ผู้เชี่ยวชาญต่างชาติชี้ปัญหาพิสูจน์หลักฐานไทย หลังตัวเลขความเร็วคดีดังสวนทางหนัก

ผู้เชี่ยวชาญสากลติงมาตรฐานพิสูจน์หลักฐานไทย หลังตัวเลขความเร็วคดีดังสวนทางกันรุนแรง

ความเคลื่อนไหวล่าสุดในคดีอุบัติเหตุที่ได้รับความสนใจจากสังคมเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 5 ธันวาคม เมื่อ น.ส.ศศิกานต์ วัฒนะจันทร์ อดีตรองโฆษกรัฐบาลตั้งข้อสังเกตต่อข้อมูลความเร็วรถที่ปรากฏในสำนวนคดี หลังพบตัวเลขที่แตกต่างกันถึงขั้น “สุดขั้ว” ส่งผลให้เกิดคำถามต่อกระบวนการพิสูจน์หลักฐานของไทยในภาพรวม

ข้อมูลในคดีระบุว่ามีตัวเลขความเร็วอยู่สองชุดหลัก ชุดแรกคือค่า ไม่เกิน 80 กม./ชม. ซึ่งมาจากผู้เชี่ยวชาญด้านจราจรที่มีประสบการณ์กว่า 30 ปี ผู้เชี่ยวชาญของศาล และ ดร.สายประสิทธิ์ ผู้เคยร่วมวิเคราะห์คดีสำคัญหลายคดี ทั้งหมดให้ผลสอดคล้องกันว่า ความเร็วอยู่ในระดับใกล้เคียง 80 กม./ชม.

อีกชุดหนึ่งคือค่า 177–180 กม./ชม. ซึ่งเป็นผลคำนวณของ พ.ต.อ.ธนสิทธิ์ แตงจั่น เจ้าหน้าที่พิสูจน์หลักฐาน ซึ่งถูกนำไปใช้ประกอบการสั่งฟ้องช่วงแรก ตัวเลขดังกล่าวแตกต่างจากชุดแรกอย่างมากจนทำให้เกิดข้อสงสัยต่อความถูกต้องของวิธีประเมิน

เพื่อแก้ความขัดแย้ง ศาลได้เชิญ ศ.เฮอร์มันน์ สเตฟาน ผู้เชี่ยวชาญระดับสากลด้านการจำลองอุบัติเหตุเข้ามาตรวจสอบ ด้วยวิธีคำนวณตามหลักฟิสิกส์ โปรแกรมจำลองเหตุการณ์ และการทดลองชนจริง ศาลระบุว่าวิธีการดังกล่าว “มีความน่าเชื่อถือสูง” และให้ค่าความเร็ว 76–79 กม./ชม. ใกล้เคียงกับผู้เชี่ยวชาญไทยในสำนวนแรก

ในทางกลับกัน ศาลเห็นว่าผลคำนวณ 177 กม./ชม. ของ พ.ต.อ.ธนสิทธิ์ มีความคลาดเคลื่อนสูงจน “ไม่อาจรับฟังได้” ขณะเดียวกัน ผลประเมินครั้งหลังสุดของเจ้าตัวที่กลับมาอยู่ที่ 79.22 กม./ชม. ทำให้สังคมตั้งคำถามว่า เหตุใดตัวเลขชุดแรกจึงต่างออกไปมาก และกระบวนการตรวจซ้ำมีความโปร่งใสเพียงใด

นักวิชาการด้านนโยบายยุติธรรมมองว่ากรณีนี้สะท้อนปัญหาเชิงโครงสร้างของงานพิสูจน์หลักฐานไทย ตั้งแต่การพึ่งพาความเห็นของผู้เชี่ยวชาญรายบุคคลมากเกินไป การขาดกลไกตรวจสอบอิสระ ไปจนถึงการไม่เปิดเผยข้อมูลดิบให้ตรวจสอบ ซึ่งเป็นมาตรฐานที่หลายประเทศใช้เพื่อป้องกันความผิดพลาดในคดีสำคัญ

กรณีนี้จึงกลายเป็นแรงกดดันสำคัญให้รัฐต้องตอบคำถามสังคมว่า ไทยพร้อมหรือยังที่จะยกระดับงานพิสูจน์หลักฐานให้สอดคล้องหลักวิทยาศาสตร์ และตรวจสอบได้อย่างแท้จริง เพื่อไม่ให้คดีที่มีเดิมพันสูงต้องเผชิญความคลาดเคลื่อนที่กระทบศรัทธาประชาชนอีกในอนาคต