รู้เท่าทันกฎหมายก่อนจะด่าใคร หรือ ระบายความในใจบนโซเชียล

ในยุคที่โซเชียลมีเดียกลายเป็นพื้นที่ระบายอารมณ์และแสดงความคิดเห็นอย่างกว้างขวาง หลายคนอาจเคยตั้งคำถามว่า "การโพสต์ด่าหรือแสดงความไม่พอใจแบบไหนจึงจะไม่ผิดกฎหมาย?" บทความนี้ขออธิบายข้อเท็จจริงทางกฎหมาย เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถใช้สิทธิเสรีภาพในการแสดงความเห็นได้อย่างเหมาะสม โดยไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น

อดไม่ได้ มือลั่นไปแล้ว โพสต์ด่าได้ไหม? ... ทำได้ในบางกรณี 

ในทางกฎหมาย การแสดงความเห็นโดยสุจริตสามารถกระทำได้ หากไม่มีลักษณะเป็นการหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือเผยแพร่ข้อมูลอันเป็นเท็จ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ต้องไม่กระทบต่อชื่อเสียงหรือศักดิ์ศรีของบุคคลอื่น

กฎหมายที่เกี่ยวข้องได้แก่

1.ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 – 328 ว่าด้วยความผิดฐานหมิ่นประมาท

2.พระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2560 ซึ่งครอบคลุมถึงการโพสต์ข้อความเท็จหรือทำให้ผู้อื่นเสียหายผ่านระบบคอมพิวเตอร์

ลักษณะการโพสต์ที่ไม่ผิดกฎหมาย

- แสดงความคิดเห็นโดยสุจริต

เช่น การรีวิวสินค้า บริการ หรือประสบการณ์ส่วนตัวอย่างตรงไปตรงมา โดยใช้ภาษาที่สุภาพและไม่มีถ้อยคำดูหมิ่น

ตัวอย่าง: “สั่งอาหารจากร้านนี้มาหลายครั้ง แต่รอบนี้ช้ามาก อาหารก็เย็น ไม่ค่อยประทับใจครับ”

- ไม่ระบุตัวบุคคลชัดเจน

การกล่าวถึงเหตุการณ์หรือพฤติกรรมโดยไม่มีการเอ่ยชื่อจริง นามสกุล หรือข้อมูลที่ระบุตัวตนได้ชัดเจน อาจไม่ถือว่าเข้าข่ายหมิ่นประมาท

ตัวอย่าง: “เจอบริการแย่มากจากร้านกาแฟย่านอโศก เหมือนพนักงานไม่อยากบริการเลย”

- หลีกเลี่ยงถ้อยคำหยาบคายหรือเสียดสีเกินควร

ควรใช้ภาษากลาง ไม่หยาบ หรือดูถูกบุคคล กลุ่ม หรือสถาบัน

การระบายความรู้สึกทั่วไป ไม่เจาะจงตัวบุคคล

เช่น “เบื่อระบบราชการไทยมาก” หรือ “บางทีคนเราก็เห็นแก่ตัวเนอะ”

ข้อความเหล่านี้ไม่พุ่งเป้าไปที่ใครโดยเฉพาะ และไม่ถือเป็นการละเมิด

ลักษณะการโพสต์ที่อาจเข้าข่ายผิดกฎหมาย

1.ใช้ถ้อยคำรุนแรง เช่น ด่าด้วยคำหยาบ เช่น “มันโง่ เฮงซวย สันดานแย่”

2.เอ่ยชื่อ-นามสกุล หรือพาดพิงบุคคลให้เข้าใจว่าเป็นใคร พร้อมกล่าวหา เช่น “น.ส.เอ เป็นคนโกง อย่าไปคบ”

3.กล่าวหาหรือให้ข้อมูลที่ทำให้ผู้อื่นเข้าใจผิดว่าอีกฝ่ายมีพฤติกรรมไม่ดี โดยไม่มีหลักฐาน

4.โพสต์ให้คนอื่นเสียชื่อเสียงต่อสาธารณะ แม้จะเป็นเรื่องจริง ก็ยังมีสิทธิถูกฟ้องได้ตามกฎหมาย

ข้อควรระวังสำคัญ ไม่แน่ใจอย่าโพสต์ดีกว่า

“แสดงความคิดเห็นโดยสุจริต” หมายถึง การมีเหตุผล มีข้อมูลจริง ไม่เสียดสี ไม่มุ่งทำลายชื่อเสียง แม้ไม่ได้ระบุชื่อชัดเจน หากมีข้อมูลอื่นที่ทำให้บุคคลภายนอก “ระบุตัวตนได้” ก็อาจเข้าข่ายหมิ่นประมาท 

แม้เป็นความจริงก็อาจฆ่าเราได้ ... เลี่ยงได้ก็เลี่ยง

การใช้โซเชียลมีเดียเป็นพื้นที่แสดงความคิดเห็นไม่ใช่เรื่องผิด หากทำด้วยเจตนาดี ไม่พุ่งเป้าโจมตีผู้อื่น ไม่ใช้ถ้อยคำหยาบ หรือเผยแพร่ข้อมูลเท็จ แต่ควรระมัดระวังอย่างยิ่ง เพราะแม้ข้อความจะดู “เบา” หรือเป็น “ความจริง” ก็อาจนำไปสู่ปัญหาทางกฎหมายได้ หากสร้างความเสียหายแก่ผู้อื่น

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ความรู้ด้านกฎหมายเท่านั้น ไม่สนับสนุนให้ผู้ใดโพสต์ด่าหรือประณามผู้อื่นในทางสาธารณะ