ตาลีบันแบนหนังสือที่ผู้หญิงเขียน สั่งห้ามสอนวิชาสิทธิมนุษยชน

รัฐบาลตาลีบันในอัฟกานิสถานได้สั่งถอดถอนหนังสือที่เขียนโดยผู้หญิงออกจากหลักสูตรการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัย พร้อมทั้งออกกฎห้ามสอนรายวิชาที่เกี่ยวข้องกับสิทธิมนุษยชนและการคุกคามทางเพศ

หนังสือที่ถูกแบนมีจำนวนราว 140 เล่มที่เขียนโดยผู้หญิง รวมอยู่ในบัญชี 680 เล่มที่ถูกระบุว่า “น่ากังวล” เนื่องจาก “ขัดต่อหลักชารีอะห์และนโยบายของตาลีบัน” ตัวอย่างเช่น หนังสือ “Safety in the Chemical Laboratory” ก็ถูกแบนเช่นกัน

มหาวิทยาลัยยังถูกห้ามสอนอีก 18 รายวิชา โดยเจ้าหน้าที่ตาลีบันอ้างว่า “ขัดแย้งกับหลักชารีอะห์และนโยบายของระบบการปกครอง”

นี่เป็นข้อจำกัดล่าสุดที่ตาลีบันทยอยประกาศตั้งแต่กลับมามีอำนาจเมื่อ 4 ปีก่อน ก่อนหน้านี้เพียงไม่กี่วัน ผู้นำสูงสุดของตาลีบันเพิ่งมีคำสั่งห้ามใช้อินเทอร์เน็ตไฟเบอร์ออปติก ในอย่างน้อย 10 จังหวัด โดยอ้างเหตุผลว่าต้องการป้องกันความไร้ศีลธรรม

แม้กฎระเบียบใหม่ ๆ จะกระทบกับคนทั้งสังคม แต่อีกครั้งที่ ผู้หญิงและเด็กผู้หญิงคือกลุ่มที่ถูกกระทบหนักที่สุด ตั้งแต่ถูกห้ามเรียนเกินชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 จนถึงการถูกปิดเส้นทางการเรียนต่อด้านผดุงครรภ์ในช่วงปลายปี 2024 และตอนนี้แม้แต่วิชาที่เกี่ยวกับผู้หญิงเองก็ถูกแบน โดย 6 จาก 18 วิชาที่ห้ามสอนเป็นวิชาที่เกี่ยวข้องกับสตรีโดยตรง เช่น Gender and Development, The Role of Women in Communication และ Women’s Sociology

รัฐบาลตาลีบันยืนยันว่าพวกเขา “เคารพสิทธิสตรี” แต่ตีความตามวัฒนธรรมอัฟกันและหลักชารีอะห์ในแบบของตน

คณะกรรมการตรวจสอบหลักสูตรยืนยันว่า “หนังสือที่แต่งโดยผู้หญิงทั้งหมดจะไม่อนุญาตให้นำมาใช้สอนอีกต่อไป”

ซาเกีย อเดลี อดีตรองรัฐมนตรีกระทรวงยุติธรรมก่อนตาลีบันกลับมามีอำนาจ และเป็นหนึ่งในผู้เขียนที่ถูกแบน กล่าวว่า เธอไม่แปลกใจกับคำสั่งนี้ เมื่อดูจากสิ่งที่ตาลีบันทำมาตลอด 4 ปี ไม่ใช่เรื่องเกินคาดเลยที่พวกเขาจะเปลี่ยนแปลงหลักสูตรการศึกษา ด้วยแนวคิดที่กีดกันผู้หญิงเช่นนี้ จึงเป็นเรื่องธรรมดาที่ไม่เพียงแต่ผู้หญิงถูกห้ามเรียน แต่ความคิดและงานเขียนของผู้หญิงก็ถูกกดทับด้วย

ซิออร์ ราห์มาน อารยูบี รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ กระทรวงการอุดมศึกษาในรัฐบาลตาลีบัน ระบุในจดหมายถึงมหาวิทยาลัยว่า การตัดสินใจครั้งนี้มาจาก “บรรดานักวิชาการศาสนาและผู้เชี่ยวชาญ”

นอกจากหนังสือของผู้หญิงแล้ว รายชื่อที่ถูกห้ามยังรวมถึงหนังสือโดยผู้แต่งชาวอิหร่านหรือสำนักพิมพ์จากอิหร่าน โดยมีถึง 310 เล่มจากทั้งหมด 679 เล่ม ที่เป็นผลงานของอิหร่าน เจ้าหน้าที่คนหนึ่งยอมรับว่ามีเป้าหมายเพื่อ “ป้องกันการแทรกซึมของเนื้อหาอิหร่าน” 

อาจารย์จากมหาวิทยาลัยคาบูลเสริมว่า ภายใต้ข้อจำกัดเหล่านี้ พวกเขาถูกบังคับให้ร่างตำราขึ้นเอง โดยต้องคำนึงถึงข้อห้ามและข้อกำหนดของรัฐบาลตาลีบัน แต่คำถามใหญ่คือ ตำราเหล่านี้จะสามารถสอดคล้องกับมาตรฐานสากลได้หรือไม่