อกหักเสียใจ มีปมระยะยาว เสี่ยงเป็นโรคหัวใจ

ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช เจ้าของเพจ "สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์" ให้ความรู้เกี่ยวกับการทำงานเชื่อมโยงกันของจิตใจและหัวใจ ระบุว่า อกหักเสียใจ มีปมระยะยาว เสี่ยงเป็นโรคหัวใจ

คนไข้ซึมเศร้า อกหัก ผ่านไปหกเดือนแล้ว อาการยังใจหวิว ๆ แม่บอกว่า หัวใจหวิว ๆ เพราะว่าคิดไปเอง 

จะเป็นโรคหัวใจไหม  ถ้าปล่อยไปแบบนี้ เป็นแน่ เพราะจิตใจกับหัวใจ ไม่ใช่อวัยวะที่แยกกัน 

ลองนึกภาพง่ายๆ เวลาเครียดจัดๆ ใจเรามักจะเต้นแรง หายใจเร็ว บางครั้งเหมือนจะวูบ มือเย็น ใจสั่น เหมือนเป็นอาการทางจิตใจใช่ไหม แต่ไม่ใช่แค่นั้น เพราะมันมีผลต่อหัวใจจริง ๆ 

ในขณะที่ หากเสียใจ ซึมเศร้า อกหักระยะสั้น เสี่ยงให้เกิด Broken Heart Syndrome อาการหัวใจอกหัก ที่หัวใจจะเต้นแผ่ว ผิดปกติ 

ดังนั้น อาการเสียใจ ซึมเศร้าระยะยาว ๆ นาน ๆ เกิน 6 เดือนขึ้นไป จะทำให้มีผลต่อหัวใจระยะยาวได้ 

ผศ.นพ.สุรัตน์ ได้อ้างอิง งานวิจัยใหม่จาก Massachusetts General Hospital  บอกว่า ซึมเศร้า วิตกกังวล จะเป็นโรคหัวใจ 

ทีมนักวิจัยวิเคราะห์ข้อมูลของผู้ใหญ่กว่า 85,000 คน พบว่า คนที่มี ภาวะซึมเศร้า หรือ วิตกกังวล มีความเสี่ยง หัวใจวาย หลอดเลือดสมองตีบ และหัวใจล้มเหลว สูงกว่าคนทั่วไปอย่างมีนัยสำคัญ

และถ้าใคร “มาคู่” คือมีทั้ง ซึมเศร้าและวิตก พร้อมกัน ความเสี่ยงพุ่งสูงขึ้นถึง 32% เลยทีเดียว

นักวิจัยพบว่า ในกลุ่มที่มีอาการซึมเศร้าหรือวิตกกังวล สมองส่วน อะมิกดะลา (Amygdala)  ซึ่งควบคุมอารมณ์ ความกลัว และความเครียด จะมีการทำงาน สูงผิดปกติ สมองส่วนนี้ คุมหัวใจ 

อัตราการเต้นของหัวใจมีความแปรผันน้อยลง ตรวจจาก HRV แปลว่าอยู่ในโหมด “เครียดตลอดเวลา” ระดับการอักเสบในร่างกายสูงขึ้น โดยมีโปรตีน CRP ที่บ่งชี้ว่าร่างกายกำลัง “อักเสบเงียบๆ” ระบบประสาทอัตโนมัติ ที่ควบคุมการเต้นหัวใจ หายใจ ความดัน ก็ถูกรบกวนอย่างชัดเจน

พูดง่ายๆ คือ สมองที่กำลังเครียด...ไปเปิด “ระบบฉุกเฉิน” ในร่างกายไว้ตลอดเวลา จนหัวใจต้อง “แบกรับ” ความเครียดนี้ทุกวันแบบไม่รู้ตัว

ดังนั้น เครียดเรื้อรัง ทำให้หัวใจทรุดแบบช้า ๆ รอวันระเบิด 

การกระตุ้นระบบ "หนีหรือสู้" (fight or flight) ตลอดเวลา ทำให้หัวใจเต้นแรง ความดันขึ้น และเกิดการอักเสบเรื้อรังในหลอดเลือด ในระยะสั้น เราอาจรู้สึกแค่เหนื่อย เพลีย ใจสั่น แต่ในระยะยาว  หลอดเลือดก็จะเสื่อมลง

หัวใจก็เหมือน “ทำงานล่วงเวลาไม่มีวันหยุด” จนเริ่มส่งสัญญาณเตือนแบบ ที่เราอาจไม่ทันสังเกต

คนไข้ ก็คงกลัว แหละ รักคนอื่น แต่ไม่รักตัวเอง มันแย่

วิธีง่ายๆ ที่ป้องกันได้

1. การทำ สมาธิ ฝึกหายใจลึกๆ หรือเดินเล่นเงียบๆ วันละ 10 นาที

2. พูดคุยกับเพื่อน คนในครอบครัว หรือผู้เชี่ยวชาญทางจิตใจ

3. ลดโซเชียลไถวนไปไม่รู้จบ (เพราะยิ่งดู ยิ่งเศร้า ยิ่งเครียด)

หรือแม้แต่แค่ “ยอมรับว่าใจเราก็มีวันอ่อนล้า” และพักให้พอ... ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีมากแล้ว