27 กรกฎาคม

ไฟสงครามปะทุเต็มรูปแบบ ไทยและกัมพูชาเปิดฉากโจมตีกันรอบปราสาทตาเมือนธมและช่องอานม้า กัมพูชายิงจรวด BM-21 เข้าเขตไทย ขณะที่กองทัพอากาศไทยส่ง F-16 โต้กลับ

ผลคือการสูญเสียอย่างหนัก

• ฝั่งไทย เสียชีวิต 16 นาย พลเรือนอีก 14 ราย
• ฝั่งกัมพูชา เสียชีวิต 13 นาย พลเรือนอีก 13 ราย
• ผู้อพยพรวมกว่า 290,000 คน

การโจมตีโรงพยาบาลและพื้นที่พลเรือนของกัมพูชากลายเป็นประเด็นร้อนในเวทีโลก

หยุดยิงที่ไม่เคยมั่นคง

แรงกดดันจากสหรัฐฯ ที่ขู่เก็บภาษีนำเข้า 36% และการไกล่เกลี่ยของอาเซียน ทำให้ทั้งสองฝ่ายตกลงหยุดยิงที่มาเลเซียในวันที่ 28 กรกฎาคม แต่ในพื้นที่จริง เสียงระเบิดยังดังต่อเนื่อง

• 9 สิงหาคม ทหารไทย 3 นายบาดเจ็บจากกับระเบิดที่กันทรลักษ์
• 10 สิงหาคม อีก 1 นายบาดเจ็บใกล้ปราสาทตาเมือน
• 12 สิงหาคม สูญเสียข้อเท้าอีก 1 นาย
• 22 สิงหาคม ทหารไทยพบการขว้างทุ่น PMN-2 ข้ามรั้วจากฝั่งกัมพูชา
• 27 สิงหาคม พลทหารอดิศร ป้อมกลาง เหยียบกับระเบิด สูญเสียขาขวาท่อนล่าง ขณะเดียวกันทหารอีก 3 นายบาดเจ็บ

การโต้กันด้วยหลักฐานและการทูต

ไทยยืนยันมีหลักฐานชัดว่ากัมพูชาวางระเบิดใหม่ ทั้งคลิปเสียง ภาพจากโซเชียล และการยึดทุ่นกว่า 3,700 ลูกในพื้นที่ภูมะเขือ แต่กัมพูชายืนกรานปฏิเสธ ยืนยันปฏิบัติตามอนุสัญญาออตตาวาเต็มรูปแบบ

ไทยจึงเลือกเดินหน้าในเวทีโลก

• 22 สิงหาคม ส่งหนังสือถึงเลขาธิการสหประชาชาติ
• 27 สิงหาคม รัฐมนตรีต่างประเทศไทยพบผู้แทน 14 ประเทศที่เจนีวา
• 28 สิงหาคม เอกอัครราชทูตไทยเข้าพบเลขาธิการยูเอ็น พร้อมหลักฐานล่าสุด และมีการประชุม RBC พิเศษที่ศรีสะเกษ เพื่อย้ำเจตนารักษาสันติภาพ

วิเคราะห์ความหมายเชิงลึก

1. ด้านความมั่นคง – ทุ่นระเบิด PMN-2 คือสัญลักษณ์ของการสู้รบแบบไม่เลือกหน้า สร้างความหวาดกลัวทั้งต่อทหารและชาวบ้านชายแดน

2. ด้านกฎหมาย – การที่กัมพูชาเป็นภาคีอนุสัญญาออตตาวา แต่กลับถูกกล่าวหาละเมิด แสดงให้เห็นข้อจำกัดของกฎหมายระหว่างประเทศที่ขาดกลไกบังคับจริงจัง

3. ด้านการเมืองระหว่างประเทศ – บทบาทของสหรัฐฯ สะท้อนว่าพลังเศรษฐกิจสามารถหยุดสงครามได้เร็วกว่าคำพูดสวยหรูของอาเซียน

4. ด้านมนุษยธรรม – การโจมตีโรงพยาบาลและใช้พลเรือนเป็นโล่มนุษย์ อาจถูกจัดเข้าข่ายอาชญากรรมสงครามในอนาคต

5. ด้านประวัติศาสตร์ – รากของปัญหายังโยงกับสนธิสัญญายุคล่าอาณานิคม หากไม่แก้ที่ต้นตอ ความขัดแย้งย่อมวนกลับมาอีกครั้ง

สามเดือนที่ผ่านมาพิสูจน์ให้เห็นว่า ความขัดแย้งไทย–กัมพูชาไม่ใช่เรื่องเล็ก ทหารไทยบาดเจ็บ 16 นาย สูญเสียขาถาวร 5 นาย ขณะที่การสู้รบช่วงสั้น ๆ ทำให้มีผู้เสียชีวิตเกิน 50 ราย และผู้อพยพนับแสน แม้จะมีคำว่าหยุดยิง แต่ความไม่ไว้วางใจยังคงอยู่เต็มพื้นที่

คำถามคือ ทั้งสองประเทศจะกล้ายอมเผชิญปัญหาที่รากเหง้าผ่านศาลโลกหรือการเจรจาระดับสูงหรือไม่ หรือสุดท้าย วงจร “กับระเบิด–การปะทะ–หยุดยิง” จะกลับมาอีกครั้งในอนาคตอันใกล้