92 ปี "นางสาวสยาม" เครื่องบินพลเรือนไทยลำแรก บินข้ามแดนเชื่อมสัมพันธ์ ไทย - จีน
“นางสาวสยาม” ไม่ได้ปรากฎชื่อครั้งแรกบนเวทีประกวดสาวงาม แต่เป็นการปรากฎชื่อบนน่านฟ้าไทยเมื่อปี พ.ศ.2475 ในฐานะเครื่องบินส่วนตัวของ น.อ.เลื่อน พงษ์โสภณ อดีตนักเรียนทุนส่วนพระองค์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ที่เดินทางไปศึกษาวิทยาการด้านการบิน ณ วิทยาลัยเซนต์หลุยส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา
น.อ.เลื่อน ถือเป็นนักบินชาวไทยที่มีความสามารถที่โดดเด่นด้านการบิน จนได้รับการยอมรับ และ ได้รับจ้างแสดงเครื่องบินผาดโผนไปแสดงในรัฐต่าง ๆ กว่า 30 รัฐ จนเป็นที่โด่งดังในสหรัฐอเมริกา ซึ่งรายได้จากการเดินสายแสดงบินผาดโผนในต่างแดน ทำให้สามารถซื้อเครื่องบินส่วนตัวได้ 1 ลำ ในราคา 6,000 บาทพร้อมตั้งชื่อเครื่องบินลำนี้ว่า “นางสาวสยาม”
นายเลิศชาย พงษ์โสภณ ทายาทของ น.อ.เลื่อน พงษ์โสภณ เจ้าของเครื่องบิน “นางสาวสยาม” และ ผู้บุกเบิกการบินพลเรือนไทย เล่าให้ฟังว่า“นางสาวสยาม” บินอวดโฉมบนน่านฟ้าไทย และ ได้ปฏิบัติภารกิจสำคัญเมื่อวันที่ 19 มิ.ย.2475 โดย น.อ. เลื่อน ได้ทำการบินเดี่ยวข้ามประเทศด้วยเครื่องบิน “นางสาวสยาม” มุ่งหน้าสู่สาธารณรัฐประชาชนจีน ด้วยเป้าหมายเชื่อมสัมพันธไมตรีระหว่าง 2 ประเทศ ซึ่งในสมัย 92 ปีที่แล้ว ยุคนั้นไม่มีการสื่อสารอย่างใกล้ชิดการไปเชื่อมสัมพันธไมตรีกับต่างแดนจึงถือเป็นประโยชน์อย่างหนึ่งกับประเทศชาติ
โดยนาวาอากาศเอก เลื่อน พงษ์โสภณ ได้นำ “นางสาวสยาม”ออกเดินทางท่ามกลางสงครามทางการเมือง การเปลี่ยนแปลงการปกครองในปีพ.ศ.2475 ซึ่งต้องผ่านอุปสรรคทั้งเสี่ยงเป็นและเสี่ยงตาย แต่ด้วยจิตใจที่กล้าหาญ นาวาอากาศเอก เลื่อน พงษ์โสภณ สามารถทำภารกิจครั้งประวัติศาสตร์นี้ได้สำเร็จภายในเวลา 17 วัน โดยทำการบินจากกรุงเทพฯ ผ่านประเทศลาว ประเทศเวียดนาม ไปสิ้นสุดที่เมืองซัวเถา ประเทศจีน
สำหรับเครื่องบิน “นางสาวสยาม” (Miss Siam) เป็นเครื่องบินพลเรือนลำแรกของประเทศไทย เป็นเครื่องบินรุ่น OX-5 travel Air 2000 ซึ่งเป็นเครื่องบินรุ่นแรกที่ได้รับการรับรองจากกรมการบินของสหรัฐอเมริกาให้สามารถใช้รับส่งผู้โดยสารได้ และมีเพียง 3 ลำในโลก ปัจจุบันได้ถูกเก็บรักษาไว้ที่มูลนิธิอนุรักษ์และพัฒนาอากาศยานไทยในพระบรมราชูปถัมภ์
เนื่องในโอกาสครบรอบ 92 ปี กับ ภารกิจของ “นางสาวสยาม” ในวันที่ 19 มิถุนายน 2567 สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (กพท.) ในฐานะกำกับดูแลควบคุม และส่งเสริมการดำเนินงานของกิจการการบินพลเรือน ทำพิธีส่งมอบแบบจำลองเครื่องบิน “นางสาวสยาม” เพื่อเป็นเกียรติแก่ทายาทและครอบครัวของ นาวาอากาศเอก เลื่อน พงษ์โสภณ โดย กพท. ทำการส่งมอบให้กองทัพอากาศ ซึ่งมีบทบาทในการถ่ายทอดเรื่องราวประวัติศาสตร์อากาศยานไทย , มูลนิธิอนุรักษ์และพัฒนาอากาศยานไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งได้ฟื้นฟูและอนุรักษ์เครื่องบินนางสาวสยาม
โดย กพท. ได้รับอนุญาตจากมูลนิธิอนุรักษ์และพัฒนาอากาศยานไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ให้นำเครื่องบิน “นางสาวสยาม” มาเป็นต้นแบบเครื่องบินจำลอง โดยมีขนาดลำตัว 40 เซนติเมตร และ 20 เซนติเมตร เพื่อสื่อสารประวัติศาสตร์อันทรงคุณค่าของเครื่องบินพลเรือนลำแรกของประเทศไทย และทำการมอบเพื่อเป็นที่ระลึกให้กับหน่วยงานด้านการบินทั้งในและต่างประเทศ อีกทั้งเพื่อเป็นการรำลึกประวัติศาสตร์ครบรอบ 92 ปีที่ นาวาอากาศเอก เลื่อน พงษ์โสภณ ได้นำเครื่องบินนางสาวสยามบินเดี่ยวไปเชื่อมสัมพันธไมตรีกับสาธารณรัฐประชาชนจีน